چکیده:
اهمیت و جایگاه نظام آموزشی یک کشور و بهطور خاص آموزش عالی آن، بر کسی پوشیده نیست. براساس اسناد راهبردی جمهوری اسلامی ایران و بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی نظام آموزش عالی کشور رهسپار مسیری است که مقصد آن مرجعیت علمی خواهد بود. با توجه به اهمیت علوم انسانی در ساخت تمدن نوین اسلامی و نقش دانشگاه امام صادق (ع) به عنوان اولین مخاطب مرجعیت علمی در عرصه علوم انسانی از سوی رهبر معظم انقلاب اسلامی، پژوهشی درباره شناسایی و اولویتگذاری موانع تحقق مرجعیت علمی در عرصه علوم انسانی با مورد مطالعهی دانشگاه امام صادق (ع) اهمیت مضاعفی مییابد. برای انجام این پژوهش مراحلی طی گردید. در ابتدا بعد از مرور ادبیات موضوع با هدف ارائه جمعبندی از فعالیتهای پژوهشی گذشته و شناسایی موانع اولیه مرجعیت علمی، سوالاتی جهت انجام مصاحبه نیمهساختاریافته با صاحبنظران این حوزه بهدستآمد. سپس پژوهش با استفاده از روش آمیخته کیفی ـ کمی، طی دو مرحله به هدف خود نائل آمد. این دو مرحله عبارتند از: مصاحبه جهت شناسایی موانع مرجعیت علمی؛ و دوم، تحلیل اهمیت ـ عملکرد (IPA) موانع شناساییشده. بعد از تحلیل مضمون مصاحبهها و ترکیب و ادغام موانع، 41 مانع در 7 طبقه شناسایی شدند و سپس با تعیین اوزان آنها براساس تکنیک IPA اولویت آنها مشخص شد و ضمنا ماتریسهای ربعی سهگانه (هم اساتید و هم دانشجویان، فقط اساتید، فقط دانشجویان) نیز به نمایش درآمد. در پایان موانع از دو منظر «اثرگذاری» و «امکانپذیری» مورد تحلیل و رتبهبندی قرار گرفته و اولویتبندی نهایی با ترکیب این دو منظر ارائه گردید. اولویتبندی نهایی دارای چهار سطح به ترتیب «موانع خانه «اینجا تمرکز کنید» که اثرگذاری زیاد و همگرا باشند»، «موانع خانه «اینجا تمرکز کنید» که اثرگذاری زیاد اما واگرا هستند»، «موانع خانه «تداوم تلاش» که اثرگذاری زیاد دارند» و «موانع خانه «اینجا تمرکز کنید» که همگرایی دارند ولی اثرگذاری کمتری دارند» بوده است که در این میان موانع مربوط به سطح اول شامل «تبدیل نشدن افراد برجسته دانشگاه به جریان علمی در سطح ملی و جهانی»، «درگیر شدن مدیران ارشد دانشگاه به مسائل خرد و درنتیجه واماندن از مسائل راهبردی دانشگاه» و «عدم توانمندی در برندینگ دانشگاه» مهمترین موانع تحقق مرجعیت علمی در دانشگاه امام صادق (ع) شناخته شد.