چکیده:
ﭘﮋوﻫﺶ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺑﺮرﺳﯽ ﮐﺘﺎب ﻓﺎرﺳﯽ ﭘﺎﯾﻪ ﭘﻨﺠﻢ دﺑﺴﺘﺎن، ﺑﺮ اﺳﺎس ﺣﻮزه ﻫﺎی ﻣﻮﺿﻮﻋﯽ روﯾﮑﺮد ﻓﻄﺮت ﮔﺮای ﺗﻮﺣﯿﺪی ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ درﺳﯽ و اﻧﺘﻈﺎرات ﯾﺎدﮔﯿﺮی راﻫﻨﻤﺎ ﻣﻌﻠﻢ ﺗﺪوﯾﻦ ﺷﺪه اﺳﺖ. ﺟﺎﻣﻌﻪ ی اﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶ ﮐﺘﺎب ﻓﺎرﺳﯽ ﭘﻨﺠﻢ اﺑﺘﺪاﯾﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ و روش اﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶ ﺗﻮﺻﯿﻔﯽ از ﻧﻮع ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻣﺤﺘﻮا اﺳﺖ. واﺣﺪ ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻣﻀﻤﻮن ﻧﯿﺰ، اﻫﺪاف ﻣﻮﺟﻮد در راﻫﻨﻤﺎی ﻣﻌﻠﻢ و ﺣﻮزه ﻫﺎی ﻣﻮﺿﻮﻋﯽ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ درﺳﯽ ﺑﺮ اﺳﺎس روﯾﮑﺮد ﻓﻄﺮت ﮔﺮا ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ. در اﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶ، ﮔﺮد آوری اﻃﻼﻋﺎت، ﺑﺮ اﺳﺎس ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ی ﮐﺘﺎب ﻫﺎ و ﺟﺴﺘﺠﻮ در ﺳﺎﯾﺖ ﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ. ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ درﺑﺎره ی اﯾﻦ ﮐﺘﺎب ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺘﻒ اﯾﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﺑﺮداﺷﺖ ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ ﻣﺤﺘﻮای ﮐﺘﺎب ﻓﺎرﺳﯽ ﭘﻨﺠﻢ اﺑﺘﺪاﯾﯽ ﺗﺎ ﺣﺪ زﯾﺎدی ﻣﻘﺒﻮل راﻫﻨﻤﺎی ﺗﺪرﯾﺲ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ؛ اﻣﺎ رﺳﯿﺪن ﺑﻪ ﺗﻤﺎﻣﯽ اﻧﺘﻈﺎرات ﯾﺎدﮔﯿﺮی ﻋﻤﻮﻣﺎ ﮐﺎری آرﻣﺎن ﮔﺮاﯾﺎﻧﻪ اﺳﺖ. اﻣﺎ اﯾﻦ ﻧﮑﺘﻪ را ﻧﯿﺰ ﻧﺒﺎﯾﺪ ﻧﺎدﯾﺪه ﮔﺮﻓﺖ ﮐﻪ اﯾﻦ ﮐﺘﺎب ﺑﻪ دﻟﯿﻞ اﺛﺮﮔﺬاری ﺑﺴﯿﺎر در داﻧﺶ آﻣﻮزان ﭘﺎﯾﻪ ﭘﻨﺠﻢ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺗﻔﮑﺮ اﻧﺘﺰاﻋﯽ رﺳﯿﺪه اﻧﺪ، ﺿﻌﻒ ﻫﺎی ﻣﺤﺘﻮاﯾﯽ ﻧﻪ ﭼﻨﺪان زﯾﺎدی ﻧﯿﺰ دارد. ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﯾﻦ ﮐﻪ ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﺗﺪرﯾﺲ ﺗﻨﻬﺎ ﻣﺤﺪود ﺑﻪ ﻣﺤﺘﻮای ﮐﺘﺎب ﻧﯿﺴﺖ، از ﻣﻌﻠﻤﺎن اﻧﺘﻈﺎر ﻣﯽ رود ﮐﻪ ﮐﻤﺒﻮد ﻫﺎی ﮐﺘﺎب درﺳﯽ را ﺑﺎ روش ﺗﺪرﯾﺲ ﻫﺎی ﻣﻨﺎﺳﺐ ﭘﻮﺷﺶ ﺑﺪﻫﻨﺪ. در اﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶ، ﺑﻪ اﯾﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﭘﺮداﺧﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ ﮐﻪ ﻫﺮ ﮐﺪام از دروس ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﻪ ﮐﺪام ﯾﮏ از ﺣﻮزه ﻫﺎی روﯾﮑﺮد ﻓﻄﺮت ﮔﺮای ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ درﺳﯽ ﺗﻌﻠﻖ دارد. ﮐﻪ ﺗﻤﺎﻣﯽ ﺣﻮزه ﻫﺎی ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﺧﻠﻖ، ﺧﻠﻘﺖ، ﺧﻮد و ﺧﺪا در آن اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه اﺳﺖ. ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻫﻤﯿﺖ ﺗﺼﻮﯾﺮ ﭘﺮدازی در اﯾﻦ ﮐﺘﺎب و اﻧﺲ ﮔﯿﺮی داﻧﺶ آﻣﻮزان ﺑﺎ درس ﻓﺎرﺳﯽ، اﻧﺘﻈﺎر ﻣﯽ رود ﮐﻪ رﻧﮓ آﻣﯿﺰی و ﺗﺼﺎوﯾﺮ ﮐﺘﺎب ﺑﻪ ﻧﺤﻮ اﺣﺴﻦ ﺑﻬﺒﻮد ﯾﺎﺑﻨﺪ.
خلاصه ماشینی:
با استفاده از تجزيه و تحليل هايي که درباره ي اين کتاب صورت گرفته استف اين موضوع برداشت مي شود که محتواي کتاب فارسي پنجم ابتدايي تا حد زيادي مقبول راهنماي تدريس مي باشد؛ اما رسيدن به تمامي انتظارات يادگيري عموما کاري آرمان گرايانه است .
( آتشک و ديگران ، ١٣٩١) ميزان توجه به خلاقيت در کتاب هاي فارسي سوم و چهارم و پنجم ابتدايي در حد بالاتر از متوسط بود، اما کتب مورد مطالعه از لحاظ توجه به مولفه هاي خلاقيت به خصوص در بخش متن درس ها و تصاوير، نياز به بازنگري و اصلاحات اساسي دارد.
( سراج و ديگران ، ١٣٩٨) گذر از اين مطالب ، کتاب راهنماي تدريس معلم نيز به عنوان کتابي معتبر جزو اجزاي بسته ي آموزشي مي باشد که نکاتي در رابطه با تدريس بهتر معلمان ، ابزار هاي لازم براي تدريس و انتظارات يادگيري آن دروس ارائه مي کند.
در پزوهش حاضر نيز پزوهشگر تلاش مي کند تا کتاب فارسي پنجم دبستان ( کتابي موثر در رشد ذهني و مهارت خوانداري دانش آموز) را با توجه به انتظارات يادگيري کتاب راهنماي معلم و هم چنين حوزه هاي موضوعي هر درس ، بررسي و تحليل نمايد.
تعيين محتواي مورد نظر براي تحقيق و انتخاب نمونه از آن محتوا: کتاب فارسي پنجم دبستان نمونه درس اول ( تماشاخانه ) در اين درس به شگفتي هاي طبيعت و آفرينش بي همتاي خداوند تاکيد شده است و به صورت اجمالي به معرفي نعمات بسيار خداوند مي پردازد.