چکیده:
ایجاد امنیت و حفظ آن در مناطق مرزی یکی از مهمترین مسائلی است که کشورها با آن روبهرو هستند. چالشهای امنیتی در مناطق مرزی منشا درونمرزی یا برونمرزی داشته و در قالبهای نظامی، فرهنگی، اقتصادی، سیاسی شکل میگیرد. تحولات صورت گرفته در کشورهای همجوار میتواند تبعاتامنیتی برای همسایگان خود در پی داشته باشد. با توجه به اهمیت امنیت در مناطق مرزی هدف این پژوهش شناخت پیامدهای تغییر ژئوپلیتیکی اقلیم کردستان عراق و تاثیر آن بر امنیت مرزهای غربی ایران میباشد. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی و برای جمعآوری اطلاعات از اسناد کتابخانهای و همچنین تحلیل گزارشهای ارائهشده در خبرگزاریها و سایتهای معتبر ملی و بینالمللی استفاده گردید. یافتههای پژوهش نشان میدهد با توجه به شباهتهای قومی، زبانی، مذهبی و فرهنگی بین اقلیم کردستان عراق و استانهای غرب کشور، هرگونه تغییر و تحول در این منطقه بازتابهایی در حوزه امنیت مناطق مرزی غرب ایران دارد. نتایج نشان میدهد که تغییر در ژئوپلیتیک اقلیم کردستان عراق باعث تحت تاثیر قرار گرفتن امنیت مناطق مرزی غرب ایران در سه حوزه امنیت سیاسی، امنیت اقتصادی و امنیت فرهنگی شده است.
Establishing security and maintaining it in the border areas is one of the most important issues facing countries. Security challenges in border regions are of intra-border or cross-border origin and are shaped in military, cultural, economic, and political formats. Developments in neighboring countries can have security implications for their neighbors. Given the importance of security in border areas, the purpose of this study is to understand the consequences of geopolitical change in Iraqi Kurdistan climate and its impact on the security of Iran's western borders. The research method was descriptive-analytical and library documents were used for data collection as well as analysis of reports submitted to national and international reputable news agencies and sites. The findings show that due to the ethnic, linguistic, religious and cultural similarities between the Iraqi Kurdistan region and the western provinces of the country, any changes in this region have a reflection on the security of the western border areas of Iran. The results show that the change in the geopolitics of Iraqi Kurdistan has affected security in the western border areas of Iran in three areas: political security, economic security and cultural security.
خلاصه ماشینی:
يافته هاي پژوهش نشان ميدهد بـا توجـه بـه شـباهت هـاي قـومي، زباني، مذهبي و فرهنگي بين اقليم کردستان عراق و استان هاي غرب کشور، هرگونه تغيير و تحول در اين منطقه بازتاب هايي در حوزه امنيت مناطق مرزي غرب ايران دارد.
وجود مـرز مشـترک و اشـتراکات فرهنگـي و مـذهبي بـين کردستان عراق و مناطق کردنشين ايران و از طرف ديگر پيشرفت هاي زياد سـال هـاي اخيـر در اقليم کردستان در مقايسه با مناطق کردنشين ايران ، در کنـار سـهم قابـل توجـه کردهـا در ساختار سياسي عراق ، تأثيرپذيري مناطق مرزي غرب کشور که خاسـتگاه و سـکونتگاه قـوم کرد در سرزمين ايران است را از کردستان عراق افزايش داده و اين موضوع ميتوانـد تـأثير منفي بر امنيت مرزهاي غربي کشور داشته باشد.
در اين راستا ميتوان اين سؤال را مطرح نمود که پيامدهاي تغيير ژئوپليتيکي اقليم کردستان عراق بر امنيت مرزهاي استان کردستان کدام اند؟ پيشينه پژوهش اخوان کاظمي و همکاران (١٣٩٦) در پژوهشي با عنوان تحليـل رابطـه اسـرائيل و کردسـتان عراق و پيامدهاي امنيتي آن براي جمهوري اسلامي ايـران بـه ايـن نتيجـه رسـيده انـد کـه در شرايط کنوني دولت – ملت سازي در عـراق و تحـولات منطقـه کردسـتان آن متغيـر مهمـي براي تحولات آينده خاورميانه محسوب مي شود.
چراکه هرگونه تغييـر در وضـعيت کردهـا در اين کشور، به صورت مستقيم بر کشورهاي منطقه تأثير مـيگـذارد و همـين مسـئله سـبب افزايش حساسيت دولت هاي منطقه اي و فرا منطقه اي نسبت به مسـئله کردهـا شـده اسـت در اين ميان روابط پنهاني و استراتژيک کردهاي عراق و اسـرائيل کـه بـر پايـه منـافع مشـترک دوجانبه کردها و اسرائيل برقرارشده و توسعه يافته است ، پيامدهاي منفي سياسي-اقتصـادي- امنيتي و اجتماعي بسياري براي دولت هاي منطقه و به ويژه ايران به دنبال دارد.