چکیده:
یکی از انواع روابط متن، بیشمتنیت است که رابطۀ بین دو متن ادبی را بررسی میکند. این رابطه بر اساس برگرفتگی است و به عنصر هم حضوری نمیپردازد. براساس دیدگاه ژنت رابطۀ برگرفتگی، به دو دستۀ تقلیدی و تراگونگی تقسیم میشود. تراگونگی به معنای تغییر در گفتن چیزی به شیوهای دیگر است، در حالی که تقلید گفتن چیزی دیگر به روشی مشابه است و برخلاف تراگونگی هدف در آن تغییر نیست. تراگونگی نیز زیر شاخههایی دارد که از مهمترین آنها تراجایی است که در شکل و معنا رخ میدهد و موجب تکثیر معنا میگردد. بررسی بسامد یا ارتباط دفعات تکرار فعل با بازگویی آن در پیشمتن و بیشمتن دلالت بر تغییر آن از طریق تراجایی دارد که تغییری جدی در رابطۀ بیشمتنیت است. با توجه به آن که رمان فرانکشتاین فی بغداد احمد سعداوی تحت تاثیر رمان فرانکنشتاین (۱۸۱۸) مری شلی نوشته شده است، پژوهش حاضر با روش توصیفی- تحلیلی و تطبیقی به بررسی رابطۀ تراگونگی در بسامد رخدادهای بین این دو رمان و تغییرات ایجاد شده در تعداد دفعات بازگویی رخدادهای بیشمتن از نوع تراجایی میپردازد. بسامد مکرر و منفرد تکرار شونده در بیشمتن با ابجاد ابهام و تکرار نشانهها مصداق عینی تراجایی است.
One of the types of textual relations is Hypertextuality, which studies the relationship between two literary texts. This relationship is based on adaptation and does not address the element of intertextuality. According to Genette's view, the adaptation is divided into two parts: imitation and transformation. The transformation means to change something in a different way, while an imitation is to say something in a similar way and Its purpose is not purposive change. The extension of meaning in the hypotext has been done through transposition, which is a serious change. Frequency or Number of times an event occurs in the story and the number of times it is mentioned in the narrative in hypotext and hypertext implies a serious change or transformation. As regards the novel Frankenstein in Baghdad by Ahmed Saadawi was inspired by the Frankenstein by Mary Shelley, This descriptive-analytic and comparative study analyzes the transformation in the frequency of events between the two novels and changes in the the number of times it is mentioned in the narrative. The study of types of frequencies, especially repeating singulative narration and repeating narrative, is objective examples of transposition in hypertext.
خلاصه ماشینی:
تراجايي در بسامد با رويکرد تطبيقي به رمان فرانکشتاين في بغداد احمد سعداوي و فرانکنشتاين مري شلي صديقه حسيني * مهين حاجي زاده ** حميد ولي زاده *** چکيده يکي از انواع روابط متن ، بيش متنيت است که رابطۀ بين دو متن ادبي را بررسي ميکنـد.
با توجه به آن که رمان فرانکشتاين فـي بغـداد احمد سعداوي تحت تأثير رمان فرانکنشتاين (۱۸۱۸) مري شـلي نوشـته شـده اسـت ، پـژوهش حاضـر بـا روش توصيفي - تحليلي و تطبيقي به بررسي رابطۀ تراگونگي در بسامد رخدادهاي بين اين دو رمان و تغييـرات ايجـاد شده در تعداد دفعات بازگويي رخدادهاي بيش متن از نوع تراجايي ميپردازد.
اين مقاله با رويکردي تحليلي و با توجه به نظريۀ تراجايي و روايت شناسـي ژنـت بـه مطالعۀ دو رمان و بررسي انواع بسامد ميپردازد و در ايـن راسـتا در پـي پاسـخ گويي بـه پرسش هاي زير است : ١- سعداوي و شلي در وجه روايت خود بيشتر از کدام نوع بسامد بهره گرفته اند؟ ٢- اسـتفاده از نــوع خــاص بسـامد چگونــه باعـث تراجـايي در بيش مــتن ســعداوي شده است ؟ ۲.
بينامتنيت امري بديهي در رمان فرانکشتاين في بغداد است و پژوهش حاضر فراتر از بينامتنيت به بررسي بيش متنيت در يکي از وجوه روايت ميپردازد و بر نوآوري هـاي بيش متن در اين زمينه تأکيد دارد.
در بيش متن ، تراگونگي در بسامد به اين شکل است که روايت مکرر باعث پيشـبرد فرآيند داستان ميشود و از اين نوع در رمان سعداوي زياد استفاده ميگردد.