چکیده:
پس از تصرف لیدیه و پایتخت آن شهر سارد به وسیله کوروش بزرگ در سال۵۴۷ پ.م، تقریبا تمامی بخشهای آسیای کوچک از جمله سرزمین کیلیکیه در جنوب آسیای کوچک تحت سیطره حکومت پارسیان در آمد. هر چند خاندان سوئنسیس، حاکمان وقت کیلیکیه به دلیل کمک به کوروش در فتح سارد توانستند حاکمیت موروثی خودشان را تا حدودی بر این سرزمین به صورت نیمه مستقل حفظ کنند، اما موقعیت ژئوپلیتیکی و جایگاه اقتصادی کیلیکیه از همان ابتدا باعث توجه ویژه هخامنشیان به این سرزمین شد. زیرا، قرار گرفتن در مسیر راههای تجاری، که از یک طرف به راههای دریایی در مدیترانه و از سوی دیگر به جادهی شاهی که آسیای کوچک را به شمال سوریه و میانرودان مرتبط میکرد، باعث شده بود که کیلیکیه به مرکز مبادلات تجاری تبدیل و نقش مهمی در توسعه اقتصادی شاهنشاهی هخامنشیان ایفا کند. در هر حال، به رغم جایگاه و اهمیت اقتصادی این سرزمین در دوره هخامنشیان، اما تا کنون در این رابطه پژوهش مستقلی انجام نشده است. لذا با نگاهی به موقعیت جغرافیایی و ژئوپلیتیکی کیلیکیه، و با استفاده از گزارشهای تاریخی کهن و دادههای باستانشناختی و بر اساس شیوة پژوهشهای تاریخی در این پژوهش تلاش شده است به طور ویژه به مبادلات تجاری و جایگاه اقتصادی کیلیکیه در دورۀ هخامنشیان پرداخته شود که از مهم ترین دستاورد این پژوهش تاثیر سرزمین کیلیکیه در اقتصاد شاهنشاهی هخامنشی و جایگاه آن در مبادلات تجاری منطقهی آسیای کوچک است.
After the conquest of Lydia and its capital Sardis by Cyrus the Great in 547 BCE, almost all parts of Asia Minor, including Cilicia in southern Asia Minor, came under Persian rule.Although the syennesis dynasty, the rulers of Cilicia were able to maintain their hereditary sovereignty over this land to some extent as semi-independent by helping Cyrus conquer Sardis, but the geopolitical and economic position of Cilicia caused the Achaemenids to pay special attention to this land from the very beginning.Because, being on the trade route, which on the one hand to connect the sea routes in the Mediterranean to the royal road and on the other hand that connected Asia Minor to northern Syria and the Mesopotamia, had made Cilicia a center of trade and played an important role in the economic development of the Achaemenid Empire.However, despite the position and economic importance of this land in the Achaemenid period, but so far no independent research has been done in this regard. Therefore, by looking at the geographical and geopolitical location of Cilicia, and using ancient historical reports and archaeological data and based on the method of historical research in this study, an attempt has been made to examine the trade and economic status of Cilicia in the Achaemenid period.
خلاصه ماشینی:
لذا با نگاهی به موقعیت جغرافیایی و ژئـوپلیتیکی کیلیکیـه ، و با استفاده از گزارش های تـاریخی کهـن و داده هـای باسـتان شـناختی و بـر اسـاس شـیوة پژوهش های تاریخی در این پژوهش تلاش شده است به طور ویژه به موقعیـت راه بـردی و اقتصادی کیلیکیه در دوره ی هخامنشی پرداخته شود که از مهم ترین دستاورد ایـن پـژوهش * استاد تاریخ باستان ، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، تهران (نویسندة مسئول )، mimanpour@hotmail.
از پژوهش های دیگر مرتبط با موضـوع مـورد بحـث مـیتـوان از مقالـه هژبری نوبری و دیگران (١٣٩٠) تحت عنوان «بررسی باسـتان شـناختی ارتباطـات سیاسـی و فرهنگی ایران و آسـیای صـغیر در دوران هخامنشـی»؛ مقالـه رادیسـتا (١٣٨٩: ٢٠٠-٢١٤)، تحت عنوان «ایرانیان در آسیای کوچک »؛ ایمان پور و دیگران (١٣٩١: ١-١٢)، تحت عنـوان «نقش حکومت های محلی ایرانی نژاد شرق آسیای صـغیر در شـکل گیـری اندیشـه بازیـابی امپراتــوری هخامنشــی نــزد اشــکانیان »؛ مقالــه مهرابــی و جلیلیــان (١٣٩٥: ١٣٣-١٥٩)، تحت عنوان «کاپادوکیه نگهدارنـده ی فرهنـگ و سـنت هخامنشـیان در آسـیای کوچـک » و رساله دکتری سهم الـدین خزائـی (١٣٩٢) در دانشـگاه تهـران تحـت عنـوان «بازرگـانی در دوره هخامنشیان » نام برد که بیشتر این پژوهش ها بر روی ساتراپیهـای آسـیای کوچـک در دوره هخامنشیان متمرکز شده اند و در هیچ یک از این آثار و کارهای مشـابه نظیـر کارهـای پییر بریان به نقش و اهمیـت اقتصـادی کیلیکیـه در دوره هخامنشـیان بـه صـورت مسـتقل پرداخته نشده است .