چکیده:
این مقاله به نقش و جایگاه فرهنگ دفاعی در تمدن سازی انقلاب اسلامی با نگاه به گام دوم انقلاب پرداخته و با توجه به مردمپایه بودن نظام جمهوری اسلامی ایران بر مفاهیمی مانند؛ فرهنگ و کارکرد آن، فرهنگ دفاعی، ساخت اجتماعی در ساحتهای دفاعی، کارکرد فرهنگ در استحکام ساخت درونی نظام با رویکرد فرهنگ دفاعی برای تحقق تمدن سازی منطبق با منویات مقام معظم رهبری مندرج در گام دوم انقلاب تأکید دارد. پژوهش حاضر که از نظر نوع، کاربردی، در صدد پاسخ به این سؤال بوده که «جایگاه پیشرانی فرهنگ دفاعی در تحقق اهداف گام دوم چگونه است؟ از این رو با استفاده از روش تحلیل محتوای به بررسی دیدگاهها و نظریات مقام معظم رهبری در گذشته و نیز بررسی محتوایی و مفهومی بیانیه گام پرداخته شده و نتیجه حاصله این بوده که فرهنگ دفاعی به عنوان یک پیشران زیرساختی نظری و فکری برای رسیدن به اقتدارهای فرهنگی، علمی، اجتماعی، امنیتی، اقتصادی، سیاسی و قضایی باید مورد توجه قرار گیرد. از سویی اقتدار همه جانبه مورد انتظار در گام دوم انقلاب مستلزم تحقق منویات امام خامنه ای در ابعاد هفتگانه یعنی؛ عبور از مرزهای دانش، جهاد معنوی و اخلاقی، اقتصاد درون زا، عدالت فسادستیز، مرزبندی با دشمن، استقلال مبتنی برآزادی، زیست اسلامی و انقلابی (سبک زندگی) است.
This article deals with the role and position of defense culture in the civilization of the Islamic Revolution by looking at the second step of the revolution and considering the people-based system of the Islamic Republic of Iran on concepts such as; Culture and its function, defense culture, social construction in the field of defense, the function of culture in strengthening the internal structure of the system with the approach of defense culture to achieve civilization in accordance with the intentions of the Supreme Leader in the second step of the revolution. The present study, which is applied in terms of type, seeks to answer the question: "What is the leading position of defense culture in achieving the goals of the second step?" Therefore, using the content analysis method, the views and theories of the Supreme Leader in the past as well as the content and concept of the step statement have been examined and the result is that defense culture as a theoretical and intellectual infrastructure Proponent to achieve cultural authority., Scientific, social, security, economic, political and judicial must be considered. On the other hand, the comprehensive authority expected in the second step of the revolution requires the realization of Imam Khamenei's intentions in seven dimensions, namely; Crossing the borders of knowledge, spiritual and moral jihad, endogenous economy, anti-corruption justice, demarcation with the enemy, independence based on freedom, Bio-Islamic and revolutionary (lifestyle).
خلاصه ماشینی:
» (امام خامنه اي، ١٤٠٠/٥/٣٠) بدون ترديد يکي از مسائل مهمي که در تحولات کلان کشور تأثير جدي دارد مقوله فرهنگ است ، فرهنگ سازي عمومي با نگاه دفاعي، زماني ميسور است که با شناخت درست نيازها و جان مايه و درون مايه هاي فرهنگ خودي اقدام به اشاعه و ترويج فرهنگ غني و ناب ملي، ديني و انقلابي نموده و همچون بنياني مرصوص در مقابل هجمه هاي گوناگون اعم از سياسي، فرهنگي، اقتصادي و نظامي دشمنان ، به تقويت خودباوري فرهنگي اهتمام گردد تا امکان تحقق دفاعي محکم بر پايه فرهنگ فراهم گردد.
(توليت ، ١٣٨٨: ١١٩) با اين مفروضات است چنانچه نقش بيبديل فرهنگ دفاعي در ايجاد تمدن سازي از يکسو، استحکام ساخت دروني نظام از ديگر سو باعث ميشود نقش کارکردي بيانيه گام دوم مورد توجه سياستگزاران و تصميم گيران کشور واقع شود و به عنوان يکي از کارويژه هاي اثرگذار در نظام هاي آموزشي، تربيتي و رفتاري تلقي شود، بخش مهمي از چالش هاي موجود در جامعه مديريت و مرتفع 359 خواهد شد.
»(جعفري،١٣٧٣: ٢٠) و در بيان جايگاه فرهنگ و نقش فرهنگ در جامعه مقام معظم رهبري همين بس فرموده اند که ؛ «فرهنگ مثل هوايي ميماند که ما تنفس ميکنيم » 360 فرهنگ دفاعي طبق بررسي به عمل آمده تا کنون تعريفي نظري قابل استنادي از فرهنگ دفاعي به عمل نيامده است و آنچه که در اينجا به عنوان تعريف اين مفهوم مطرح گرديده است تعريفي قراردادياست که از نظر تعدادي از خبرگان امور فرهنگي و امنيتي مورد وفاق ميباشد و آن عبارتست از: نگرش ، انگيزه و تقيد همه جانبه آحاد مردم جامعه و گروه هاي اجتماعي کشـــور براي حفظ و نگهباني از داشته ها و دستاوردهاي علمي، صنعتي، نظامي، اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي مبتني بر آموزه هاي ديني، انقلابي و ملي در مقابل هرگونه چشم داشت بيگانگان و اغيار.