چکیده:
نهجالبلاغه یکی از منابع معتبر قابل استناد است که «أَخو ٱلقُران» نامیده شده است. بسیاری از حقایق قرآن مجید در این کتاب شرح و بسط داده شده است. این نوشتار به بررسی گسترة تأثیر کلمات قصار نهجالبلاغه در ادبیات فارسی پرداخته و با روش توصیفی- تحلیل و با بررسی محتوایی حکمت 142، در پی پاسخ به پرسشهاست: آیا منشأ حکمتهای نهجالبلاغه معارف الهی قرآن است؟ سیطرة معارف اخلاقی و الهی نهجالبلاغه بر پهنه ادبیات ایران تا چه حد بوده است؟ بدیهی است آثار گرانقدر ادبیات فارسی به گونههای مختلف ازجمله الهام، اقتباس، تلمیح، تأثیر غیرمستقیم و تأثیر صریح و قطعی، از منبع وحی و و نیز نهجالبلاغه تأثیر پذیرفتهاند. این تحقیق در پی درکِ انواعِ این تأثیر به قدر استطاعت است. در این مقاله شرح و بسط حکمت 142 با توجه به ریشه ادبی لغات صورت گرفته است و در پی تبیین رابطة عمیق معارف نهجالبلاغه با قرآن کریم و پرتوافکنی این معارف عظیم الهی بر ادبیات فارسی است.
roghaiyeh sadraie***
nahj al-balaghah, as one of the reliable sources that can be cited, has been called "akho al-quran" (brother of the quran). this book has been compiled by sayyid razi from the poets and jurists of the fourth century. many truths of the holy quran have been described in this book.the present article uses the wisdom of 142 to examine the extent of the effect of short words of nahj al-balaghah in persian literature and seeks to prove the deep and close relationship between the teachings of nahj al-balaghah and the holy quran and the impact of these teachings on persian literature.in this article, the answers to the following questions are analyzed by descriptive method and by following the content of one of the acronyms. is the source of the wisdom of nahj al-balaghah the divine knowledge of the holy quran? to what extent has the moral and divine knowledge of nahj al-balaghah dominated the iranian literature?obviously, the works of persian literature have been influenced in various ways, including adaptations, allusions, inspirations, etc. from the source of revelation and, consequently, from the words of the amir al-mo'menin. in this article, the wisdom no. 139 of nahj al-balaghah has been pondered and revised with regard to the roots of words and the quranic sources and its effect on persian literature has been discussed. scholars believe that nahj al-balaghah is the interpretation of the qur'an. the subject of this article is to find the divine sources of the words of the amir al-mo'menin, and to show its reflection in iranian literary works.
خلاصه ماشینی:
ايـن نوشتار به بررسي گسترة تأثير کلمات قصار نهج البلاغه در ادبيات فارسي پرداختـه و با روش توصيفي - تحليل و بـا بررسـي محتـوايي حکمـت ١٤٢، در پـي پاسـخ بـه پرسش هاست : آيا منشأ حکمت هاي نهج البلاغه معارف الهـي قـرآن اسـت ؟ سـيطرة معارف اخلاقي و الهي نهج البلاغه بر پهنه ادبيات ايران تا چه حد بوده است ؟ بديهي است آثار گرانقدر ادبيات فارسي به گونه هاي مختلف ازجمله الهام، اقتباس، تلميح ، تأثير غيرمستقيم و تأثير صريح و قطعي، از منبع وحـي و و نيـز نهـج البلاغـه تـأثير پذيرفته اند.
در ايـن مقاله شرح و بسط حکمت ١٤٢ با توجه به ريشه ادبي لغات صورت گرفتـه اسـت و در پي تبيين رابطۀ عميق معارف نهج البلاغه با قرآن کريم و پرتوافکني ايـن معـارف عظيم الهي بر ادبيات فارسي است .
با توجه به اين که نهج البلاغه تفسير قرآن است ، نگارنده با مطالعۀ هر بخش از حکمـت ، براي يافتن منبع الهي حکمت بارها به قرآن مراجعه کرده تا آيات مربوط بـه آن حکمـت را بيابد و سپس با مراجعه به آثار ادبيات فارسي تأثير معارف الهي ايـن حکمـت را در شـعر و نثر نويسندگان جست وجو کرده است تا براي سؤالات زير پاسخي در خور ارائه کند: ١.
آيا اين حکمت ها در ادبيات فارسي مؤثر بودهاند و اين تأثير تا چه حد است ؟ پيشينۀ تحقيق تا به حال از نهج البلاغه ترجمه هايي به فارسي صورت گرفته که هر کدام به مقتضـاي حال مترجم و شارح، با ديگري تفاوتهايي دارد.