چکیده:
هدف پژوهش حاضر، شناسایی ادراک کودک از عملکرد والدین خوب در تأمین نیازهای بنیادین روانشناختی است. این مطالعه از نوع کاربردی و با روش پژوهش کیفی و استفاده از رویکرد پدیدارشناسی انجام شده است. براساس نمونهگیری هدفمند که در سال 1399-1398 انجام شد، 40 کودک (20 دختر و 20 پسر) 9 تا 12 ساله بهمنظور انجام مصاحبۀ نیمهساختاریافته و عمیق، در این پژوهش مشارکت کردند. سؤالات مصاحبه براساس نظریۀ خودتعیینگری (SDT) و، در 9 محور اصلی و در قالب 13 سؤال تدوین و اجرا شد. بهمنظور تجزیهوتحلیل دادهها، از روش کلایزی استفاده شد. تحلیل دادهها به شناسایی 5 مضمون اصلی، 20 مضمون محوری و 144 مفهوم پایه منجر شد. مضامین اصلی بهترتیب، خودمختاری، تجربۀ شایستگی، پیوند، مشارکت، و نظمدهی بودند. نتایج نشان میدهد ادراک کودکان از والدین خوب، والدینی هستند که بتوانند به پنج نیاز روانشناختی خودمختاری، شایستگی، پیوند، مشارکت و نظمدهی توجه کند و تلاش میکنند در تعامل با کودک این نیازها را برطرف کنند. میتوان گفت میان نظریۀ خودتعیینگری و ادراک کودک از محیط تأمین نیازهای بنیادین، ارتباط وجود دارد.
The purpose of this study was to identify how the child perceives the performance of a good parent in satisfying basic psychological needs. The qualitative research method with a phenomenological approach was used in the present study. Based on purposive sampling conducted in 2019-2020, 40 children (20 girls and 0-2 boys) aged 9 to 12 years participated in this study for semi-structured and in-depth interviews. The questions were arranged in 9 main axes and 13 axes according to the self-determination theory. The Colaizzi method was used for the analysis. The analysis resulted in 5 main themes and 20 subthemes and 144 basic concepts. The main themes included autonomy, experience of competence, association, participation, and order. It can be concluded that self-determination theory and childrens perception of the environment that satisfies basic needs are interrelated. The results suggest that children believe or perceive that good parents are able to meet five psychological needs, including autonomy, competence, affiliation, participation, and order, and attempt to meet these needs through interaction with children. It can be concluded that self-determined theory and children's perception that the environment meets basic needs are related.
خلاصه ماشینی:
ادراک کودک از عملکرد والدين خوب در تأمين نيازهاي بنيادين روان شناختي The child’s Perception of the Performance of a Good Parent in Satisfying Basic Psychological Needs * نيکو مستفيضي Nikoo Mostaeizi ** الهه حجازي Elaheh Hejazi *** سوگند قاسم زاده Sogand Ghasemzadeh Abstract The purpose of this study was to identify how the child perceives the performance of a good parent in چکيده satisfying basic psychological needs.
بر اين اساس ، برقراري ارتباط صحيح و مؤثر والدين با کودکان ، مهم ترين اصل فرزندپروري است که لازمۀ آن شناخت مسائل کودکان و درک تفاوت ديدگاه هاي آن ها است (شاومن ، گريف ، جانيک ، گري و همل ، ٢٠١٣)؛ چرا که شواهد نشان ميدهد کودکان روش هاي متفاوتي در فکرکردن ، احساس کردن و رفتارکردن دارند که با روش بزرگسالان متفاوت است (ميلر١، ٢٠١١ به نقل از کاکابرايي و مرادي، ١٣٩٦) و ادراک کودک از پدر و مادر، پايه هاي ادراک او درمورد جهان خارج ، ويژگيهاي آن و ميزان دردسترس بودن و قابل اعتمادبودن آن را بنا مينهد (نصيرزاده و زال پور، ١٣٩٠).
Morman & Floyd اين پژوهش با شناسايي ادراک کودکان از عملکرد والدين خوب در تأمين نيازهاي بنيادين روان شناختي، چگونگي تأمين نيازها در خانواده از نگاه کودک را بررسي ميکند، و نتايج آن ميتواند براي برقراري ارتباط والدين و فرزندان ، و تعيين انتظارات براي رفتارهاي والدين ، به منظور تأمين هرچه بهتر نيازهاي روان شناختي کودکان استفاده شود.