چکیده:
حدیث «ولد الزنا لا یدخل الجنة» در برخی منابع روایی شیعه و اهلسنّت نقل شده است. این حدیث در منابع شیعی به صورت مرسل نقل شده و در منابع اهل سنّت به جهت قرارگیری افراد غیر موثق و ضعیف در سلسله راویان، ضعیف به شمار رفته است. حدیث از جهت محتوا نیز دچار ضعف است. محتوای حدیث با برخی آیات قرآن کریم، مانند آیاتی که هر کس را مسؤل کارهای خود معرفی میکنند و آیاتی که عوامل ورود به بهشت و جهنم را بیان میکنند، ناساگار است. همچنین در مقابل این حدیث روایاتی با سند قویتر وجود دارند که ولد الزنا را بیگناه معرفی میکنند. این حدیث به گونهای ظلم نیز به شمار میرود و با حکم عقل به قبح ظلم نیز سازگاری ندارد. نقل حدیث در کتب موضوعات نیز نشانهای بر ضعف آن است. با توجه به اینکه توجیهات ارائه شده برای آن نیز استحکام و استناد لازم را برای حل مشکلات ندارند، باید گفت که در صدور آن از پیامبر اکرم ۹ تردید جدی وجود خواهد داشت.
خلاصه ماشینی:
در برخی منابع، مانند بحار الانوار 2 و علل الشرایع صدوق 3 نیز در ضمن مباحث کلیتر به آن اشاره شده است؛ امّا در برخی دیگر از منابع شیعه با صراحت نقل شده است؛ مانند آنچه در عوالی اللئالی آمده است: و فی حدیث آخر عنه۹ أنه قال: ولد الزناء لا یدخل الجنة.
3 علی بن ابی بکر هیثمی نیز این حدیث را در مجمع الزوائد نقل کرده است: و عن أبی هریرة قال: قال رسول الله۹: «لا یدخل ولد الزنا الجنة و لا شئ من نسله إلی سبعة آباء».
4 سیوطی نیز در جمع الجوامع (جامع کبیر) این حدیث را به نقل از ابن نجار و ابوهریره چنین آورده است: لا یدخل الجنة ولد الزنا و لا ولده و لا ولد ولده.
1 مضامین یاد شده را حافظ احمد ابن ابیبکر البوصری این گونه نقل کرده است: رواه محمد بن یحیی بن أبی عمر و أبو بکر بن أبی شیبة، ثنا محمد بن فضیل، عن الحسن بن عمرو الفقیمی، عن مجاهد، عن أبی هریرة قال: قال رسول الله۹: «لا یدخل ولد زنیة الجنة»؛ و رواه عبد بن حمید: ثنا عبد الرحمن بن سعد - و هو الرازی - ثنا عمرو بن أبی قیس، عن إبراهیم بن مهاجر، عن مجاهد، عن محمد بن عبد الرحمن بن أبی ذباب، عن أبی هریرة، عن النبی۹ قال: «لا یدخل ولد الزنا الجنة، و لا شیء من نسله إلی سبعة آباء».
2 این حدیث و مضمون آن در سنن نسایی نیز به چند طریق نقل شده است: أخبرنا واصل بن عبد الأعلی، عن بن فضیل، عن الحسن بن عمرو، عن مجاهد، عن أبی هریرة قال: سمعت رسول الله۹ یقول: «لا یدخل ولد زنیة الجنة».