چکیده:
هرچند نتایج بررسى هاى انجام شده دربارة میزان آلودگی های نفتی حکایت از این دارد که روند آلودگی های نفتی کاهشی است، اما همچنان خسارت هاى ناشی از آلودگی نفتی در محیط زیست ادامه دارد. پیشبینى استثناهاى مربوط به عدم شمول اسناد بین المللى و منطقه اى بر آب هاى داخلى و استثناهاى مربوط به عدم اعمال بخشى از مواد کنوانسیون ها بر کشتى ها و هواپیماهایى که داراى مصونیت حاکمیتى هستند و اجازة تخلیة مقادیر مشخصى از مواد نفتى کشتى ها در بیشتر اسناد بین المللى و منطقه اى، کلى و غیرفنى بودن الزامات کشورهاى متعاهد در پارهای از این اسناد، نبود ضمانت هاى اجرایى مؤثر در اغلب اسناد بین المللى و منطقه اى و موکول شدن مسئلة تعیین ضمانت هاى اجرایى به کشورهاى عضو، عدم پیشبینى قواعد مسئولیت و جبران خسارت ناشى از آلودگى در بعضى از اسناد بین المللى و منطقه اى و پیشبینى نکردن مسئلة تأسیس سازمان هاى تخصصى برای نظارت بر پایبندى طرف هاى این اسناد به تعهدات آنها و بعضى از مسائل لجستیکى مانند کمبود امکانات بنادر در زمینة تخلیة مواد زائد کشتى ها، مهمترین دلایل ادامة آلودگى دریایى به وسیلة نفت هستند.
Although a lot of credible studies show that the trend of oil pollution of the marine environment is going down, unfortunately, the said pollution still continues. The most important reasons for the continuation of marine pollution by oil are the following: the exceptions concerning the internal waters of states and concerning the ships and aircraft that have sovereign immunity, discharge of specified quantities of oil and garbage by most international and regional documents, a lot of international and regional documents having only general and non-technical obligations and lack of effective guarantees that ensure the respect of the rules of the international and regional documents by the member states. Lack of liability and compensation rules in some of the international and regional documents, non-existence of observing organizations to monitor the consistency of the states’ behaviors with the conventions, in addition to the logistical problems like lack of port facilities in connection with discharging ship’s wastes are other reasons why the maritime pollution by oil is still unresolved.
خلاصه ماشینی:
مهم ترين کنوانسيون هاي موجود براي حمايت از محيط زيست دريايي در برابر مواد سمي و خطرناک ، به ويژه آلودگي نفتي عبارت اند از: کنوانسيون سازمان ملل درخصوص حقوق درياها مصوب ١٩٨٢، کنوانسيون مسئوليت مدني خسارات آلودگي نفتي مصوب ١٩٦٩، کنوانسيون تأسيس صندوق بين المللي جبران خسارت آلودگي نفتي مصوب ١٩٧١، کنوانسيون مارپل درخصوص جلوگيري از آلودگي دريا ناشي از کشتي ها مصوب ١٩٧٣، کنوانسيون بين المللي در مورد آمادگي مقابله و همکاري در برابر آلودگي نفتي مصوب ١٩٩٠، اعلامية سازمان ملل متحد دربارة محيط زيست و انسان (اعلامية استکهلم سال ١٩٧٢)، کنوانسيون جلوگيري از آلودگي دريا ناشي از تخلية مواد زائد و ديگر مواد مصوب ١٩٧٢، کنوانسيون بازل دربارة کنترل انتقالات برون مرزي مواد زائد زيان بخش و دفع آن ها مصوب ١٩٨٩، کنوانسيون منطقه اي کويت دربارة حمايت و توسعة محيط زيست دريايي و نواحي ساحلي در برابر آلودگي مصوب ١٩٧٨، کنوانسيون بين المللي نجات دريايي مصوب ١٩٨٩، کنوانسيون تنوع زيستي مصوب ١٩٩٢، اعلامية سازمان ملل متحد دربارة محيط زيست و توسعه (اعلامية ريودوژانيرو مصوب ١٩٩٢)، پروتکل ايمني زيستي (کارتاهنا) مصوب ٢٠٠٠، کنوانسيون جلوگيري از آلاينده هاي پايدار مصوب ٢٠٠١، کنوانسيون حفاظت از محيط زيست دريايي درياي خزر (کنوانسيون تهران مصوب ٢٠٠٣) و کنوانسيون حفاظت از محيط زيست دريايي و مناطق ساحلي مديترانه (کنوانسيون بارسلونا مصوب ١٩٧٦).