چکیده:
تراش شیشه از شیوه های تزیین شیشه محسوب می شود که پس از ساخت بدنه، به روش سرد انجام می گیرد. که پیش از
اختراع میله دم رواج داشته است. اولین نمونهها متعلق به دوران هخامنشیان است که در دوره ساسانی به اوج رسید، در
دوران بعد از اسلام نیز مورد توجه بوده است. این پژوهش با هدف مطالعه تاثیر نقوش تراش ایرانی بر آثار هنرمندان
معاصر درصدد پاسخ به این پرسش است که امروزه نقوش تراش ایرانی چه میزان در خلق آثار شیشه معاصر تاثیرگذار بوده
است؟ این پژوهش براساس هدف، کاربردی و براساس ماهیت و روش، توصیفی -تطبیقی است که گردآوری اطلاعات به
صورت کتابخانه ای و میدانی انجام شده است. در نتایج حاصل، می توان گفت تراش از اصیل ترین شیوه های تزیین سرد
روی شیشه است که از دوره هخامنشی تاکنون در اغلب آثار ایرانی قابل مشاهده است. قبل از اسلام، تنوع و گستردگی
نقوش و شیوه های اجرا در دوره ساسانی به اوج رسید و پس از اسلام در سده های پنج و شش با اندک تغییراتی در نوع
طراحی نقوش تراش تداوم می یابد. نقوش تراش ایرانی تاثیرات آشکاری بر آثار هنرمندان معاصر داشته که در این پژوهش
به برخی از اینان اشاره گردید. بکارگیری گسترده نقوش تراش ایرانی در هنرمندان کشورهای دیگر، علیرغم هنرمندان
شیشه ایرانی بسیار مشهود است.
خلاصه ماشینی:
ماهنامه پژوهش در هنر و علوم تخصصي سال هفتم ، شماره ١ (پياپي : ٤٠)، فروردين ١٤٠١ تاثير نقوش تراش شيشه ايراني بر آثار هنرمندان معاصر با مطالعه موردي بر آثار پنج هنرمند تاريخ دريافت : ١٤٠٠/١١/٠٦ مهديه سادات حسيني ١*، آرزو خانپور٢ تاريخ پذيرش : ١٤٠٠/١٢/٢٢ کد مقاله : ٦٣١١١ چکـيده تراش شيشه از شيوه هاي تزيين شيشه محسوب مي شود که پس از ساخت بدنه ، به روش سرد انجام مي گيرد.
ir ٢- استاديار، دانشکده هنرهاي صناعي، دانشگاه هنراسلامي تبريز، تبريز، ايران 59 ١- مقدمه تراش شيشه از اولين شيوه هاي تزيين سرد به حساب ميآيد که در دوران قبل از اسلام ، در دوره ساساني به اوج خود رسيد تزيين تراش روي شيشه بعد از فرايند ساخت و تنش زدايي آن در حالت سرد صورت ميپذيرد.
همچنين کتاب -Sasanian and Post“ ”Sasanian in the corning museum of glass سال ٢٠٠٥ نوشته ديويد وايت هاوس به بررسي آثار شيشه اي دوره ساساني پرداخته است که در اغلب شيشه هاي ساساني از تزيين تراش استفاده شده است .
ساخت مصنوعات شيشه اي اين دوران به دو روش دميدن در قالب و دميدن آزاد بوده و هنرمندان آن دوره جهت تزيين آثار از روش هاي مختلف تراش استفاده ميکرده اند(علي اکبرزاده کرد مهيني٢٧:١٣٦٧).
تنها يک فرق کوچک در ميان اين دو ديده ميشود و آن اينکه تزيينات تراش دوره اسلامي بيشتر معطوف به تراش خطي شده و کمتر از تراش سطحي استفاده ميشد و نيز ظروف شيشه اي دوران اسلامي ايران در شکل کلي هم چندان شباهتي با شيشه ساساني ندارد.