چکیده:
هدف: پژوهش حاضر با هدف مدل یابی گرایش به اعتیاد بر اساس صفات مدل پنج عاملی شخصیت با میانجیگری تابآوری انجام شد. روش: پژوهش حاضر توصیفی-همبستگی از نوع مدلسازی معادلات ساختاری بود. جامعه آماری این پژوهش شامل دانشجویان دانشگاه آزاد شهر مسجد سلیمان در سال 1398 بود. 217 نفر از دانشجویان با استفاده از فرمول کوکران با روش نمونهگیری در دسترس انتخاب شدند. شرکتکنندگان پرسشنامه تابآوری، پرسشنامه ویژگیهای شخصیتی و همچنین پرسشنامه گرایش به اعتیاد را پاسخ دادند. همبستگی پیرسون، مدلیابی معادلات ساختاری و بوت استروپ روشهای مورد استفاده برای تحلیل داده ها بودند. یافتهها: نتایج برازش مدل فرضی پژوهش را تایید کرد. تنها صفت دلپذیرخویی برازش خوبی با مدل نشان نداد که بعد از اصلاحات حذف گردید و مدل بهبود یافت. چهار ویژگی مدل پنج عاملی شخصیت شامل روان رنجورخویی، برونگرایی، گشودگی نسبت به تجارب و باوجدان بودن به صورت مستقیم با تابآوری رابطه داشتند. همچنین این ویژگیها رابطه غیرمستقیمی با میانجیگری تابآوری، با میزان گرایش به اعتیاد داشتند. نتیجهگیری: با توجه به نتایج میتوان گفت که ویژگیهای شخصیتی با تعدیل تابآوری موجب کاهش گرایش به اعتیاد در دانشجویان میشود و داشتن تاب آوری در برابر استرس میتواند نقش صفات شخصیت بر میزان گرایش دانشجویان به اعتیاد را تعدیل کند.
Objective: The aim of this study was structure modeling the tendency to addiction based on the traits of the five-factor personality mediated by resilience. Method: The present study was a descriptive-correlational modeling of structural equations. The statistical population of this study included students of Masjed Soleiman Azad University in 2020. 217 students were selected using Cochran's formula by available sampling method. Participants answered the resilience questionnaire, the personality traits questionnaire, and the addiction tendency questionnaire. Pearson correlation, structural equation modeling and bootstrap were the methods used to analyze the data. Results: The results confirmed the fitting of the hypothetical research model. Only the agreeableness trait did not show a good fit with the model, which was removed after corrections and the model improved. The four characteristics of the five-factor personality model, including neuroticism, extraversion, openness to experience, and conscientiousness, were directly related to resilience. Also, these characteristics were indirectly related to resilience-mediated, with a tendency to addiction. Conclusion: According to the results, personality traits by modulating resilience reduce the tendency to addiction in students and having resilience against stress can moderate the role of personality traits on tendency of students to addiction.
خلاصه ماشینی:
Hill, White,Chung, Hawkins & 5.
همچنين لي و مالسـيش (٢٠١٦) نشـان دادند که رابطه منفي بين صـفت برونگرايي و گشـــودگي، بـاوجـدان بودن و دلپـذيرخويي بـا گرايش بـه اعتيـاد وجود دارد و مشخص شد که برونگرايي، باوجدان بودن و نيز گشودگي پيش بيني کننده کاهش گرايش به اعتياد هســتند.
Cousijn, Luijten & Ewing, ميلنر١ (٢٠١٦) نيز در پژوهشـــي نشـــان دادند که تاب آوري پيش بيني کننده معناداري براي کاهش گرايش به اعتياد ميباشـد.
روان رنجورخويي برونگرايي گرايش به اعتياد تاب آوري گشودگي باوجدان بودن دلپذيرخويي شکل ١: مدل مفهومي پژوهش روش جامعه ، نمونه و روش نمونه گيري 271 پژوهش حاضـر توصـيفي-همبسـتگي از نوع معادلات سـاختاري بود.
جدول ١: ميانگين ، انحراف معيار و آزمون شاپيرو- ويلک متغيرهاي پژوهش آزمون شاپيرو- ويلک متغير ميانگين انحراف معيار آماره معناداري تاب آوري 52/90 13/97 0/89 10/0 روان رنجورخويي 21/50 6/25 0/95 39/0 برون گرايي 27/27 6/05 94/0 19/0 گشودگي 26/55 4/70 0/87 0/07 دلپذير خويي 28/52 4/80 0/96 0/11 باوجدان بودن 30/49 6/45 0/88 0/06 گرايش به اعتياد 48/69 11/72 0/86 0/48 بـه منظور بررســـي نقش ميـانجي تـاب آوري در رابطـه بين گرايش بـه اعتيـاد و صـــفـات شـخصـيت از معادلات سـاختاري اسـتفاده شـد.
در نهايت صــفت باوجدان بودن نيز رابطه غيرمسـتقيم و منفي با گرايش به اعتياد از طريق تاب آوري نشـان داد.
تبيين ديگري کـه در ارتبـاط نقش ميـانجي تاب آوري در ارتباط صـفات شـخصـيت و گرايش به اعتياد ميتوان ارائه داد اين اسـت که افراد داراي صـــفـات برونگرايي، دلپـذيرخويي، بـاوجـدان بودن و روان رنجورخويي پـايين تحمل پريشـاني بيشـتري در شـرايط اسـترس زا دارند (کرمي، اميني، بهروزي و جعفري نيا، ١٣٩٩).