چکیده:
سرمایه انسانی باعث افزایش بهره وری عوامل تولید می شود و از این طریق، به صورت غیرمستقیم بر رشد اقتصادی اثر مثبت می گذارد. در این تحقیق، برآنیم که از طریق استخراج نوع و نحوه تاثیرگذاری متغیر هزینه-های آموزشی بر رشد اقتصادی کشور، به بررسی اثر سرمایه انسانی بر ارزش افزوده اقتصادی در ایران بپردازیم و راهکارهای مناسبی جهت ارتقاء این نقش در اقتصاد ارائه کنیم . روش انجام این تحقیق، توصیفی- تحلیلی است. به منظور بررسی رابطه تعادلی کوتاه مدت بین متغیرهای تحقیق، از روش خودهمبسته با وقفه های توزیعی ARDL استفاده شده، و بر اساس نتایج به دست آمده، در کوتاه مدت، شاخص های سرمایه انسانی، تاثیر مثبتی بر رشد ارزش افزوده اقتصادی داشته است. نتایج به دست آمده در بلند مدت نیز بیانگر آن است که متغیرهای نسبت ثبت نام ناخالص متوسطه و دانشگاهی، رشد واردات کالاها، خدمات و درآمد، درصد مخارج آموزش عمومی به GDP، درصد هزینه های بهداشتی خصوصی به GDP، نرخ مشارکت نیروی کار جمعیت 15 سال و بالاتر، رشد سرمایه گذاری مستقیم خارجی، کارآیی دولت، کیفیت قوانین و رشد سالانه تشکیل سرمایه ناخالص، تاثیر مثبت و معنی داری بر رشد ارزش افزوده اقتصادی دارند. ضریب تصحیح خطا برای معادله، 78/ 0- است که نشان می دهد که در هر دوره، 78 درصد شوک وارده کوتاه مدّت، به سمت مقادیر بلندمدت تعدیل می یابد. نتایج این تحقیق، از این جهت مورد استفاده سیاستگذاران است که شناسایی عوامل موثر بر رشد اقتصادی، می تواند برنامه ریزان اقتصادی را از دو جنبه مهم، اول، لحاظ کردن متغیرهای جدید در برنامه ریزی ها و درنتیجه، تخصیص بهینه منابع و دوم، کاهش خطاهای ناشی از تحلیل نادرست سهم عوامل موثر در رشد اقتصادی، آگاه گرداند.
Human capital causes increase in the production factors productivity and in turn affects economic growth positively. In this study, we intend to study the effect of human capital on economic value added in Iran by extracting the type and manner of the influencing of education costs on economic growth and to provide appropriate solutions to promote this role in the economy. The method of this research is descriptive-analytical. To evaluate the short-term equilibrium relationship between the variables, we use the Auto Regressive Distributed Lags (ARDL) method. Based on the results, in the short-term, human capital indicators have positive impacts on growth of economic value added. The long-term results indicate that the gross secondary and university enrollment ratio, the import of goods, services and income growth, the percentage of public education costs to GDP, the percentage of private health spending to GDP, the labor force participation (aged 15 and more), the foreign direct investment growth, government efficiency, quality of rules and annual growth of gross capital formation have positive and significant effects on economic value added growth.
Error correction term of ARDL model is - 0.78. that shows in each period 78% of short term shocks will be adjusted to the long-term value. The results of this study can be used by policymakers because identifying the factors affecting economic growth, can make economic planners inform in two important aspects, firstly, by considering new variables in planning and thus the optimal allocation of resources, and secondly, by reducing errors due to misanalysis of the factors affecting economic growth.
خلاصه ماشینی:
نتایج به دست آمده در بلند مدت نیز بیانگر آن است که متغیرهای نسبت ثبت نام ناخالص متوسطه و دانشگاهی، رشد واردات کالاها، خدمات و درآمد، درصد مخارج آموزش عمومی به GDP، درصد هزینه های بهداشتی خصوصی به GDP، نرخ مشارکت نیروی کار جمعیت ١٥ سال و بالاتر، رشد سرمایه گذاری مستقیم خارجی، کارآیی دولت ، کیفیت قوانین و رشد سالانه تشکیل سرمایه ناخالص ، تأثیر مثبت و معنیداری بر رشد ارزش افزوده اقتصادی دارند.
برآورد الگوی کوتاه مدت ARDL در مورد تأثیر سرمایه انسانی بر ارزش افزوده اقتصادی در ایران متغیرها ضریب سطح معنی داری وقفه رشد تولید ناخالص داخلی 0,003 0,366 درصد مخارج آموزش عمومی به GDP 0,019 0,348 نسبت ثبت نام ناخالص دانشگاهی 0,001 0,579 درصد مخارج بهداشتی خصوصی به GDP 0,003 0,219 رشد واردات کالاها و خدمات 0,039 0,183 درصد شاغلان به جمعیت ١٥ سال و بالاتر 0,044 0,568 رشد صادرات کالاها و خدمات 0,022 -0,202 درآمد و وجوه ارسالی کارگران 0,004 0,106 رشد سرمایه گذاری مستقیم خارجی 0,001 1,693 نرخ مشارکت نیروی کار کل جمعیت ١٥ سال و بالاتر ١,٢٥٧ ٠,٠٠٥ کارآیی دولت 0,029 0,063 کیفیت قوانین 0,025 0,054 رشد سالانه تشکیل سرمایه ناخالص 0,001 0,892 عرض از مبدأ 0,002 1,679 مأخذ: یافته های تحقیق به منظور برآورد ضرایب الگوی کوتاه مدت مدل ، از داده های سالیانه برای دوره زمانی ١٣٩٨- ١٣٥٠ مشتمل بر ٤٣ مشاهده آماری تعدیل شده از روش خودهمبسته با وقفه های توزیعی استفاده شده است .