چکیده:
در عصر حاضر ارائه خدمات بیمهای و برقراری تأمین در قالب پوشش ریسکهای بیمهپذیر به مسلمانان بالأخص در جامعه اسلامی حائز اهمیت است. هدف این پژوهش تمرکز بر فرایند بیمه گری از منظر سازگاری هر چه بیشتربا تعالیم اسلامی و با تاکید بر ساختار بیمه زندگی است،لذا مسئله اصلی پژوهش شناسائی مدل و فرآیندی است که با تحقق و اجرای آن، هدف پژوهش محقق گردد. از آنجا که پژوهش بهصورت آمیخته صورت میپذیرد لذا در بخش کیفی با استفاده از روش کتابخانهای و تحلیل اسنادی و همچنین انجام مصاحبه نیمه ساختاریافته با ده نفر از خبرگان و احصاء نظرات ایشان و تحلیل محتوای این نظرات، مدل اولیه پژوهش حاصل و جهت شناسایی یافتههای مؤثر در طراحی ابعاد مدل، انجام آن تا مرحله اشباع و حصول به مدل مطلوب ادامه مییابد. برای انجام این پژوهش در بخش کیفی از روش داده بنیاد در جهت تبیین مدل مفهومی استفاده و سپس در بخش کمی رابطه همبستگی بین متغیرها احصاء و با بهرهگیری از آزمونهای آماری، مدل نهائی معرفی و تائید شده است. در نهایت مدل پیشنهادی در شش بعد که عبارتند از : شناسایی وضع موجود، فراهم کردن الزامات برای دستیابی به وضع مطلوب تبیین راهبردها و سیاستهای رشد و توسعه بیمه اسلامی، شناسایی فرصتهاتوسعه کاربردهای بخشی و تبیین وضعیت مطلوب یعنی دستیابی به فرایند بیمه با سازگاری هرچه بیشتر با تعالیم اسلامی، در قالب الگوی مفهومی طراحی و ترسیم شده است
In the modern era, providing security insurance services in the form of coverage against insurable risks to the Muslims in general and in the Islamic societies in particular is important.The purpose of this research is to focus on the insurance process from the point of view of compatibility with Islamic teachings, with an emphasis on the life insurance structure.Thus, this piece primarily aims to find out whether it is possible for us to design a model in terms of process and development through implementation of which the country would materialize and achieve the underwriting process consistent with the Shari’a law, (life insurance). As this study is a mixed one, in the qualitative part, the researcher employed library research and documentary analysis and conducted open-ended, semi-structured interviews with 10 experts and analyzed their contents, thereby developing the initial research model. In order to identify effective findings for designing the model aspects, the point of saturation and until achievement of the desired model. In order to carry out this study, the researcher employed the Grounded Theory approach in qualitative section to explicate the conceptual model. Then, in the quantitative part, the correlation between variables was identified and the ultimate model was put forward and verified by means of statistical testing. Finally, proposed model was developed and depicted in 6 dimensions as follows: identifying the status quo, requirements, determining strategies and policies, identifying the opportunities, developing sector applications, and explicating the status quo, i.e. achieving the Islamic insurance consistent with the Islamic teachings
خلاصه ماشینی:
در اين ارتباط با بررسي وضعيت موجود ناشي از بررسي قوانين و آئين نامه هاي بيمه اي و تأمـل در تاريخچـه تـدوين و تصـويب آنهـا، به طوري که برخي از قوانين بيمه اي پيش از انقـلاب اسـلامي در صـنعت بيمـه کشـور تصويب و تاکنون نيز مورد بازنگري قرار نگرفته اسـت ، ازجملـه قـانون بيمـه و ديگـر مؤلفه هاي احصاشده ناشي از آسيب شناسي وضعيت موجود، ميتوان چنين بيان نمود که تحقق عمليات بيمه گري در صنعت بيمه جمهوري اسلامي ايران بالأخص در رشته بيمه زندگي و سازگاري آن با تعاليم اسلامي به شکل مطلوب، نيازمند توجـه جـدي بـوده و تحقق وضع مطلوب نيازمند شناسايي وضـعيت موجـود و تبيـين فراينـد بيمـه گـري و سازگاري هر چه بيشتر آن با موازين اسـلامي اسـت کـه در ايـن پـژوهش و در قالـب بهره گيري از نظر صاحب نظران بيمه اي و مطالعات کتابخانه اي و شـيوه اکتشـافي بـه آن پرداخته شده است .
مباني و روششناسي پژوهش اين پژوهش از نظر نتايج پژوهش ، توسعه اي، از نظر فراينـد اجرايـي پـژوهش آميختـه (کيفي ـ کمي)، از نظر زمان اجراي پژوهش ، مقطعي، از نظر هدف، توصيفي و نـوع آن زمينه يابي (پيمايشي) است و در ضمن از نظر هدف تحليلي تجربي از نـوع همبسـتگي، اکتشافي و مبتني بر مطالعه ميداني و نتايج حاصل از انجام مصاحبه نيمـه سـاختاريافته و متأثر از يافته هاي تحقيق به شمار ميآيد، بر اين اساس و در جهت پاسخ به سؤال تحقيق اقدام به انجام مطالعـات اکتشـافي و بررسـي مبـاني فقهـي و سـاختار اجرائـي فراينـد بيمه گري در صنعت بيمه جمهوري اسلامي ايران و همچنين عرصه بين المللي و بررسي الگوهــاي رايــج از بيمــه اســلامي در قالــب تکافــل و درنهايــت انجــام مصــاحبه نيمه ساختاريافته با خبرگان که در ارتباط با موضوع پژوهش صاحب تجربه و نظر هستند و حداقل ١٠ سال در اين حوزه اشتغال و مطالعه داشتند صـورت پذيرفتـه اسـت و در بخش کمي با استفاده از پرسشنامه برگرفته از مدل احصاشده از بخـش کيفـي و انجـام آزمون روايي و پايايي آن در اختيار ٣٨٤ نفر از کارشناسان صنعت بيمه قـرار گرفـت و فرضيات مورد نظر مورد آزمون قرار گرفتند.