چکیده:
ساختارهای سازمانی جدید رو به تغییر نهاده و سازمانها و منابع انسانیشان تحت تاثیر تهدیدهای مختلفی
قرار گرفتهاند که از آن جمله میتوان به پدیده «خودسانسوری سازمانی» اشاره نمود. سرمایه انسانی تنها
سرمایه ای است که با مصرف علاوه بر اینکه کاهش نمییابد بلکه بر اساس تجاربی که کسب مینماید اثر
فزایندگی نیز خواهد داشت. امروزه مهم ترین مزیت رقابتی سازمانها نه در حوزه تجهیزات بلکه در حوزه
انسانها است. برای ارتقاء بهره وری سرمایه های انسانی مکانیزمها و روش های مختلفی وجود دارد از قبیل
نظام مدیریت مشارکتی، نظام پذیرش و بررسی پیشنهادات و غیره. به هر میزان که مشارکت این سرمایه در
اهداف و وظایف سازمانی بیش تر شود میزان کارایی و اثر بخشی سازمانی نیز بهبود خواهد یافت.
این پژوهش کیفی با هدف غایی شناسایی عوامل موثر بر شکل گیری خودسانسوری سازمانی و ارائه ی
مدلی برای مدیریت آن با استفاده از طرح نظام مند گراندد تئوری انجام شده است. به این منظور ضمن انجام
مصاحبه ی باز با ٢٠ نفر از مدیران ارشد و اساتید خبره در زمینه ی پژوهش حاضر، مجموعه ای از مضامین
اولیه طی فرایند کدگذاری باز گردآوری شدند و از دل آنها مقوله هایی استخراج گردید. سپس در
مرحله ی کدگذاری محوری، پیوند میان این مقولهها ذیل عناوین شرایط علی، پدیده ی محوری، راهبردهای
کنش و کنش متقابل، شرایط زمینه ای، شرایط مداخله گر و پیامدها در قالب پارادایم کدگذاری تعیین شد.
در ادامه و در مرحله ی کدگذاری انتخابی، یکایک اجزای پارادایم کدگذاری تشریح، سیر داستان ترسیم و
نظریه خلق شد. سرانجام، قضایا و فرضیه های راهبردی پژوهش تدوین گردید.
خلاصه ماشینی:
سؤالات پژوهش عبارتند از: ــ مفهوم خودسانسوري سازماني و آثار آن چيست ؟ ــ عوامل علي پديدآورنده ي خودسانسوري سازماني چيست ؟ ــ شرايط زمينه اي ايجادکننده ي خودسانسوري سازماني چيست ؟ ــ راهبردهاي مديريت خودسانسوري سازماني چيست ؟ ــ عوامل مداخله گر در فرآيند مديريت خودسانسوري سازماني چيست ؟ ــ پيامدهاي مديريت پديده کدام اند؟ ــ قضايا و فرضيه هاي راهبردي مستخرج از ارائه ي مدل کدام اند؟ محدوديت شماره ١، به اين واقعيت اشاره دارد که در هر منطقه جغرافيايي، ميبايست حداقل يکي از مراکز بايد به عنوان مرکز اصلي (هاب ) تعيين شود.
جدول ١: دسته بندي و سازمان دهي شرايط علي (به تصویر صفحه رجوع شود) محور مولفه شاخص شرم و خجالت ، عدم اعتماد به نفس ، حساسيت نسبت انزواطلبي به رد شدن ، اضطراب ، استرس ويژگيهاي فردي خودمحافظتي ريسک گريزي، ترس بيچارگي اکتسابي عدم حمايت از ايده ها- تجارب تلخ ضعف شايستگي فني ضعف دانش ، ضعف مهارت و تخصص مديريت تصويرسازي گريز از مسئوليت ، خودپايشي، چاپلوسي و سازگاري رفتارهاي فردي رفتار غيروظيفه اي رفتار دگرخواهانه ، رفتار انحرافي رهبري آمرانه مديريت دستوري، نداشتن روحيه انتقادپذير رفتارهاي مديريتي رهبري زهرآگين کوتوله پروري، نگرش مديريتي X ويژگيهاي فردي: يکي از مقولات اصلي در اين پژوهش است که مورد تأکيد مصاحبه شونده ها بوده است .
يکي از دلايل مؤثر در ايجاد خودسانسوري سازماني اين است که افراد بيم آن را دارند که اگر درباره ي موضوعي زبان به سخن گشايند و ابراز عقيده کنند، براي آنها عواقب ناگواري داشته باشد و يا ديگران فکر بدي درباره ي آنها کنند، و يا اينگونه تعبير شود که عليه سرپرستان خود رفتار ميکنند و اعمال آنها را مورد انتقاد قرار ميدهند.