چکیده:
این مقاله با درک وضعیت مصرفی شهر زنجان و با هدف بررسی حکشدگی مصرف متظاهرانه انجام شده است. مطالعه به روش کیفی و در سال 1399 انجام شده است. جمعیت موردبررسی، شهروندان(دارای تحصیلات دانشگاهی)20تا65 سال شهر زنجان است. نمونهها با روش نمونهگیری نظری و هدفمند، انتخاب شدند و با اشباع نظری در نفر دهم ختم شدند و حجم نمونه 10 نفر تعیین شد. ابزار و روش گردآوری، پرسشنامه باز و مصاحبه نیمهساختاریافته است. روایی ابزار با معیار قابلیت اعتماد و تکنیک مقایسه تحلیلی و ممیزی بررسی شده و ثبت مصاحبهها با یادداشتبرداری و ضبط صدا انجام شد. کدگذاری و تحلیلها در رویکرد نظریه زمینهای، انجام شد. یافتهها با 9 مقوله اصلی و 21 مقوله فرعی، حکشدگیِ مصرف متظاهرانه در عناصر فرهنگی و اجتماعی را نشان میدهد. حکشدگی مصرف متظاهرانه در عناصر فرهنگی، از «تسرّی هنجارهای مصرف تظاهری» و «شکلگیری نیازهای نو و باور به ارضای سلسلهنیازها از طریق مصرف متظاهرانه» و سپس «دگرگونی در هنجارهای مربوط به اکتساب و تحرک اجتماعی» روایت میکند و موجب«تسلیم یا انتخاب آگاهانهی باورهای مصرف متظاهرانه» میگردند. «محدودیتهای مالی و آرزوی رفع آن» فقط بهعنوان مداخلهگری در مسیر مصرف متظاهرانه، عمل میکند. حکشدگی مصرف متظاهرانه در عناصر اجتماعی، ابتدا از «نقش روابط اجتماعی در بروز مصرف متظاهرانه» در کنار «تناقضهای ارزیابانه اجتماعی» و «تناقض تحریکات اجتماعی» و در نهایت، از «تحریکپذیری تصوّری (تصور فرد از مصرفش در اجتماع)» حکایت میکند.
This article understands the consumption situation of Zanjan urban society and has been done with the aim of examining of Embeddedness of demonstrative consumption. The study was conducted qualitatively in 1399. The study population is citizens (with university education) 20-65 age in Zanjan. Samples selected by theoretical and purposive sampling and following the theoretical saturation rule, they finished in the tenth person. Data collection tools and methods are open questionnaire and semi-structured interview.The validity of the instrument was assessed by reliability criteria and analytical comparison and audit techniques and interviews were recorded by taking notes and recording audio. Coding and analysis have been done in granded theory. Findings with 9 main categories and 21 subcategories showed the manifestation of demonstrative consumption in cultural and social elements. The main categories related to cultural elements, showed "prevalence of norms of demonstrative consumption" and "formation of new needs and belief in satisfying needs through demonstrative consumption" that follows "changes in the norms of social acquisition and mobility"and They lead to the "conscious surrender or choice of demonstrative consumption beliefs"."Financial constraints are not a determining factor, but only an intervention".The main categories related to social elements, first, they showed the "role of social relations in the occurrence of demonstrative consumption" along with "evaluative contradictions" and "contradictions of social provocations".and then they showed humor with the help of "imaginary irritability".
خلاصه ماشینی:
این نوع مصرف همچنین به شیوههای رقابتی پرمصرف و فعالیت های اوقات فراغت می انجامد که هدف از آن نشان دادن عضویت در یک طبقه برتر اجتماعی است (١٥٤ :٢٠١٢ ,Patsiaouras and Fitchett) و افراد با خرید خدمات و محصولات موردنظر خود فقط تلاش می کنند در گروههای اجتماعی موردپذیرش خود، جای گیرند (٢٠٠٤:٤٨٤ ,Vigneron and Johnson).
درمجموع، طبق یافته های این مقاله ، همانگونه که مقولات اصلی و فرعی (گزینشی و محوری) نشان می دهد، الگوی مصرفی در جامعۀ ما به صورت الگوهای مصرف متظاهرانه و استفاده از آن برای تحرک اجتماعی، شکل گرفته است .
بنابراین ، طبق یافته های این مقاله ، مصرف متظاهرانه توسط عناصر فرهنگی (شامل هنجارها و باورها)، حک می شود و همانگونه که در رهیافت نهادی و رهیافت حک شدگی ادعا شده است ، وضعیت اقتصادی (مالی)، می تواند صرفاً به عنوان یک عنصرمیانجی در کنار عناصر غیراقتصادی (در اینجا فرهنگی)، عمل نماید، نه عنصری تعیین کننده.
بنابراین ، حک شدگی مصرف متظاهرانه که دلالت بر حک شدن این فعالیت اقتصادی به وسیله ساختارهای غیراقتصادی (ارزیابیها و محرکهای) وضعیت هایی که در آن افراد و کنش مصرفی آنها به متن اجتماعی خود پیوند خورده و متصل می شود دارد، تعیین می شود و نشان می دهد که ١-فرد، اسیر(خواسته و ناخواسته ) ارزیابیها و قضاوتهای مصرفی شبکۀ شخصی خود است و ٢- فرد به صورت آگاهانه و منفعت طلبانه ، از مصرف تظاهری برای حفظ ارتباطات دلخواه در محیط اجتماعی ، سود می جوید.