چکیده:
این جستار با پذیرش فرضیه آشفتگی روح و ذهن عقل عربی در انقلابهای ناسیونالیستی کشورهای عربی، در پی آن است تا رفتارها و کنشهای انسان ملیگرای عربی در مواجهه با دیگریهای گفتمان انقلابی ناسیونالیسم عربی ناصری در فیلمهای چهارگانه اتوبیوگرافی «یوسف شاهین» -کارگردان مصری- مبتنی بر روش تحلیل گفتمان و در چهارچوب نظری روان شناسی سوژه «ژاک لکان» مورد واکاوی و تحلیل قرار دهد. جوان روشن فکر انقلابی دهههای پنجاه و شصت میلادی مصر به دلیل خلاهای ایدیولوژیک و هویتی ناشی از قرنها سلطه نظامهای فراملی و نیابتی، جذب دالهای گفتمان ناسیونالیسم ناصری میشود؛ گفتمانی که در ابتدای امر به عنوان یک امر نامتناهی (امر واقع) و تجلی آرمانشهر و محل تحقق امیال سرکوبشده انسان عربی (سوژه) تصور میشد، اما به مرور، تناقضها و تضادهای شعار و عمل این گفتمان برای همگان شناخته شد و به عنوان یک گفتمان و امر تحمیلی (ساحت نمادین) از سوی دیکتاتوری نوظهور ناسیونالیسم عربی مورد پذیرش اجباری قرار گرفت. جوان روشن فکر انقلابی که زمانی شیفته و فدایی این گفتمان بود، پس از مشاهده شکست و تحقیر ناسیونالیسم عربی در جنگ با اسراییل و رسوایی مالی و اخلاقی فرماندهان آن، دچار دردها و حسرتهای (ژوییسانس) زیادی میشود که به دلیل شیفتگی به این گفتمان، آنها را مخفی می کند و پس از مدتی همچون پدر خود (گفتمان ناصری)، دچار استبداد مشابهی میشود. پرسش اساسی این پژوهش، چرایی تغییر رفتار روشن فکران انقلابی مصری از آزادیخواهی به استبداد است.
خلاصه ماشینی:
نوع مقاله : پژوهشی روانشناسی ناسیونالیسم مصر بر اساس تحلیل گفتمان فیلم های اتوبیوگرافی «یوسف شاهین » * 1 نعیم شرافت ** ولیالله برزگر کلیشمی *** محمدرضا جلالی **** سید عبدالامیر نبوی چکیده این جستار با پذیرش فرضیۀ آشفتگی روح و ذهـن عقـل عربـی در انقـلابهـای ناسیونالیستی کشورهای عربی، در پی آن است تـا رفتارهـا و کـنش هـای انسـان ملیگرای عربی در مواجهه با دیگری هـای گفتمـان انقلابـی ناسیونالیسـم عربـی ناصری در فیلم های چهارگانه اتوبیوگرافی «یوسف شـاهین » -کـارگردان مصـری- مبتنی بر روش تحلیل گفتمان و در چهارچوب نظـری روانشناسـی سـوژة «ژاک لکان » مورد واکاوی و تحلیل قرار دهد.
Revolution انقلابهای ناسیونالیستی کشورهای عربی، در پی آن است تا رفتارها و کنش های انسـان ملیگرای عربی (به عنوان سوژه) را در گفتمـان انقلابـی ناسیونالیسـم عربـی ناصـری در فیلم های چهارگانه اتوبیوگرافی یوسف شاهین ، کارگردان مصری، مبتنی بر روش تحلیـل گفتمان انتقادی مورد واکاوی و تحلیل قرار دهد، تا به پرسش اساسی خود یعنی چرایـی تغییر رفتار کنشگران گفتمان انقلابـی ناسیونالیسـم عربـی ناصـری از آزادیخـواهی بـه استبداد بر اساس نظریه «ژوئیسانس سوژه » ژاک لکان پاسخ دهد.
پیش از روانکاوی سوژة یحیی در فیلم های یوسف شاهین ، ابتدا بایـد دالهـای گفتمـان حاکم بر زمان تولید این چهار فیلم واکـاوی شـود، بـه ویـژه آنکـه ایـن فـیلم هـا در دورة جایگزینی گفتمانها از ناسیونالیسم به لیبرالیسم و اخوانیسم تولید شدهاند.
شخصیت یحیی در فیلم های اتوبیوگرافی یوسف شاهین ، پـس از گـذار از امیـال مـادری خود و پذیرش گفتمان ناسیونالیسم ناصری، در نهایت به عنوان یک کـارگردان متعصـب ملیگرای عربی در جشنوارههای بین المللی حاضر میشود و به دیگریهای این گفتمـان همچون غرب و اسلام سیاسی هجوم میبرد.