چکیده:
در حیطه ی اندیشه اجتماعی و سیاسی و بالاخص در کشورها و جوامع و حوزه های فرهنگی و تمدنی که هنوز در آنها دین در
حیطه ی اجتماعی حضوری پر رنگ دارد، نسبت دین و سیاست چه برای سیاست گذاران، چه اندیشمندان و چه مردم یک
مساله بسیار مهم است و جدال های نظری مهمی را برای اندیشمندان رقم میزند ضمن اینکه به طور مشخص مردم نیز به طور
روزمره میتوانند با این موضوع درگیر باشند. حوزه تمدنی جهان اسلام جایی است که در آن پیرامون نسبت و رابطه ی دین و
سیاست میان اندیشمندان مناقشات جدی وجود دارد. در این تحقیق که با هدف بررسی اشتراک و افتراق در اندیشه سیاسی
امام خمینی (ره) و سید قطب در دین و سیاست مورد بررسی قرار گرفت با روش تحلیلی و توصیفی نگاشته شده است. سوال
اصلی تحقیق این است که دین و سیاست از منظر امام خمینی و سید قطب چه ارتباطی با هم دارند؟ که به نظر میرسد زمینه -
های اشتراک و افتراق در اندیشه سیاسی امام خمینی و سید قطب پیرامون پیوند دین و سیاست در حوزه های مختلف وجود
دارد. دلایل این موضوع نیز به سرچشمه های مشترک فکری این دو اندیشمند بر میگردد چرا که هم امام خمینی و هم سید
قطب ذیل اندیشه سیاسی اسلام می اندیشند و سرچشمه هستی شناسی و معرفت شناسی اندیشه های هر دو متفکر تا اندازه
ی زیادی با هم مشترک است. هم امام خمینی و هم سید قطب بر ادراک اسلام به مثابه یک کل جامع تاکید دارند که این
موضوع پیوند دین و سیاست در اندیشه آنها را تبیین می کند. همچنین هر دو متفکر بر انقلابی گری تاکید دارند و اصلاح گرا
و اصلاح طلب نیستند در اندیشه سیاسی امام خمینی و سید قطب عناصری همچون استبداد داخلی، ناسیونالیسم و ملی گرایی
و تفرقه مذهبی موانعی بر سر راه اندیشه پیوند دین و سیاست هستند و هر دو متفکر بر سر پیشنهاد تشکیل حکومت اسلامی
متفق القول هستند و اندیشهها و مکاتب افتراق گرا میان دین و سیاست همچون سوسیالیسم و سرمایه داری را رد میکنند.
در نتیجه به نظر می رسد دلایل تفاوت و افتراق در اندیشه سیاسی امام خمینی و سید قطب در زمینه ی پیوند دین و سیاست
علاوه بر خاستگاه های متفاوت فقهی آنان به میزان و نوع اسلامی شناسی آنها نیز ارتباط داشته باشد. همچنین لازم به ذکر
است که امام خمینی موفق می شود اندیشه سیاسی خود در زمینه پیوند دین و سیاست را در قالب یک انقلاب عمومی و یک
کنش سیاسی با آثار گسترده اجتماعی و سیاسی و پرورش شاگردانی برای ادامه راه خود به انجام برساند در حالی که سید قطب موفق به این کار نشد.
خلاصه ماشینی:
در نتيجه به نظر مي رسد دلايل تفاوت و افتراق در انديشه سياسي امام خميني و سيد قطب در زمينه ي پيوند دين و سياست علاوه بر خاستگاه هاي متفاوت فقهي آنان به ميزان و نوع اسلامي شناسي آنها نيز ارتباط داشته باشد.
لذا آشکار است که طرح مباحثي همچون نسبت و پيوند دين و دولت يا دين و سياست و يا دين و حکومت از ديرباز يک مسأله در انديشه سياسي اسلام و مسلمانان بوده است که هدف اين مقاله نير بررسي دين و سياست از نظر امام خميني و سيد قطب است و در طول تاريخ در جغرافياي تمدني جهان اسلام تکرار شده ، مورد بحث قرار گرفته و نيز موجبات تحول در مناسبات نهاد دين و دولت را فراهم ساخته است و با ظهور عصر مدرن نيز در تقابل و تعامل با مدرنيته شکل هاي متکثر يافته است .
لذا آشکار است که طرح مباحثي همچون نسبت و پيوند دين و دولت يا دين و سياست و يا دين و حکومت از ديرباز يک مسأله در انديشه سياسي اسلام و مسلمانان بوده است که هدف اين مقاله نير بررسي دين و سياست از نظر امام خميني و سيد قطب است و در طول تاريخ در جغرافياي تمدني جهان اسلام تکرار شده ، مورد بحث قرار گرفته و نيز موجبات تحول در مناسبات نهاد دين و دولت را فراهم ساخته است و با ظهور عصر مدرن نيز در تقابل و تعامل با مدرنيته شکل هاي متکثر يافته است .