چکیده:
زمینه و هدف: مولتیپل اسکلروزیس یک بیماری مزمن پیشرونده سیستم اعصاب مرکزی است و از علائم نشانههای آن خستگی و کاهش ظرفیت عملکردی میباشد. هدف از پژوهش حاضر اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر اجتناب هیجانی و ابعاد خستگی روانی زنان مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس بود.مواد و روشها: پژوهش حاضر از نوع نیمه تجربی با طرح پیشآزمون- پسازمون بود. آزمودنیها با دامنه سنی 40-20 سال و با مقیاس ناتوانی جسمانی (EDSS) یک تا چهار و هدفمندانه و داوطلبانه انتخاب و به صورت تصادفی به گروههای تجربی و کنترل تقسیم شدند. هر دو گروه در مرحله پیشآزمون و پسآزمون به پرسشنامههای اجتناب هیجانی کندی (2015) و خستگی شناختی فیسگ (1994) پاسخ دادند. گروه آزمایش 10 جلسه درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد را به صورت هفتهای یکبار به مدت 5/1 ساعت دریافت کردند. دادههای جمعآوری شده با استفاده از نرمافزار SPSS نسخه 23 و روش تحلیل کوواریانس چندمتغیری تحلیل شدند.یافتهها: نتایج حاصل از تحلیل کوواریانس چندمتغیری نشان داد که درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر کاهش اجتناب هیجانی و خستگی شناختی زنان مبتلا به بیماری مولتیپل اسکلروزیس مؤثر است (001/0≥P).نتیجهگیری: براساس نتایج این پژوهش میتوان از درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد برای کاهش اجتناب هیجانی و علائم خستگی (جسمانی، شناختی و اجتماعی) زنان مبتلا به بیماری مولتیپل اسکلروزیس در مراکز درمانی استفاده نمود.
Aim: The aim of this study was the effectiveness of acceptance and commitment therapy on emotional avoidance and dimensions of mental fatigue in women with multiple
sclerosis. Method: The present study was a quasi-experimental study with a pretest-posttest with control group
design. The subjects were women with MS within an age range of 20-40 years, who were purposefully selected through
a scale of physical disability (EDSS) and randomly assigned
into experimental and control groups. Both groups nswered the Kennedy (2015) Emotional Avoidance Questionnaire and Fisk (1994) fatigue Impact scale in the pre-test and post-test stages. The experimental group received 10 sessions of acceptance and commitment treatment once a week for 1.5 hours. The collected data were analyzed using SPSS-23 software and multivariate covariance analysis method. Results: The results indicated that acceptance and commitment therapy is effective in reducing emotional avoidance and cognitive fatigue in women with multiple sclerosis (P≥0.001).Conclusion: Based on the results of this study, acceptance and commitment therapy can be used to reduce emotional avoidance and fatigue symptoms (physical, cognitive and social) of women with multiple sclerosis in medical centers.
خلاصه ماشینی:
يافته ها: نتايج نشان داد که درمان مبتني بر پذيرش و تعهد بر کاهش اجتناب هيجاني و خستگي شناختي زنان مبتلا به بيماري مولتيپل اسکلروزيس مؤثر است (٠٠٠١≥P).
نتيجه گيري: براساس نتايج اين پژوهش ميتوان از درمان مبتني بر پذيرش و تعهد براي کاهش اجتناب هيجاني و علائم خستگي (جسماني، شناختي و اجتماعي) زنان مبتلا به بيماري مولتيپل اسکلروزيس در مراکز درماني استفاده نمود.
با توجه به تازگي روش درماني پذيرش و تعهد، اثر بخشي آن به صورت مستقيم بر بهبود اجتناب هيجاني و خستگي روانشناختي در هيچ پژوهشي مورد بررسي و مقايسه قرار نگرفته است ؛ بنابراين ، نظر به اثر بخش بودن اين درمان در کاهش مشکلات روانشناختي و اجتماعي طبق يافته هاي پژوهش هاي ذکر شده ، انتظار ميرود اين درمان بتواند در کاهش مشکلات شناختي و هيجاني بيماران مبتلا به ام .
نتيجه گيري هدف پژوهش حاضر اثربخشي درمان مبتني بر پذيرش و تعهد بر اجتناب هيجاني و ابعاد خستگي رواني زنان مبتلا به مولتيپل اسکلروزيس بود.
نتايج پژوهش حاضر نشان داد که درمان مبتني بر پذيرش و تعهد بر اجتناب هيجاني زنان مبتلا به بيماري مولتيپل اسکلروزيس مؤثر است .
همچنين نتايج پژوهش حاضر نشان داد که درمان مبتني بر پذيرش و تعهد بر ابعاد خستگي روانشناختي زنان مبتلا به بيماري مولتيپل اسکلروزيس مؤثر است .
در يک جمع بندي ميتوان بيان کرد که يافته هاي پژوهش حاضر و همچنين و پژوهش هاي صورت گرفته در اين زمينه نشان دهنده اثربخشي درمان مبتني بر پذيرش و تعهد در کاهش خستگي و ابعاد جسماني، شناختي و اجتماعي آن ميباشد.