چکیده:
بیتکوین در مدت کوتاهی توجه کارشناسان و عموم مردم دنیا ازجمله جوامع اسلامی را به خود جلب کرد. با توجه به نوبودن موضوع، تحقیقاتی هرچند اندک در بررسی مشروعیت استخراج بیتکوین از نگاه اندیشمندان مسلمان صورت گرفته که این مقاله متمرکز بر بررسی دو دلیل در پژوهشهای اندیشمندان معاصر اهل سنت است. «نقض حق حاکمیت در انتشار پول» و «صدق قمار» از قویترین ادلهٔ آنان بر حرمت استخراج بیتکوین است. تحلیل تطبیقی این دو دلیل با مبانی شیعه، ما را به این نتیجه میرساند که علاوه بر بطلان کبرای حق انحصاری حاکمیت در انتشار پول، صغرای تطبیق آن بر استخراج بیتکوین نیز قابلِاثبات نیست؛ چنانکه از دیدگاه فقه شیعه نه بر صغری و نه بر کبرای مذکور، دلیل معتبری وجود ندارد. در مورد عنوان قمار نیز باوجوداینکه کبرای ممنوعیت قمار از مسلّمات فقه شیعه و اهل سنت است، از حیث صغری، تطبیقپذیر بر استخراج بیتکوین نیست. افزونبراین، نوآوری این مقاله در اثبات این امر است که عنوان جعاله موضوعاً و حکماً بر استخراج بیتکوین منطبق است؛ لذا، میتوان استخراج بیتکوین را نوعی جعاله دانست که ایقاعی شرعی و معتبر شمرده شده است.
Bitcoin soon attracted the attention of experts and the general public around the world, including the Islamic community. Due to the novelty of the subject, although little research has been done to examine the legitimacy of bitcoin mining from the perspective of Muslim thinkers, this paper is responsible for examining two reasons in the research of contemporary Sunni thinkers. The two reasons for "violation of the sovereignty in the issuance of money" and "the truth of gambling" are among their strongest arguments for the sanctity of bitcoin mining. A comparative analysis of these two reasons leads us to the conclusion that in addition to the major premise of the sovereign monopoly on the issuance of money, the minor premise of its application to bitcoin mining is not provable; As from the point of view of Imami jurisprudence, there is no valid reason for either the minor or the major premise. As for the title of gambling, although the prohibition of gambling is one of the prerogatives of Shiite and Sunni jurisprudence, but in terms of minority, it is not applicable to bitcoin mining. In addition, the novelty of the present paper is to prove that the title of reward (Joaleh) is thematically and ruling consistent with bitcoin mining, so bitcoin mining can be considered a kind of Joaleh, which is considered a religious and valid unilateral obligation.
خلاصه ماشینی:
کنفرانس دانشکده مطالعات اسلامی دانشگاه شارجه در سال ۲۰۱۹ با موضوع »العملت الفتراضية في الميزان« برگزار شد و مقالت متعددي در اين کنفرانس ارائه شد، که در بين آنها چند مقاله با موضوع نوشتار حاضر مشابهت دارند: »ريشهيابي فقهي ارزهاي ديجيتال « ۱ اثر غسان محمد الشيخ )۲۰۱۹( و »ضوابط ايجاد ارز در فقه اسلامی «۲ به قلم سامي مطر الحمود )۲۰۱۹( دو مقاله شاخصاند که در آن ها از حق حاکميت در انتشار پول و مسئله قمار ۱ التاصيل الفقهي للعملت الرقمية، البتکوين نموذجا ۲ ضوابط إنشاء العملت في الفقه السلمي، عملة البتکوين نموذجا بحث شده و مستند حکم به تحريم استخراج بيت کوين قرارگرفته است.
براساس بررسيهاي دفتر مطالعات اسلامی و ارتباطات حوزوي پژوهشگاه فضاي مجازي تا تير ۱۳۹۹، ۸۸ درصد پژوهشهاي اسلامی در حوزه رمزارزها يعني ۱۳۳ مقاله از انديشمندان اهل سنت و ۱۹ مقاله از انديشمندان شيعه بوده و در بين آثار انديشمندان معاصر اهل سنت بيشترين فراواني در مستندسازي حکم به حرمت بيت کوين، مربوط به حق حاکميت در انتشار پول بوده است.
به عبارت ديگر، پول الکترونيکي نوعي سازوکار جهت پرداخت ارزش ذخيرهشده )يا پيشپرداختشده( است که در آن حجم معيني از وجوه که امکان استفاده دارد، در يک قطعه ۱ دفتر مطالعات و ارتباطات حوزوي پژوهشگاه فضاي مجازي در تير ۱۳۹۹ گزارشي را با عنوان »وضعيتشناسي پژوهشهاي اسلامی رمزارزها در جهان« گردآوري کرده که در صفحه ۲۵ به طبقه بندي براساس مذهب و در صفحه ۲۸ به جمعبندي احکام بيانشده در اين آثار اشاره شده است.