چکیده:
هدف پژوهش حاضر تعیین نقش واسطهای فرایندهای خودتنظیمی رفتاری در رابطة بین مؤلفههای ادراک شایستگی و ابعاد کنشوری نوجوانان در گروهی از دانشآموزان دورۀ متوسطۀ اول شهر شیراز است. طرح پژوهش از نوع همبستگی است و مدل پژوهش با استفاده از روش تحلیل مسیر آزمون شد. شرکتکنندگان 380 نفر (192 دختر و 188 پسر) از دانشآموزان بودند که به روش نمونهگیری خوشهای تصادفی انتخاب شدند و مقیاس نیمرخ ادراک خود نوجوانان، پرسشنامه خودتنظیمی و مقیاس کنشوری نوجوانان را تکمیل کردند. روایی و پایایی مقیاسهای پژوهش نیز با استفاده از روش تحلیل عاملی و ضریب آلفای کرونباخ بررسی و تایید شد. برای تحلیل دادههای توصیفی و ماتریس همبستگی بین متغیرهای پژوهش از نرمافزار SPSS نسخه 24 و برای آزمون فرضیهها و مدل پژوهش از نرمافزار AMOS نسخه 24 استفاده شد. یافتهها نشان دادند که مدل پژوهش با دادههای جمعآوری شده برازش مطلوبی دارد. مطابق یافتهها برخی از ابعاد ادراک شایستگی توانستند رشد مثبت و رفتار ضد اجتماعی از بین مؤلفههای کنشوری نوجوانان را به طور مستقیم پیشبینی کنند، به این صورت که ادراک شایستگی رفتاری به طور مستقیم باعث افزایش رشد مثبت و کاهش رفتار ضد اجتماعی میشود. خودارزشمندی کلی نیز به طور مستقیم و منفی میتواند دشواریهای هیجانی را پیشبینی کند. همچنین، فرضیه اصلی پژوهش مبنی بر نقش واسطهای خودتنظیمی رفتاری بین مؤلفههای ادراک شایستگی و کنشوری نوجوانان مورد تایید قرار گرفت. یافتهها بیانگر نقش مهم خودتنظیمی رفتاری و ادراک شایستگی در پیشبینی کنشوری نوجوانان از جمله رشد مثبت، دشواریهای هیجانی، رفتارهای ضد اجتماعی و رفتار مخالفتجویانه است. بنابراین پیشنهاد میشود در نظامهای تربیتی به شکلگیری ادراک مثبت و خوداگاهی هر چه بیشتر نوجوانان توجه شود تا زمینه بهبود خودتنظیمی و افزایش کنشهای مثبت نوجوانی فراهم گردد.
The purpose of this study was to investigate the mediating role of behavioral selfregulatory
processes in the relationship between self-perception and adolescent
functioning among high school students in Shiraz. Participants were 380 students
(192 females and 188 males) who were selected through random cluster
sampling. They completed the Self-Perception Profile for Adolescents, the Self-
Regulation Questionnaire, and Adolescent Functioning Scale. The validity and
reliability of the research scales were verified via factor analysis and Cronbach's
alpha coefficient. Using SPSS 24 and AMOS 24, the descriptive data was
analyzed to obtain the correlation matrix between the variables and to test the
research hypotheses and model. The results showed that the research model fit
well with the data collected. According to the findings, some dimensions of selfperception
could directly predict positive development and antisocial behavior
among the components of adolescent functioning. This means that behavioral
conduct directly promotes positive development and reduces the anti-social
behavior. Global self-worth can also directly and negatively predict emotional
difficulties. Besides, the research hypothesis regarding the mediating role of
behavioral self-regulation in the relationship between self-perception dimensions
and adolescents' functioning was confirmed. The findings highlight the important
role of behavioral self-regulation and self-perception in the development of
adolescent functions including positive development, emotional difficulties,
antisocial behaviors and oppositional behavior. Therefore, it is suggested that
educational systems considered the formation of positive self-perception and selfawareness
of adolescents as much as possible to provide the basis for improving
self-regulation and increasing the positive functions of adolescence.
خلاصه ماشینی:
يافته ها بيان گر نقش مهم خودتنظيمي رفتاري و ادراک شايستگي در پيش بيني کنش وري نوجوانان از جمله رشد مثبت ، دشواريهاي هيجاني، رفتارهاي ضد اجتماعي و رفتار مخالفت جويانه است .
Dittman, Burke, Filus, Haslam, & Ralph 5.
در پژوهش حاضر به اين کنش ها پرداخته شده و براساس ديدگاه شناختي اجتماعي نقش خودتنظيمي رفتاري و ادراکاتي که افراد از شايستگي خود دارند در کنش وري نوجواني مورد بررسي قرار گرفته است .
Pandey, Hale, Goddings, Blakemore, & Viner 10 .
مدل مفهومي پژوهش روش پژوهش طرح اين پژوهش از نوع همبستگي است که در آن ابعاد ادراک شايستگي (ادراک شايستگي رفتاري، ادراک شايستگي اجتماعي، ادراک شايستگي تحصيلي، ادراک شايستگي در روابط صميمانه ، خودارزشيابي کلي) متغيرهاي برون زاد، خودتنظيمي رفتاري متغير واسطه اي و مولفه هاي کنش وري نوجوانان (رفتار مخالفت جويانه ، رشد مثبت ، رفتار ضد اجتماعي، دشواري در تنظيم هيجان ) متغيرهاي درون زاد هستند.
علاوه بر اين ، خودتنظيمي رفتاري رابطۀ بين ادراک شايستگي از روابط صميمانه با رفتار مخالفت جويانه ، رشد مثبت و رفتار ضد اجتماعي و دشواري هاي هيجاني را نيز واسطه گري ميکند.
سرانجام ، يافته ها نشان دادند که خودارزشمندي کلي نيز که يکي ديگر از ابعاد ادراک شايستگي است ، از طريق خودتنظيمي رفتاري در پيش بيني معنيدار رشد مثبت ، رفتار مخالفت جويانه ، رفتار ضد اجتماعي و دشواريهاي هيجاني نقش دارد.
The development of adolescent self-regulation: reviewing the role of parent, peer, friend, and romantic relationships.