چکیده:
این مقاله، تحقیقی در بارۀ جایگاه زنان در فرهنگ عمومی هرمزگان، براساس قصههای عامیانۀ هرمزگان میباشد. تمثیلهای عامیانه به عنوان روایتهایی مهم، در بسیاری از جوامع به وسیلۀ زنان نقل میشوند. در این قصههای تمثیلی، تصویری روشن از کارکرد، نقش و وضعیت زنان ترسیم شده است؛ بنابراین بررسی آنها میتواند ما را به شناخت هرچه بیشتر وضعیت زنان و زندگی آنها رهنمون گردد. در این مقاله اطلاعات به شیوۀ کتابخانهای گردآوری و با استفاده از روش تحلیل کیفی، تمثیلها بررسی میشوند. ضرورت این پژوهش از آن جهت است که دریابیم بازتاب تصویر زنان در فرهنگ عامۀ هرمزگان چگونه است. پرسش اصلی این پژوهش این است که: زنان در نگاه راویان این تمثیلات از چه جایگاه و کارکردی برخوردار هستند؟ این پزوهش در دو بخش، فعالیتهای سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی زنان را در تمثیلهای عامیانه بررسی میکند. نتایج این بررسی نشان میدهد اگرچه فرهنگ هرمزگان، فرهنگی مردسالار است و نابرابری جنسیتی نیز محدود کنندۀ فعالیتهای سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی زنان میباشد، اما در بسیاری موارد به ویژه در حوزههای فرهنگی و اجتماعی، زنان موضعی فعالانهتر دارند. ازدواج برای زنان قصهها از اهمیت بالایی برخوردار است و گاهی در انتخاب همسر نیز آزاداند. ذهن اسطورهای راویان این دست از تمثیلها، سبب شده است تا نقش زنان در کارکردها و ژرف ساختهای متضاد و متناقض دیده شود.
Female reflection in Hormozgan Folk allegories (based on the folk tale’s which are compiled by Mohamad-Saleh Amiri) This paper is an investigation on the status of women in the general culture of Hormozgan, based on the folk tales of Hormozgan. The folk allegories, as important narrative, are narrated in many societies by women. In these narrative’s, a clear image of the function, role and status of women is drawn; therefore, studying them can lead us to better understanding of the status of women and their lives. In this paper, data is collected in a library method of research, and allegories are reviewed using the qualitative analysis method. The necessity of this paper is to find out how the image of women is reflected in the general culture of Hormozgan. The main question of this paper is what status and function do women have in the opinion of the narrators of these folk allegories? In two parts, this study examines the political, economic, cultural and social activities of women in the folk allegories. The results of this paper show that although Hormozgan culture is male-dominated culture and gender inequality also restricts women's political, economic, cultural and social activities, women are more active in many cases, especially in the cultural and social spheres. Marriage for women is very important, and sometimes it is free to choose a spouse. The mythical mind of narrators of stories has led the role of women in functional and profound conflicting and contradictory structures. Women's stories simultaneously have different aspects.
خلاصه ماشینی:
در اين پژوهش ، قصه هاي تمثيلي رايج در ميان مردم استان هرمزگان ، بررسي مي شود و تلاش مي گردد با استفاده از روش تحليل کيفي ، قصه هايي که نقش آفريني زنان در آنها برجسته تر است بررسي شوند.
بدين روي در اين نوشتار تلاش مي شود تا جايگاه زنان از منظر اجتماعي ، سياسي ، فرهنگي و اقتصادي ، در تمثيل هاي عاميانه اي که توسط محمدصالح اميري در تحقيقي ميداني گردآوري شده است ، مورد تحليل قرار گيرد.
هرچند دربارة فرهنگ فولکلور هرمزگان نويسندگاني چون حميدرضا حسني (١٣٨٢) در کتابِ " مردم نگاري شهرستانهاي بستک و بندرلنگه "، احمد نور دريايي (١٣٨٤) در کتابِ " مراسم آييني و فولکلور بندر کنگ "، علي مياب فلسفي و مريم ابوالفتحي و سهراب بناوند، (١٣٧٩) در کتابِ " مردم نگاري شهرستان قشم " تلاش هاي قابل تقديري انجام داده اند اما در هيچ کدام از اين تأليفات ، تمثيل در قصه هاي استان مورد توجه نمي باشد.
مهم ترين پرسشي که کوشش شده در اين پژوهش به آن پاسخ داده شود اين است که : زنان در نگاه راويان اين تمثيلات از چه جايگاه و کارکردي برخوردار هستند و نقش اجتماعي ، سياسي و اقتصادي آنها چگونه مي باشد؟ ٢- بحث ٢-١ زنان و فعاليت هاي سياسي و اقتصادي قصه هاي تمثيلي عبارت اند از: (به دنبال بخت ، کاکل زري و دندون مرواري ، فاطکو/ Fatakoo، مرد بيکار و خروس ، محبوبه و سرخوش و پيرزن و سه دخترش ).