چکیده:
امروزه با توجه به اعتبارات زیادی که بندهای اصلاحی در احداث پروژههای آبخیزداری به خود اختصاص میدهند، بررسی اولویتها در مکانیابی نقاط بحرانی پیش از اجرای سازهها میبایست بهصورت جامع و دقیق صورت گیرد. شناخت درست و دقیق نقاط فرسایش پذیر و عوامل موثر در آن اقدامی ضروری است، که میتوان با اقدامات بهموقع آبخیزداری خواه از سازهای و غیره سازهای یا ترکیبی از آنها، شدت آسیبهای ناشی از فرسایش و رسوب زیر حوضهها را به حداقل رساند. ازاینرو دقت در انتخاب اولویتها و سیاستگذاریهای در فعالیتهای سازهای حوضههای آبخیز از تاثیر بسزایی برخوردار است. در این پژوهش که باهدف مدیریت و طرحریزی بنیادین، سازههای توری-سنگی در سطح شهرستان خرمآباد بهمنظور کنترل فرسایش و رسوب صورت گرفت از چهار معیار هیدرولوژیک، توپوگرافی، اقتصادی و اجتماعی و سایر شاخصهای مرتبط با فرسایش و گسل که در ۱۴ زیر شاخص قرار میگیرند، با بهرهگیری از فرآیند تحلیل شبکهای بهمنظور وزن دهی این پارامترها و ورود آن به سیستم اطلاعات جغرافیایی استفاده شد. با نگرش در نتایج، شاخصهای تاثیرگذار بهمنظور مکانیابی سازههای توری-سنگی بیشترین وزن را زیر معیارهای فرسایش، پوشش گیاهی و گسل با وزنهای ۱۴۵/۰، ۱۴۱/۰ و ۱۲۶/۰ به خود اختصاص دادند، که میتوان از این نتایج برای پیشگیری از مخاطرههای برآمده از فرسایش و رسوب که در ۵/۴ درصد از منطقه مطالعاتی قابلمشاهده است، استفاده نمود.
Nowadays, due to the large amount of funds allocated to the reform clauses in the construction of watershed management projects, the review of priorities in locating critical points before the implementation of structures should be done comprehensively and accurately. Accurate knowledge of erodible points and effective factors in it is a necessary measure, which can be minimized by timely watershed management measures, whether structures or other structures or a combination of them, the severity of damage caused by erosion and sedimentation of basins. Therefore, careful selection of priorities and policies in the activities of watershed structures has a significant impact. In this study, which was carried out with the aim of basic management and planning, lattice-stone structures in Khorramabad city in order to control erosion and sediment from four criteria: hydrological, topographic, economic and social and other indicators related to erosion and fault, which are 14 sub-indicators. By using the network analysis process to weight these parameters and enter it into the GIS. 0.14, 0.141 and 0.126, which can be used to prevent the risks of erosion and sediment, which is visible in 4.5% of the study area.Conclusion: In general, according to the general objectives of this study, which is to identify the points of formation of lattice-stone structures and its roles in reducing damage caused by floods, erosion and sedimentation in villages, roads, farms, gardens, etc. Prevention of life and financial injuries According to the present study, a scientific, appropriate and simple solution has been presented.Keywords: check dam, location, Khorramabad, network analysis process
خلاصه ماشینی:
هدفمندي تعيين اماکن احداث سازه هاي توري-سنگي با استفاده از فرآيند تحليل شبکه اي (موردمطالعه : شهرستان خرم آباد) وحيد بيرانوندي - دانشجوي دکتري آبخيزداري، دانشکده منابع طبيعي و علوم دريايي، دانشگاه تربيت مدرس ، نور، ايران بهار بيشمي ١- استاديار پژوهشي گروه گردشگري ، پژوهشگاه ميراث فرهنگي و گردشگري ، تهران ، ايران تاريخ دريافت : ١٤٠٠/٣/٤ تاريخ بازنگري: ١٤٠٠/٤/١٨ تاريخ تصويب : ١٤٠٠/٥/١٤ چکيده امروزه با توجه به اعتبارات زيادي که بندهاي اصلاحي در احداث پروژه هاي آبخيزداري به خود اختصاص ميدهند، بررسي اولويت ها در مکان يابي نقاط بحراني پيش از اجراي سازه ها ميبايست به صورت جـامع و دقيق صورت گيرد.
در اين پژوهش که باهدف مديريت و طرح ريزي بنيادين ، سـازه هـاي تـوري-سـنگي در سـطح شهرسـتان خرم آباد به منظور کنترل فرسايش و رسـوب صـورت گرفـت از چهـار معيـار هيـدرولوژيک ، توپـوگرافي، اقتصادي و اجتماعي و ساير شاخص هاي مرتبط با فرسايش و گسل که در ١٤ زير شاخص قرار ميگيرنـد، با بهره گيري از فرآيند تحليل شبکه اي به منظور وزن دهي ايـن پارامترهـا و ورود آن بـه سيسـتم اطلاعـات جغرافيايي استفاده شد.
ازآنجـاييکـه هـدف اصـلي در ايـن پژوهش محافظت از اراضي موجود در مقابل آسيب هاي ناشـي از سـيلاب و بـه دنبـال آن آثـار ناشـي از فرسـايش و رسوب بر منابع طبيعي و محيط زيست است ، وزن دهي موجود در اين تحقيق مناسب و تطـابق خـود را بـا تحقيقـات امام قلي ١ و همکاران (٢٠١٥)، مورگان ٢ (٢٠٠٥) که در آن ها بيشترين امتياز را بـه فرسـايش و پوشـش گيـاهي نسـبت داده و هم مانندِ تحقيقـات آلـي٣ و همکـاران (٢٠١٣)، جمـالي و همکـاران (١٣٩٥) و سـينگ و همکـاران (٢٠١٧) از روش فرآيند تحليل شبکه به منظور اولويت بندي استفاده شده است .