چکیده:
آیه شریفه «الرّجال قوّامون علی النّساء بما فضّل اللّه بعضهم علی بعض و بما انفقوا من اموالهم فالصّالحات قانتات حافظات للغیب بما حفظ اللّه و اللاّتی تخافون نشوزهنّ فعظوهنّ و اهجروهنّ فی المضاجع و اضربوهنّ فان اطعنکم فلا تبغوا علیهنّ سبیلا انّ اللّه کان علیّا کبیرا» (نساء :34) همواره محل بحث ونظر بین مفسرین، ّفقهاء وحقوق دانان - به جهت کارکردها و منافع فردی و اجتماعی آن و نتیجه آن در احکام قضایی و بررسی و مناقشه درمصادیق برتری مردان نسبت به زنان ودفاع زنان از جایگاه خود - بوده وهست و با این حال، همه آنها در اینکه آیه شریفه برتری مردان بر زنان در بعضی شئون را دلالت دارد، پذیرفته اند. درعین حال برخلاف تلقی عموم که آیه شریفه تنها تعلیلی خاص می باشد و ناظر به برتری زوج بر زوجه درتدبیر امور خانواده است، این مقاله در پی آن است که ولایت مرد بر زن در امر حکومت و قضاوت را به سه تقریب: الف) عموم تعلیل ب) تنقیح ملاک و ج) فحوی و نیز بیان مفسران قرآن اثبات کند و بیان دارد ولایت زوج بر زوجه تنها شانی از شئون آیه است و نه همه آن، در ادامه نیز به چند اشکال در زمینه دلالت آیه شریفه پاسخ داده می شود
خلاصه ماشینی:
ir زوج بر زوجه درتدبیر امور خانواده است، این مقاله در پی آن است که ولایت مرد بر زن در امر حکومت و قضاوت را به سه تقریب: الف) عموم تعلیل ب) تنقیح ملاک و ج) فحوی و نیز بیان مفسران قرآن اثبات کند و بیان دارد ولایت زوج بر زوجه تنها شأنی از شئون آیه است و نه همه آن، در ادامه نیز به چند اشکال در زمینه دلالت آیه شریفه پاسخ داده می شود.
وجود حرج و صعوبت سنخ بعضی کارها مثل جهاد ابتدایی و قضاوت حتی با وجود منافع قابل توجه در دنیای پیشرفته وتکنولوژیک امروز، همواره یکی از موانع دستیابی زنان به امور صعب مدیرتی و خطیره بوده و خود نیز غالبا طالب آن نیستند و آنها را به نفع خود نمی دانند، در این مسأله ممکن است، احیانا زنانی دارای کنش ها و رفتارهای مردانه بدون توجه به جایگاه زنانه شان و تبعات آن، خواستار مشاغلی سازگار با ویژه گی های مردانه نیز باشند و تحقق هم بیابد؛ ولی به دو کارکرد، زن از مرد ممتاز است و صلاحیت سرپرستی و ولایت را نخواهد داشت: یکی اینکه زن در ایجاد نوع انسانی کشت گاه است و وظیفه و منصب اصلی او مادری دارد، قرآن فرموده است: «نسائکم حرث لکم فأتوا حرثکم انّی شئتم» (بقره 223) و دیگر ساختار روحی زن که بر پایه رقت احساسات، عاطفه و لطافت است، لامحاله موجب خستگی و فرسودگی و سرخوردگی زودهنگام در انجام کارهای سخت می شود واین نه به دلیل تحمیل قیمومت مردان و نسپردن کار به زنان است؛ بلکه به جهت طبع زنانه است و لذا قرآن توصیه می کند که از خداوند درخواست برتری هایی را که بعضی نسبت به بعضی دیگر داده شده ننمایید.