چکیده:
با توجه به اینکه بسیاری از متهمان و محکومان پیش از ورود به زندان بیمار بوده و یا در دوران تحمل کیفر دچار بیماری میشوند و شرایط محیطی خاص زندانها بر سلامت ساکنان آن تأثیر دارد لذا نیازمند توجه ویژه است. از سویی نیز، در کنار لزوم رعایت عدالت یافتن راهکار مناسب در راستای کاهش جمعیت کیفری زندانها امری ضروری است؛ بنابراین، هدف از این پژوهش، تبیین جایگاه حبس زدایی سلامتمحور در رویکرد نظام حقوقی ایران و اسناد بینالمللی حقوق بشر میباشد. ازاینرو، پژوهش حاضر با بررسی رویکرد نظام حقوقی ایران و اسناد بینالمللی حقوق بشری بر حبس زدایی سلامتمحور، درصدد پاسخ به این پرسش است که حبس زدایی سلامتمحور چه تأثیری در فرآیند عدالت کیفری دارد؟ روش تحقیق استفاده شده در این پژوهش از نوع توصیفی و تحلیلی میباشد. پژوهش حاضر به این نتیجه رسیده است که یکی از جلوههای حبس زدایی سلامتمحور، بازنگری و تعدیل در سیاستهای ناظر بر حبس و مدیریت زندانها است. لذا، سیاستهای جنایی باید حاصل پیوند سلامت و عدالت بوده و میتوان گفت که حبس زدایی سلامتمحور، در کنار توجه بر سلامت زندانیان، روند گرایش به کیفرهای جامعه مدار را تقویت میکند.
Many defendants and convicts might be ill before entering a prison or might became ill during a sentence. Some environmental conditions of prisons may also affect the health of inmates; therefore, special attention must be paid to the matter. In addition to the need to observe justice, it is essential to formulate an appropriate strategy for reducing the criminal population of inmates. Therefore, this study aims to address the status of health-oriented deprivation of liberty in Iran’s legal system and international human rights instruments. Analyzing the health-oriented imprisonment approach in Iran’s legal system and international human rights instruments, this study seeks to determine what effects health-oriented imprisonment has on the criminal justice process. In fact, this descriptive analytical study concludes that a manifestation of health-oriented deprivation of liberty is the review and adjustment of policies governing imprisonment and prison management. Hence, criminal policies should result from the link between health and justice. Moreover, analysis of health-oriented deprivation of liberty and attention to the health of inmates can strengthen the trend in community-based punishments.
خلاصه ماشینی:
از سويي نيز، در کنار لزوم رعايت عدالت يافتن راهکار مناسب در راستاي کاهش جمعيت کيفري زندان ها امري ضروري است ؛ بنابراين ، هدف از اين پژوهش ، تبيين جايگاه حبس زدايي سلامت محور در رويکرد نظام حقوقي ايران و اسناد بين المللي حقوق بشر ميباشد.
امروزه ، بسياري از طرفداران مجازات در همه کشورهاي جهان به اين نتيجه رسيده اند که آن تصوري که در ابتدا ميشد مبني بر اينکه حبس يک مجازات اصلاحي ميتواند باشد و باعث ميشود مجرمان اصلاح شوند، در عمل شدني نيست ؛ توجه به اين موضوع که يکي از چالش هاي بزرگ در نظام عدالت کيفري تراکم جمعيت کيفري در زندان ها است ؛ از سوي ديگر انتخاب مهم و سرنوشت ساز بين حفظ حيات متهمان و محکومان و از سوي ديگر اجراي عدالت بوده است ؛ بنابراين هدف از پژوهش حاضر تبيين جايگاه حبس زدايي سلامت محور در رويکرد نظام حقوقي ايران و اسناد بين المللي حقوق بشر ميباشد.
١- پيشينه پژوهش در خصوص پيشينه پژوهش ، ازجمله آثار در اين زمينه مقاله اي از شيريان نسل ، بيگي و پورقهرماني (١٣٩٩)، با عنوان «تورم جمعيت کيفري زندان ها و نقض مقررات بين المللي حقوق بشر؛ علت ها و راهبردها»)٢٠٢١ ,Shiriyan Nasl, Beigi andPourgahramani( است .
درنتيجه ، سياست حبس زدايي سلامت محور که مورد تأکيد نظام حقوقي ايران و اسناد بين المللي حقوق بشري قرارگرفته است ؛ ميتواند تا حدودي معضل تورم جمعيت کيفري زندان ها را برطرف کند.