چکیده:
این پژوهش به بررسی میزان بهکارگیری شیوه فعال در محتوای ترمودینامیک کتابهای شیمی قرن اخیر پرداخته است. هدف این تحقیق کاربردی و روش تحقیق آن توصیفی و از نوع تحلیل محتوا است. جامعه آماری شامل 24 کتاب درسی شیمی متوسطه دوم در 7 بازه زمانی است. ابتدا در هریک از بازههای زمانی، محتوای ترمودینامیک شناسایی گردید و مشخص شد از سال1304(آغاز آموزش متوسطه در ایران) تا 1354محتوای ترمودینامیکی در کتب شیمی متوسطه دوم بسیار کم بوده است، بنابراین محتوای ترمودینامیک بعد از سال 1354 با تکنیک ویلیام رومی شامل متن، تصاویر و پرسشها در مقولههای معین کدگذاری و بررسی شد. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که روند تغییر ضریب درگیری مقولهها (شاخص میزان فعالیت دانشآموزان در فرآیند یادگیری) در متن، تصاویر و پرسشها به ترتیب (سالهای 54 تا72 : 285/0، 75/1، 25/1، سالهای 72 تا 79: 077/0، 91/0 ، 78/0، سالهای 79 تا 95: 409/0 ، 26/2، 07/2، سالهای 95 تاکنون :245/0، 33/1 ، 30/5) است، بنابراین متن کمتر از حد مطلوب و غیر فعال است، تصاویر مطلوب و فعال هستند و پرسشها به سمت بیشتر از توان فراگیر و غیرفعال است.
The aim of the present study is to analyze the content of thermodynamics in the textbooks of the chemistry of the high school in the recent century according to the method of William Romey. The statistical population includes 24 high school chemistry textbooks in 7 time periods. First, in each period, thermodynamic content was identified and determined that from 1304 (beginning of secondary education in Iran) to 1354, the thermodynamic content in the second-high school chemistry textbooks was very low, so the thermodynamic content after 1354 with William Rumi technique including text Images and questions were coded and reviewed in specific categories. The results of this study showed that the trend of changing the coefficient of involvement of categories (index of students' activity in the learning process) text, images and questions in the years 54 to 72: 0.285, 1.750, 1.250 years 72-79, respectively.: 0.077, 0.916, 0.782, years 79 to 95: 0.409, 2.266, 2.071 and 95 so far: 0.245, 1.333, 5.308, so in the text, it is less than desirable and inactive. The images are desirable and active, and the queries are more than all-encompassing and inactive.
خلاصه ماشینی:
درواقع در اين تحقيق در پي آن هستيم که چه مقدار مطالب و مباحث از ترموديناميک در کتب درسي شيمي متوسطه دوم در فاصله زماني ١٣٠٠ تا ١٤٠٠ شمسي آمده و نيز به بررسي تطابق اين محتوا و روند تغييرات آن با اهداف آموزشي از روش علمي ويليام رومي خواهيم پرداخت به بيان ساده تر روند تغييرات مبحث ترموديناميک در کتب شيمي متوسطه دوم از سال ١٣٠٠ تا کنون چگونه بوده ؟ و آيا مبني بر حرکت صعودي به سمت محتواي فعال بوده است يا خير؟ پيشينه پژوهش در سال هاي گذشته ، پژوهش هايي در زمينه تحليل محتواي کتب درسي در داخل کشور انجام گرفته که از ميان آن ها مي توان بهاين موارد اشاره کرد: 1 Wiliam Romey الوندي اصل تيمور لو (١٣٩٧) در تحقيقي که با عنوان «بررسي سير تحول ساختاري کتاب هاي درسي شيمي آموزش و پرورش ايران در يک قرن گذشته » اشاره نمود، ايشان به اين نتيجه رسيده است که در کتب شيمي متوسطه از سال هاي ١٣٠٠ تا ١٣٢٠ به توصيف عنصرها و ترکيبات و بررسي خواص فيزيکي و شيميايي آن ها پرداخته شده است .
نبي زاده و جعفري يادگار لو (١٣٩٩) در پژوهشي ديگر با عنوان «تحليل محتواي کتاب شيمي پايه دهم دوره دوم متوسطه بر اساس روش ويليام رومي» به اين نتيجه رسيده اند که ضريب درگيري فصلهاي ١ و ٢ و ٣ به ترتيب مقادير ٠/٠،٦٠٢/٥٤٣ و ٠/٧١ و براي کل کتاب ٠/٦٢ به دست آمده است که نمايانگر فعال بودن محتواي مذکور است و محتواي اين کتاب ذهن دانش آموز را در فرايند يادگيري درگيرمي کند.