چکیده:
بر اساس تعاریف رسمی ادراک محیط در معماری، عوامل مختلفی بر ادراک فرد از محیط تأثیر گذار است که یکی از این عوامل، عوامل فرهنگی است که در محیطهای فرهنگی شکل میگیرد. عملکردهای فرهنگی زمینه ی مناسبی را برای برقراری تعاملات اجتماعی ایجاد میکنند، پس لزوم دقت نظر بیشتر در رابطه با فضاهای فرهنگی احساس میشود. همچنین زمینه های فردی و اجتماعی نیز از عوامل دیگر مؤثر بر ادراک محیط هستند که هر کدام زیر مؤلفه هایی دارند. برای تشریح موضوع مورد تحقیق، مروری گذرا بـه مؤلفه های ادراک محیط داشته و سپس بـه شـرح فضای فرهنگی در قالب نمونه موردی پرداخته میشود. در این مقاله بررسی کتابخانه اسناد ملی استان فارس واقع در شیراز به عنوان یک بنای فرهنگی به طور خاص مورد توجه قرار گرفته است. روش تحقیق در این مقاله روش توصیفی-تحلیلی و ابزار گرداوری داده ها، پرسشنامه است. در انتها نیز ابعاد مختلف مؤثر بر ادراک محیط مورد بررسی و تحلیل قرار میگیرد. نتایج نشان می دهد که عوامل فرهنگ، عوامل فردی و عوامل اجتماعی در میزان ارتقاء ادراک محیط در فضاهای فرهنگی مؤثر است و ارتباط معناداری بین آن ها برقرار است. همچنین عامل فرهنگ، بیشترین تأثیر را بر ارتقاء ادراک محیط دارد که این عامل در کتابخانه اسناد ملی منجر به افزایش ادراک محیط و ارتباط بصری مخاطب شده است. در انتها مدل مفهومی حاصل از داده ها جهت بررسی تأثیر مؤلفه های مؤثر بر ادراک محیط در فضاهای فرهنگی معاصر ارائه شده است.
According to the formal definitions of perception of environment in architecture, various factors affect a person's perception of the environment, one of which is the cultural factors that are formed in cultural environments. Cultural practices provide a good background for social interactions, so there is a need for more attention to cultural spaces. Individual and social contexts are also other factors affecting the perception of the environment, each of which has sub-components. A brief overview of the components of perception of the environment and a description of the cultural space in the form of a case study. In this article, the study of the National Document Library of Fars Province located in Shiraz as a cultural monument has been especially considered. The research method in this article is a descriptive-analytical method and the data collection tool is a questionnaire, various dimensions affecting the perception of the environment are examined. The results show that cultural factors, individual factors and social factors are effective in promoting the perception of the environment in cultural spaces and there is a significant relationship between them. Also, the factor of culture has the greatest impact on improving the perception of the environment, which in the library of national documents has led to an increase in the perception of the environment and the visual communication of the audience. Finally, a conceptual model derived from the data is the effect of components on the perception of the environment in cultural spaces.
خلاصه ماشینی:
نتایج نشان میدهد که عوامل فرهنگ، عوامل فردی و عوامل اجتماعی در میزان ارتقاء ادراک محیط در فضاهای فرهنگی مؤثر است و ارتباط معناداری بین آنها برقرار است.
هدف کلی این مقاله شناسایی مؤلفههای مؤثر بر ادراک محیط در فضاهای فرهنگی است که در ابتدا به تعریف و شناسایی عوامل ادراک محیط پرداخته میشود، سپس جهت بررسی و اثبات ارتباط این مؤلفهها در کتابخانه اسناد ملی استان فارس، واقع در شهر شیراز به عنوان یک بنای فرهنگی معاصر به آزمون گذاشته میشود.
/ شکل 6-رابطه فرهنگ، الگوي رفتاري و نحوه استفاده از فضا) (Bahrain,1996 Fig. 6-The relationship between culture, behavioral pattern and how to use space (Bahrain, 1996) / شکل 7-عوامل فرهنگ مؤثر در ادراک محیط Fig. 7- Cultural factors affecting the perception of the environment 2-روش تحقیق در این پژوهش از دو روش کمی و کیفی به مسأله پرداخته میشود.
فاصله اطمینان و منفی بودن هر دو حد بالا و حد پایین، نشان میدهد که میانگین پاسخ افراد کوچکتر از میانگین مورد نظر یعنی عدد 3 است، بنابراین نظرات افراد نمونه مطابق با این فرضیه است و رابطه معناداری بین عوامل فرهنگ، عوامل فردی و عوامل اجتماعی مؤثر بر ادراک محیط در فضاهای فرهنگی وجود دارد و همچنین همانطور که از جدول دو به اثبات میرسد، عامل فرهنگ بیشترین تأثیر را بر ادراک محیط فضاهای فرهنگی دارد.
]In Persian[ Lang, Jon (2007), Creating Architectural Theory: The Role of the Behavioral Sciences in Environmental Design, Translated by: Alireza Eini Far, Tehran: Tehran University Publication.