چکیده:
تحقیقات زیادی دربارهی مادرسالاری، پدرسالاری، زنسالاری و فرزندسالاری انجام شده است، اما تاکنون پژوهشی عمیق و جدی درباره جایگاه برادر در ایران کهن و بازماندههای آن در فرهنگ مردم کرد و لر انجام نشده است. هدف از این تحقیق، آوردن نمونههایی از جایگاه برادر، در ایران باستان و ارجیّت داشتن او نسبت به فرزند و شوهر (نمونه حکایت زنِ اینتافرن و هنبوی)، بازتاب این داستان در فرهنگ و ادبیاتِ عامه مردم کرد و لر؛ همچنین بررسی بازماندههای برادرسالاری دوران کهن در فرهنگ مردم کرد و لر است. ضربالمثلها، اشعار، ترانهها و باورهای زیادی دربارهی جایگاه برادر در فرهنگ مردم کرد و لر وجود دارد که همگی بیانگر بازماندههای برادرسالاریِ دنیای کهن در فرهنگ این مردمان هستند. این پژوهش به دنبال یافتن پاسخی برای سؤالات ذیل است: چرا هنوز در فرهنگ و ادبیات عامه مردم مناطق کرد و لر، برادر ارجحتر از پسر و شوهر است؟ چرا خواهر زاده را از تبار دایی میدانند؟ و چرا در ادبیات حماسی مردم لُر خونستانِ خواهرزادهها، داییها هستند؟ در این تحقیق تلاش شده با استناد به منابع کتابخانهای و مصاحبه شفاهی و به روشِ توصیفی -تحلیلی به این موضوع پرداخته شود.
Much research has been done on motherhood, patriarchy, feminism, and filial piety, but so far no in-depth and serious research has been done on the position of the brother in ancient Iran and its remnants in the culture of the Kurdish and Lor people. The purpose of this study is to bring examples of the position of the brother in ancient Iran and his preference for children and husband (example of the story of the woman of Intafern and Hanboui), The reflection of this story in the popular culture and literature of the Kurdish people and Lor; Also, the study of the remnants of ancient brotherhood in the culture of the Kurdish and Lor people. There are many proverbs, poems, songs and beliefs about the place of the brother in the culture of the Kurdish and Lor people, all of which express the remnants of the brotherhood of the ancient world in the culture of these people. This research seeks to find answers to the following questions: This research seeks to find answers to the following questions: Why is a brother still preferable to a husband and wife in popular culture and literature? Why is the niece considered to be of uncle descent? And why in the epic literature are the people of Lor avenging the murder of their nieces and nephews? In this research, an attempt has been made to address this issue in a descriptive-analytical manner, citing library sources and oral interviews.
خلاصه ماشینی:
تحقيقات تاريخ اجتماعي، پژوهشگاه علوم انساني و مطالعات فرهنگي دوفصل نامۀ علمي (مقالۀ علمي ـ ترويجي)، سال ١١، شمارة ٢، پاييز و زمستان ١٤٠٠، ٢٦٧ - ٢٨٧ بازمانده هاي برادرسالاري دوران کهن در فرهنگ مردم کرد و لر نجم الدين گيلاني * چکيده تحقيقات زيادي درباره ي مادرسالاري، پدرسالاري، زن سالاري و فرزندسالاري انجـام شـده است ، اما تاکنون پژوهشي عميق و جدي درباره جايگاه برادر در ايران کهن و بازمانـده هـاي آن در فرهنگ مردم کرد و لر انجام نشده است .
هدف از اين تحقيـق ، آوردن نمونـه هـايي از جايگاه برادر، در ايران باستان و ارجّيت داشتن او نسبت به فرزند و شـوهر (نمونـه حکايـت زنِ اينتافرن و هنبوي)، بازتـاب ايـن داسـتان در فرهنـگ و ادبيـاتِ عامـه مـردم کـرد و لـر؛ همچنين بررسي بازمانده هاي برادرسالاري دوران کهن در فرهنگ مـردم کـرد و لـر اسـت .
ابهام و مسأله اين پژوهش اين است که چگونه ميتوان بين سنت هـا و باورهـاي مدرن با دنياي باستان پيوندي وجـود داشـته باشـد؟ راز تـداوم ايـن سـنت هـا در چيسـت ؟ نگارنده با تکيه بر روش ِ«تاريخ ذهنيت » و استناد به نظريه ي «کهن الگـوي يونـگ » کـه معتقـد است بسياري از داستان ها و باورهاي دنياي کهن اکنون در آيين ها و اساطير جوامـع قبيلـه اي مدرن هنوز وجود دارند (يونگ ، ١٣٨٧: ١٦٠)؛ به سؤالات تحقيق پاسخي مستند ارائـه دهـد.
بازمانده هاي اين داستان هنوز در فرهنگ مردم کرد و لر وجود دارد کـه بـه 1 آن اشاره خواهد شد.