چکیده:
زمینه و هدف: مهاجرتهای غیرقانونی همواره برای کشورها پیامدهایی به همراه دارد. یکی از شهرهایی که به دلیل نزدیکی به مرز افغانستان به عنوان مقصد مهاجرت، از پیامدهای منفی این پدیده آسیب دیده، شهرستان مرزی زابل است. این پژوهش با هدف تبیین علل و پیامدهای مهاجرت افغانها به شهرستان زابل انجام شده است.
روش: این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر شیوه اجرا، پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش از دو گروه تشکیل شده است: گروه اول، شامل خبرگان امنیتی و انتظامی شهرستان زابل به تعداد 34 نفر و گروه دوم، مهاجران افغانی غیرمجاز ساکن در شهر مرزی زابل. حجم نمونه گروه دوم، با استفاده از جدول کرجسی و مورگان، 331 نفر برآورد شد. دادهها با استفاده از پرسشنامه روا و پایا جمع آوری و با استفاده از نرم افزار اس. پی. اس. اس تحلیل شده است.
یافتهها و نتایج: مهاجرین غیرمجاز ساکن در شهر زابل، مهمترین علل ترک کشورشان را «فقر شدید مالی»، «ناامیدی از زندگی آینده در افغانستان» و «وجود ظلم و تبعیض در افغانستان» و مهمترین علل انتخاب شهر زابل برای زندگی را «اقامت اقوام و آشنایان در منطقه شهر زابل»، «امکان اشتغال خود و یا خانواده در شهر زابل»، «عدم برخورد ماموران دولتی (پلیس) با مهاجران غیر مجاز» بیان داشتهاند. خبرگان امنیتی نیز مهمترین پیامدهای منفی مهاجرت افغانها به شهر زابل را مواردی چون: «افزایش قاچاق کالا (سوخت، ارز، طلا و ریال و...)»، «گسترش حاشیهنشینی» و «گسترش قاچاق موادمخدر» عنوان نمودهاند.
خلاصه ماشینی:
بررسي ها نشان مي دهد معضلات و مشکلات ناشي از تداوم حضور مهاجران غير مجـاز در شهر مرزي زابل ، همواره به عنوان يکي از دغدغـه هـا و چـالش هـاي اساسـي سـازمان هـا، نهادها و حتي مردم عادي بوده و علي رغم صرف هزينه هاي هنگفت و بـا وجـود اقـدامات متنوع و مختلفي که تاکنون انجام پذيرفته ، نتيجـه چنـدان رضـايت بخـش و راه گشـا نبـوده است ؛ «نابسـاماني اتبـاع خـارجي و عواقـب آن ، همـواره موجـب خدشـه دار شـدن وجهـه ء جمهوري اسلامي ايران در ابعاد بين المللي و نيز درگير شدن بخش عظيمي از توان سـازمان هاي مختلف از جمله نيروي انتظامي براي رويارويي با تبعات و عوارض ناشي از اين مسـئله است » (فهيميراد، ١٣٨٧، ص ٤).
برقعي(١٣٨٦) , بررسي عوامل موثر بر سيستم نظارت ناجا بر حضور قانوني اتباع بيگانه در جمهوري اسلامي ايران , به ارائه پيشنهادهايي براي بهبود توانايي اجرايي پليس پرداخته است دارابي(١٣٨٦) , بررسي پيامدهاي امنيتي انتظامي ازدواج هاي غيرقانوني زنان ايراني با اتباع افغاني در تهران , تولد فرزندان بدون شناسـنامه و بـدون تابعيـت ايرانـي، رهـا کـردن زنـان ايراني توسط مردان افغان به صورت ناگهاني و ضرباتي که از ايـن ناحيـه خانواده ها و دختران ايراني متحمل مي شوند و ...