چکیده:
قرآن کریم اساسیترین اصل در رفتار و تعامل بین زوجین را معاشرت به معروف میداند و معیار وظایف، حقوق و نحوه آداب و معاشرت متقابل بین زوجین را در درون خانواده "معروف میداند. معاشرت به معروف درروابط بین همسران دارای معنای وسیع و مصادیق زیاد میباشد که در یک تقسیم بندی کلی به دوقسم به مصادیق با ماهیت فقهی و مصادیق با ماهیت اخلاقی تقسیم میشوند. پژوهش حاضر در صدد است کارکردها و نقش معاشرت به معروف با ماهیت اخلاقی در روابط بین همسران در تحکیم خانواده را مورد بررسی قرار دهد. و در این مورد به این سوال اساسی پاسخ دهدکه مصادیق اخلاقی معاشرت به معروف در روابط بین همسران چگونه در تحکیم خانواده تاثیرگذار ند؟ مصادیق اخلاقی معاشرت به معروف در یک تقسیم بندی کلی به مصادیق مشترک بین زوجین و مصادیق اختصاصی هریک ازآن دو تقسیم میشوند. محبت و مهرورزی، معاشرت نیکو، مدار، شکیبایی و حمایت متقابل از مهمترین مصادیق اخلاقی مشترک بین زوجین در معاشرت به معروف میباشند. محبت و مهرورزی عامل مراقبت از آرامش و درنتیجه میتواند خانواده را از فرو پاشی حفظ نماید و معاشرت نیکو، رفق و مدارا و حمایت متقابل زوجین از یکدیگر عاملی برای ایجاد صمیمت و آرامش زوجین نسبت به یکدیگر است که از این جهت نقش اساسی در پایداری خانواده دارند. احسان، مشورت و مراقبت از مصادیق اخلاقی مختص مرد و اطاعت، تواضع و قنوت و حفظ خود، اسرار و اموال شوهر در غیاب او از مصادیق مختص زن در معاشرت به معروف میباشند. هر یک از این مصادیق سبب افزایش صفا و صمیمیت و محبوبیت زوجین نسبت به یکدیکر و در نتیجه هرکدام عاملی برای پایداری خانواده میباشند.
خلاصه ماشینی:
لباس از یک سو انسان را از سرما و گرما و خطر برخورد اشیاء به بدن حفـظ مـیکنـد، و از سوی دیگر عیوب او را میپوشاند، و از سوی سوم زینتی است برای تن آدمی، این تشـبیه کـه در آیه فوق آمده اشاره بـه همـه ایـن نکـات اسـت کـه دو همسـر یکـدیگر را از انحرافـات حفـظ میکنند(مکارم شیرازی و همکاران ،١٤٠٧، ج ١، ص ٦٥٠)، و از یکدیگر حمایت مـیکننـد و ایـن عمل در ایجاد صفا و صمیمت زن و شوهر نسبت به یکدیگر در پایداری خانواده تأثیرگذار است مصادیق اختصاصی مرد نسبت به زن مهم ترین مصادیق اخلاقی معاشرت به معروف که اختصـاص بـه مـرد نسـبت بـه زن دارد عبارتند از: ١.
و دارای مصادیقی زیادی اسـت که یکی از مصادیق آن ، احسان به همسر در خانواده است که در آیاتی از قرآن در این باره تأکیـد شده است از جمله در بـاره ر عایـت احسـان در طـلاق مـی فرمایـد«الطَّـَلاقَُ مرََّتـانَ فإْمَ سـاکُ ِ ِ بم َ◌ْعُروفَ أوَْ تْسریح بإحَْسان (بقره ،آیه ۲۲۹)، طـلاق ، (طلاقـی کـه رجـوع و بازگشـت دارد،) دو ٍ ِ ِ ِ ِ مرتبه است (و در هر مرتبه ،) باید به طور شایسته همسر خود را نگاهداری کند (و آشتی نماید)، یا با نیکی او را رها سازد (و از او جدا شود)» و در آیه دیگردر باره پرداخت کالای مناسب بـه زنـان مطلقـه از مصـادیق معاشـرت بـه معروف و نشانه احسان و نیکو کاری مردان شمرده است :«َّ لا جُنَاَحَ عَلیکمُ إنَ طلَّقْتُمُ النَِّساَءَ مـا ِ َلمَْ تَمُّسوهُنََّ أوَْ تفْرضُواَْ لُهنََّ فریضَةًَ وَ متُِّعوهُنََّ علی المُْ◌وسعَ قَدُرهَُ وَ علی اْلُمقْتـر◌َ قـَدُرهَُ متَاَعـا ِ ِ ِ ِ ِ ِ باْلَمعُْروف حَق:اَ علی المُْ◌حْسنین ؛اگر زنان را قبل از آمیزش جنسی یا تعیین مهر، (به عللی) طلاق ِ ِ ِ ِ دهید، گناهی بر شما نیست .