چکیده:
ﻣﻘﯿﺎس اﻧﺴﺎﻧﯽ ﺑﺨﺶ ﻣﻬﻤﯽ از ﻃﺮاﺣﯽ ﯾﮏ ﻓﻀﺎی ﺷﻬﺮی را ﺷﺎﻣﻞ ﻣﯽﺷﻮد ﮐﻪ وﺟﻮد اﯾﻦ وﯾﮋﮔﯽ در ﻓﻀﺎﻫﺎی ﺷﻬﺮی، ﻓﻀﺎ را اﻧﺴﺎﻧﯽﺗﺮ ﮐﺮده و ادراک آن را آﺳﺎنﺗﺮ ﻣﯽﻧﻤﺎﯾﺪ. ﻫﺪف اﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶ ﯾﺎﻓﺘﻦ ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎی ﺗﺄﺛﯿﺮﮔﺬار ﺑﺮ ﻣﻘﯿﺎس اﻧﺴﺎﻧﯽ در ﮔﺬرﻫﺎی ﺷﻬﺮ، ﺗﻌﻤﯿﻢ دادن اﯾﻦ ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎ ﺑﻪ ﺷﻬﺮ اروﻣﯿﻪ و ﯾﺎﻓﺘﻦ ارﺗﺒﺎط ﺑﯿﻦ آنﻫﺎ در ﮔﺬرﻫﺎی ﺷﻬﺮ اﺳﺖ. در اﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶ ﺑﻪﺻﻮرت ﺗﺼﺎدﻓﯽ ﮔﺬرﻫﺎﯾﯽ در ﺷﻬﺮ اروﻣﯿﻪ اﻧﺘﺨﺎبﺷﺪه و ﺑﻪ ﺑﺮداﺷﺖ اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎی ﻣﺬﮐﻮر اﻗﺪام ﮔﺮدﯾﺪ ﺳﭙﺲ ﺑﺎ ﻓﺮض راﺑﻄﻪ ﺑﯿﻦ ﺑﺮﺧﯽ از اﯾﻦ ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎ در راﺳﺘﺎی اﯾﺠﺎد ﻣﻘﯿﺎس اﻧﺴﺎﻧﯽ، ازﺟﻤﻠﻪ ﻋﺮضﮔﺬر و ﺧﻂ آﺳﻤﺎن، ﻋﺮضﮔﺬر و ﻣﯿﺰان ﺟﺰﺋﯿﺎت، ارﺗﻔﺎع ﮔﺬر و ﺟﺰﺋﯿﺎت، ﻋﺮضﮔﺬر و ﻧﻮرﮔﯿﺮی، ﺧﻂ آﺳﻤﺎن و ﻧﻮرﮔﯿﺮی، ﭘﻮﺷﺶ ﮔﯿﺎﻫﯽ و ﻋﺮضﮔﺬر ﺑﻪ ﺗﺤﻠﯿﻞ اﻃﻼﻋﺎت در ﻧﺮماﻓﺰار spss ﭘﺮداﺧﺘﻪ و ﻓﺮﺿﯿﻪﻫﺎ در ﺑﺮﺧﯽ ﻣﻮارد ﺗﺄﯾﯿﺪ و رد ﺷﺪﻧﺪ. ﺑﺎ ﺗﺤﻠﯿﻞ ﯾﺎﻓﺘﻪﻫﺎ و ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ادﺑﯿﺎت ﻣﻮﺿﻮع ﻧﺘﯿﺠﻪ ﺑﺮ آن ﺷﺪ ﮐﻪ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﻘﯿﺎس اﻧﺴﺎﻧﯽ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﺎ ﻋﺮضﮔﺬر در ارﺗﺒﺎط ﺑﻮده، در ﻋﺮضﻫﺎیﮐﻢ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺟﺰﺋﯿﺎت ﺑﺎﻻﺳﺖ و در ﻋﺮضﻫﺎی زﯾﺎد ﺑﺮای اﯾﺠﺎد اﯾﻦ ﻣﻘﯿﺎس از ﭘﻮﺷﺶ ﮔﯿﺎﻫﯽ زﯾﺎد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﺷﻮد. ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻣﻨﻈﻢ ﯾﺎ ﻧﺎﻣﻨﻈﻢ ﺑﻮدن ﺧﻂ آﺳﻤﺎن در اﯾﺠﺎد اﯾﻦ ﻣﻘﯿﺎس دﺧﯿﻞ ﺑﻮده و ﺧﻂ آﺳﻤﺎن ﻣﻨﻈﻢ ﻧﻮرﮔﯿﺮی ﺑﯿﺸﺘﺮ و درﻧﺘﯿﺠﻪ ﻓﻀﺎی اﻧﺴﺎﻧﯽ را ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه دارد.
خلاصه ماشینی:
در اين پژوهش به صورت تصادفي گذرهايي در شهر اروميه انتخاب شده و به برداشت اطلاعات متناسب با معيارهاي مذکور اقدام گرديد سپس با فرض رابطه بين برخي از اين معيارها در راستاي ايجاد مقياس انساني ، ازجمله عرض گذر و خط آسمان ، عرض گذر و ميزان جزئيات ، ارتفاع گذر و جزئيات ، عرض گذر و نورگيري ، خط آسمان و نورگيري ، پوشش گياهي و عرض گذر به تحليل اطلاعات در نرم افزار spss پرداخته و فرضيه ها در برخي موارد تأييد و رد شدند.
انسان فضا را به اندازه توانايي ادراک جسمي و ذهني خود درک و فهم مي کند در بين کيفيت هاي مطرح شده در طراحي شهري، کيفيت مقياس انساني يکي از مهم ترين کيفيت هايي است که فضاي شهري را تحت تأثير خود قرار داده است .
درواقع فضاهاي فاقد مقياس انساني، بابي توجهي به نيازهاي جسمي و روحي فرد سبب تضعيف حضور و تعاملات شهروندان شده است (عباس زاده و همکاران ، ١٣٩١ و رفيع پور،١٣٨١) در اايجاد اين کيفيت ، عوامل بسياري مؤثر است ؛ که تاکنون اين عوامل در ديدگاه هاي متخصصين و نظريه پردازان / مختلف به صورت موردي بيان شده و تاکنون در کنار هم قرار نگرفته و شاخص هايي براي سنجش و طراحي موضوع ، در نظر گرفته نشده است .
در اين پژوهش بعد از بررسي عوامل تأثيرگذار بر مقياس انساني ، اين عوامل را درگذر هاي مختلف شهر اروميه براي ايجاد تناسبات انساني و با معيارهايي مانند عرض گذر، ارتفاع بناها، پوشش گياهي ، خط آسمان ، نورگيري و غيره موردبررسي قرار خواهيم داد.