چکیده:
زبان شناسی زیست محیطی از علوم میانرشته ای است که اخیراً مورد توجه بسیاری از پژوهشگران قرار گرفته است. اهمیت محیط زیست در زندگی روزمرۀ اهالی نقاط مختلف به گونه ای است که در زبان روزمره و اصطلاحات و ضربالمثل های مردم با گویش های مختلف نمود پیدا کرده است. در این مقاله سعی شده است ردّ پای محیط زیست در اصطلاحات و ضربالمثل های گویش وارکی با رویکرد زبان شناسی زیستمحیطی واکاوی شود. روش تحقیق بدین گونه بود که با استفاده از مکالمه و مصاحبه با هشت گویشور بومی، اصطلاحات روزمره جمع آوری شد. گویشوران شامل 4 زن و 4 مرد بین 38 تا 80 ساله بودند. پس از جمع آوری داده ها، آوانگاری داده ها انجام شد و سپس با توجه به رویکرد زبان شناسی زیست محیطی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. تصاویر زبانی زیست محیطی بیشتر شامل تشبیه، تمثیل و ضربالمثل و کنایه است. در خلق این تصاویر از ویژگیهای حیوانات و گیاهان استفاده شده است؛ البته درصد استفاده از ویژگیهای حیوانات بسیار بیشتر از ویژگیهای گیاهان بوده است. تصاویر مربوط به حیوانات خود در دستهبندیهایی از قبیل ظاهر حیوان و رفتار حیوان قرار گرفته و شامل حیواناتی چون گوسفند (بره، میش)، الاغ، گاو، گوساله، سگ، بز، خرس، گراز، گرگ، مرغ، قوچ، گربه و شتر و حشرات می شود. ویژگی های جسمانی حیوانات شامل چاقی، لاغری، قدرت، ضعف، زشتی، زیبایی و غیره و ویژگی های رفتاری که بیشتر در این تصاویر دیده می شود شامل تندروی، کندروی، عصبانیت، انزوا، سماجت، نادانی، موذی گری و غیره می شود.
Ecolinguistics is an interdisciplinary approach attracted the attention of many researchers in different fields. The environmental elements represented in everyday language, idioms and proverbs of different varieties. This article aims at investigating the ecological images in, idioms and proverbs of Varaki Variety. The data gathered from 8 informants (4 men and 4 women) between 38 to 80 years old. After gathering data, data transcribed, and then analyzed by ecolinguistic approach. Linguistic images include similie, metonymy, irony and proverbs. For revealing these images, animals and plants play important role. The characteristics of animals are more frequent than plants. The images of animals include animal appearance and behavior. Animal images include animals such as sheep, donkey, cow, calf, dog, goat, bear, hog, wolf, hen, ram, cat, camel and insects. Physical characteristics include fatness, thinness, weakness, ugliness and beauty. Behavioral characteristics include fast, slow, anger isolation, persistence, ignorance, and insidious ones.
خلاصه ماشینی:
در اين مقاله سعي شده است رد پاي محيط زيست در اصطلاحات و ضرب المثل هاي گويش وارکي با رويکرد زبان - شناسي زيست محيطي واکاوي شود.
اگرچه در اين نوع تشبيهات در بستر زباني مجازي از رفتار و ظـاهر حيوانـات و شکل گياهان و درختان غالبا براي بيان رفتار و سيماي انسان استفاده شده است ؛ اما مراد گوينده صرفا بيان شباهت نيست و از آن معني ديگري در نظر دارد؛ بنابراين چنين تشبيهاتي غالبا معنايي کنـايي هـم دارد.
البته در ايـن پـژوهش تعـدادي از تشـبيهات هـم بـه صورت کامل ذکر شده است ؛ به اين دلايل که يا صفتي خاص و کم کاربرد به حيوان نسـبت داده شـده و آن صفت عموميت کمتري داشته يا اينکه حيواني داراي چندين ويژگي بوده و همۀ آن ها در عبارت هـاي مختلف مورد استفاده قرار گرفته است و يا تنها تعداد کمي از افراد آن را به کار برده اند.
همزيسـتي تنگاتنگ انسان و حيوان در اين منطقه باعـث شـده اسـت کـه غالبـا بـراي توصـيف انسـان از ويژگـي حيوانات استفاده شود و به ندرت محمل نظيره سازي در موضـوع هـاي ديگـر باشـد؛ ايـن تشـبيه تنهـا تشبيهي است که براي مشبه غير انساني (هوا) به کار ميرود.
٧. نتيجه گيري در اين مقاله سعي شد تصاوير زباني چون تشبيه ، تمثيل ، ضرب المثل و کنايه در گويش وارکي با رويکرد زبان شناسي زيست محيطي مورد واکاوي قرار گيرد.
Socio-pragmatic representation of animal in Al- Bahah proverbs: an ecolinguistic analysis.