چکیده:
زمینه و هدف: توانمندسازی نوعی مصونسازی در برابر مشکلات روانی- اجتماعی است و کارکرد مثبت زندگی را افزایش میدهد و میتواند به وسیله فراهم نمودن افزایش مهارتهای اجتماعی تقویت گردد. هدف پژوهش حاضر، طراحی و آزمون الگوی توانمندسازی اجتماعی زنان مصرفکننده مواد مخدر در محله فوتبال اراک است. روششناسی: پژوهش حاضر به روش آزمایشی با دو گروه آزمایش و گواه و مداخله آموزش در گروه آزمایش برای انتخاب الگوی مداخله با بررسی الگوهای مختلف موجود در جهان «الگوی توانمندسازی» انتخاب و اجرا شد. به منظور توصیف و تحلیل دادهها از آمارهای توصیفی و استنباطی (آزمون یومن ویت-نی و آزمون تی) استفاده شده است. جامعهی مورد پژوهش، زنان معتاد محله فوتبال اراک است که برای آزمون، 120 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. برای سنجش روایی پرسشنامه از اساتید گروه علم اطلاعات و دانششناسی استفاده گردید و برای سنجش پایایی از آلفای کرونباخ استفاده شده است که از پایایی قابل قبولی 89/0 برخوردار بوده است. یافتهها: یافتههای حاصل از مقایسه دو گروه گواه و آزمایش نشان داد که انگیزهی گرایش به مصرف مواد مخدر با 274/0 در گروه گواه تفاوت معناداری با گروه آزمایش دارد. بین دو گروه آزمایش و گواه در مؤلفهی انگیزهی گرایش به مصرف موادمخدر تفاوت معناداری وجود دارد، تفاوت بین دو گروه به این صورت است که میانگین رتبهی انگیزهی گرایش به مصرف موادمخدر در گروه گواه با میانگین (50/93) بیشتر از انگیزهی گرایش به مصرف موادمخدر در گروه آزمایش با میانگین (50/31) میباشد. نتیجهگیری: نتایج حاضر نشان داد که الگوی توانمندسازی در جهت مثبت باعث کاهش انگیزهی گروه آزمایش به گرایش مصرف مواد مخدر شده است. بنابراین با توجه به نتایج حاصل از این تحقیق میتوان استدلال نمود که تمامی زنان معتاد نیاز به آموزش با الگوی توانمندسازی در خصوص انگیزهدهی به ترک مواد مخدر دارند، آنان نیاز دارند در این خصوص و طبق الگوی آزمایش شده در این تحقیق به آنها آموزش داده شود و نیاز دارند بدانند که در جامعه میتوانند مؤثر واقع شوند، نیاز دارند توانمند شوند و شیوههای توانمند شدن را یاد بگیرند، بعد از این همانگونه که نتایج نشان داد، آنها با انگیزه به سمت ترک موادمخدر رفته و قصد دارند بعد از ترک مواد، فردی مفید و بهتر از قبل باشند. در پایان میتوان بیان نمود که نتایج این پژوهش میتواند اطلاعاتی را فراهم آورد که زمینهساز برنامهریزی بهتر مدیران جهت ایجاد فضاهای مناسب برای ترک اعتیاد و جلوگیری از بازگشت به اعتیاد باشد.
Background and objectives: Empowerment is a form of immunization against psychosocial problems and increases the positive functioning of life and can be enhanced by providing social skills enhancement. The purpose of this study was to design and test the social empowerment model of women using narcotics in the Football neighborhood of Arak. Methodology: The present study was conducted in a pilot study with two experimental and control groups. The educational treatment was given to the experimental group to select an intervention model by examining different existing models in the empowerment model. In order to describe and analyze the data, descriptive and inferential statistics (Mann Whitney and t-test) have been employed. The target population of this study included addicted women in Football neighborhood of Arak. 120 subjects were selected as the sample. The validity of the questionnaire was confirmed by the professors of the information and knowledge science group. Cronbach's alpha was used for reliability measurement, which has an acceptable reliability (0.89). Findings: The findings of the comparison of the two control and experiment groups showed that the motivation for drug use tendency with 0.274 in the control group had a significant difference with the experimental group. There is a significant difference between the two experimental and control groups in the component of motivation for drug use tendency. The difference between the two groups is that the average rank of the motivation of tendency toward drug use in the control group with the mean (93.50) is greater than the motivation of tendency toward drug use in the experimental group with an average of (31.50). Results: The results showed that our empowerment model in the positive direction decreased the motivation of the experimental group to the tendency towards drug use. Therefore, according to the results of this study, it can be argued that all addicted women need to be trained in an empowerment model regarding the motivation to quit drugs, they need to be trained in this regard according to the tested model in this research. And they need to know that they can be effective in society, they need to be empowered and learn how to become empowered, then, as the results show, they are motivated to quit the drug and intend to become more effective and someone better than before. In the end, it can be argued that the results of this study could provide information that would lead to better planning of managers to create suitable spaces for the discontinuation of addiction and to prevent the return to addiction.
خلاصه ماشینی:
بنابراين با توجه به نتايج حاصل از اين تحقيق ميتوان استدلال نمود که تمامي زنان معتاد نياز به آموزش با الگوي توانمندسازي در خصوص انگيزه دهي به ترک مواد مخدر دارند، آنان نياز دارند در اين خصوص و طبق الگوي آزمايش شده در اين تحقيق به آن ها آموزش داده شود و نياز دارند بدانند که در جامعه مي توانند مؤثر واقع شوند، نياز دارند توانمند شوند و شيوه هاي توانمند شدن را ياد بگيرند، بعد از اين همان گونه که نتايج نشان داد، آن ها با انگيزه به سمت ترک موادمخدر رفته و قصد دارند بعد از ترک مواد، فردي مفيد و بهتر از قبل باشند.
به عبارتي ديگر در اين پژوهش به دنبال بررسي اين موضوع هستيم که با چه الگويي ميتوان زنان متأهل معتادي که در حاشيه شهر اراک (محله فوتبال ) زندگي ميکنند را با مشارکت خود آنها توانمند نمود تا ميزان تمايل به ترک آنها افزايش پيدا کند؟ پيشينه پژوهش شرق و همکاران (١٣٩٠) در پژوهشي به بررسي عوامل مؤثر بر عود اعتياد از ديدگاه معتادين مراجعه کننده به مراکز ترک اعتياد استان آذربايجان غربي در سال ١٣٨٨ پرداختند که جامعه آماري آن کليه معتادان مراجعه کننده به مراکز ترک اعتياد بودند و با روش مبتني بر هدف ، تعداد ٢٢٨ معتاد که روي آوري مجدد داشته و داراي شرايط مورد پژوهش بودند، انتخاب شدند.