چکیده:
هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی درمان رفتاری شناختی مبتنی بر ذهن آگاهی والد محور بر سازگاری شخصی-اجتماعی و تمایزیافتگی خود در مادران کودکان مبتلا به اختلال بیش فعالی شهر تهران در سال 1399 است. پژوهش حاضر یک مطالعه نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل است. جامعهی آماری پژوهش شامل کلیه مادران دارای کودکان بیش فعال 3 تا 7 ساله شهر تهران بودند نمونه مورد مطالعه با روش نمونه گیری در دسترس در دو گروه آزمایش (15 نفر) و گواه (15 نفر) انتخاب شدند. گروه آزمایش 8 جلسه تحت آموزش رفتاری شناختی مبتنی بر ذهن آگاهی والدمحور قرار گرفتند و گروه کنترل در طول این مدت در انتظار درمان ماندند. روش جمع آوری دادهها بر اساس پرسشنامه استاندارد سازگاری فردی-اجتماعی کالیفرنیا (کلارک و همکاران، 1953) و تمایزیافتگی خود (اسکورن و فریدلندر، 1998) انجام گرفت. تجزیه و تحلیل اطلاعات به دست آمده از اجرای پرسشنامه از طریق نرمافزار SPSS23 در دو بخش توصیفی و استنباطی (آزمون t گروه مستقل، تحلیل واریانس چند متغیری) انجام پذیرفت. نتایج تحقیق نشان داد که میانگین سازگاری فردی و اجتماعی مادرانی که دارای کودک بیش فعالی-نقص توجه بودند و تحت "آموزش رفتاری شناختی مبتنی بر ذهن آگاهی والدمحور" قرار گرفته اند، به طور معنیداری افزایش داشته است. همچنین نتایج نشان داد که درمان رفتاری شناختی مبتنی بر ذهن آگاهی والدمحور باعث افزایش تمایزیافتگی در مادران کودکان مبتلا به اختلال بیش فعالی شده است. بنابراین می توان نتیجه گرفت که درمان رفتاری شناختی مبتنی بر ذهن آگاهی والد محور بر سازگاری اجتماعی فردی و اجتماعی مادران و تمایزیافتگی مادران دارای کودکان بیش فعالی-نقص توجه موثر است.
The aim of this study was to investigate the effectiveness of cognitive behavioral therapy based on parent-centered mindfulness on personal-social adjustment and self-differentiation in mothers of children with ADHD in Tehran in 1399. The present study is a quasi-experimental study with a pretest-posttest design with a control group. The statistical population of the study included all mothers with hyperactive children aged 3 to 7 years in Tehran. The sample was selected by available sampling method in two groups of experimental (n = 15) and control (n = 15). The experimental group underwent 8 sessions of cognitive-behavioral training based on parent-centered mindfulness and the control group waited for treatment during this period. Data collection method was based on the California Standard Individual-Social Adjustment Questionnaire (Clark et al., 1953) and its differentiation (Skorn and Friedlander, 1998). Analysis of information obtained from the questionnaire was performed through SPSS23 software in two descriptive and inferential sections (independent t-test, multivariate analysis of variance). The results showed that the mean individual and social adjustment of mothers who had a child with ADHD and underwent "parent-centered mindfulness-based cognitive behavioral training" increased significantly. The results also showed that cognitive-behavioral therapy based on parent-centered mindfulness has increased differentiation in mothers of children with ADHD. Therefore, it can be concluded that cognitive behavioral therapy based on parent-centered mindfulness is effective on individual and social social adjustment of mothers and differentiation of mothers with attention-deficit hyperactivity disorder children.
خلاصه ماشینی:
نتايج تحقيق نشان داد که ميانگين سازگاري فردي و اجتماعي مادراني که داراي کودک بيش فعالي-نقص توجه بودند و تحت "آموزش رفتاري شناختي مبتني بر ذهن آگاهي والدمحور" قرار گرفته اند، به طور معنيداري افزايش داشته است .
ليو و همکاران (٢٠١٧) در بررسي الگوهاي سازگاري والدين کودکان مبتلا به ناتواني ذهني پرداخته و دريافتند که سازگاري موثر در اين خانواده ها مختل بوده و دادن اطلاعات به خانواده ها و آموزش والدين به خصوص مادران با سطح تحصيلات پايين تر، به 1 - Attention Deficit and Hyperactivity Disease 2 - Asarnow, Newman, Weiss & Su 3 - Cortese 4 - Beheshti, Chavanon & Christiansen 5 - Faraone & Larsson 6 - Xu, Strathearn, Liu, Yang & Bao 7 - Assari & Caldwell 8 - Anker, Haavik & Heir 9 - Corona 10 - Wan, Ge, Zhang, Sun, Wang & Yang 11 - Shang 12 - Liu 88 شدت مورد نياز است .
لذا تدارک خدمات و برنامه ها مورد نياز والدين وقتي از اطمينان برخوردار مي شود که نقش والدين به عنوان هميار، کمک کننده و آگاه 1 - Adebisi 2 - Zhu 3 - Doba, Berna, Constant & Nandrino 4 - Kim, Prouty, Smith, KO, Wetchler & Oh 89 از طريق دريافت آموزش هاي صحيح مشخص تر گردد.
لذا پژوهشگر در پي پاسخ به اين سوال است : آموزش رفتاري شناختي مبتني بر ذهن آگاهي والدمحور بر سازگاري فردي-اجتماعي و تمايزيافتگي خود در مادران داراي کودکان بيش فعالي-نقص توجه چه تاثيري دارد؟ روش پژوهش طرح پژوهش حاضر از نوع نيمه آزمايشي با طرح پيش آزمون -پس آزمون با گروه کنترل است .