چکیده:
عشق از مهمترین درونمایههای شعر فارسی و از حساسترین موضوعات دوران نوجوانیست که در ادوار مختلف جلوههای گوناگونی پذیرفته است. هدف این پژوهش استخراج و تبیین جلوههای عشق در شعر فارسی نوجوان است. پیشازاین جلوههای عشق در شعر و داستان کودک و نیز رمان نوجوان بررسی شده است، اما بهطور ویژه در شعر نوجوان بررسی نشدهاند. در این پژوهش از 26 شاعر مطرح حوزهی نوجوان، 76 مجموعهشعر فارسی که برای نخستین بار از «1380 تا 1396خورشیدی» به چاپ رسیدهاند به روش توصیفیتحلیلی بررسی شد. در این پژوهش با بررسی و تحلیل نشانههای درون متن و تفکیک اشعار با دامنهی تاویل محدود، مشخص شد که شعر عاشقانهی نوجوان این برهه چه جلوههایی دارد و شاعران در پرداخت هر یک از این جلوهها به چه نشانهها و موضوعاتی توجه داشتهاند. بر این اساس جلوههای مختلف عشق در شعر نوجوان این دوره بهترتیب فراوانی عبارتند از: عشق به جنس مخالف، عشق میان والدین و فرزند، عشق میان انسان و خدا، عشق میان دو دوست، عشق به رهبر دینی، عشق انسان به آفرینش و طبیعت و عشق به وطن. شاعران در پرداخت جلوههای مختلف عشق، به فرهنگ ایرانیاسلامی، نیازهای عاطفی نوجوان، آیات قرآن، عناصر طبیعت، عناصر دنیای مدرن، نمادهای اسطورهای عشق و نمادهای ملی توجه داشتهاند.
Love is one of the most essential of subject Persian poetry and also is one of the most susceptible subjects of adolescence period, so Expressing romantic literary contents has lots of effects on growing emotional maturity of teens. It has to be needed to scrutinize that romance literary works and its qualities for teenagers. Heretofore concept of love and its presence in poetry، story and novels for children has been studied but it has not been considered particularly in poetry for teens. In the first two chapters of this thesis general and theoretical foundations has been taken into account. Then in Analytical Descriptive Method 76 poetry books from 26 teen poets, published from 1380 to 1396, has been studied and some questions have been answered. What are the aspects of love in teenage romantic poetry? What are the characteristics and objects that has gotten paid attentions in every aspect by teenage poets?The result of this research depicts different effects of love in contemporary teenage poetry in Persian literature which in order of frequency are: love for the opposite sex, love between children and parents, love between god and human being, loving a friend, loving the religious leader, loving creation and the nature and loving home. Poets used Iranian Islamic culture, adolescent’s emotional needs, religious anecdotes and verses, natural elements, modern world elements, mythological symbols of love and national symbols in their representation of different aspects of love.
خلاصه ماشینی:
در اين پژوهش با بررسي و تحليل نشانه هاي درون متن و تفکيک اشعار با دامنه ي تأويل محدود، مشخص شد که شعر عاشقانه ي نوجوان اين برهه چه جلوه هايي دارد و شاعران در پرداخت هر يک از اين جلوه ها به چه نشانه ها و موضوعاتي توجه داشته اند.
موسويان (١٣٩٣) جلوه هاي مختلف عشق را در پنج مجموعه شعر کودک و نوجوان سروده ي ناصر کشاورز بررسي کرده است .
اشعار گروه سني نوجوان که شاعر در آن ها مستقيما از واژه ي عشق و مشتقات و متعلقات آن استفاده کرده است و ابرازهاي مهرآميز مانند بيان دلتنگي داشته اند و نيز اشعار مهرآميزي که در آن از تأثير جدي حضور و غيبت کسي يا چيزي بر کيفيت حال کسي ديگر سخن گفته اند، نمونه هاي بررسيشده در اين پژوهش اند.
بحث و تحليل پس از سال ها عاشقانه نويسي براي نوجوانان ، موضوع عشق در ادبيات نوجوان هنوز هم با حساسيت هايي روبه رو است و به نوعي تابو محسوب ميشود؛ اين حساسيت ، در کنار کارکرد هنري پوشيده گويي، سبب شده است شاعران در پرداخت مفهوم عشق ، به نامشخص بودن مرجع ضمير و بيان تلويحي، گرايش بيشتري نشان دهند.
به طور مثال گاهي اين بيان تلويحي سبب شده است همان گونه که شعر تأويل پذير به عشق به جنس مخالف است ، درخور تعميم به جلوه ي عشق به خدا نيز باشد.
بيشترين نمونه هاي جلوه ي عشق به رهبر ديني با موضوع مهدويت بوده است ، در اين جلوه شاعران به تأثير حضور منجي بر عاشق ، طبيعت و جهان و نيز شرح دلتنگي و انتظار پرداخته اند.