چکیده:
از جمله مباحث عمده و گسترده در طول تاریخ قرآن بحث از جمع آوری و کتابت قرآن است. با وجود پذیرش نگارش قرآن در
زمان پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) اکثر اندیشمندان اسلامی پیدایش مصحف واحدی را به زمان عثمان نسبت داده اند. با
توجه به اینکه اکثر مصاحفی که در زمان صحابه رایج بوده از میان رفته است بازکاوی توحید مصاحف در زمان عثمان و پاسخ
به شبهات اهمیت دو چندانی دارد. مقاله پیش روبا رویکردی انتقادی و شیوه توصیفی- تحلیلی» ضمن بیان تاریخچه مصاحف و
گزارشی از شبهات مطرح شده در این زمینه به نقد و بررسی هریک از آنها می پردازد. وجود شبهاتی چون تغییر و اختلاف
مصاحف صحابه با مصحف عنمانی و مخالفت صحابه با آن، رسم الخط مصحف عثمانی، وجود اغلاط در مصحف عنمانی از جمله
شبهات مطرح شده در این نوشتار میباشد. یافتههای پزوهش حاضرانشان ازاآن دارد که جمع عنمان فقط توحید مصاحف بوده
که ,انظارت و تابر امام علی(ع) انجام گرفته است و الم (ع) باتنابرد قرآن مرجوداواسحه گذاشتن براان مب راارا بر هرگونه
تحریف و تغییری در قرآن بست. و ادعاهایی همچون اختلاف مصاحفء وجود اغلاط در صحف عثمانی و....که اندیشمندان مطرح
کرده اند کاملا بی اساس بوده و به صورت دقیق و اندیشمندانه در آنها نگرش نشده چرا که به عنوان نمونه مخالفت افرادی
چون ابن مسعود بر گرفته از غرایض خاصی بوده و همچنین وجود اغلاط و اختلافات مصاحف عتمانی و همه بی اساس بوده و
در آنها نگاه و تفکر همه جانبه وجود ندارد.
خلاصه ماشینی:
مقاله با عنوان بازخوانی انتقادی شبهات و تردیدها درباره توحید مصاحف نوشته فاطمه ژیان و محسن رفعت که بارویکرد انتقادی ضمن گزارش شبهاتی در این زمینه به نقد و بررسی آنها پرداخته و مخالفت افرادی مانند ابن مسعود را که دارای غرایض خاصی میباشند را مطرح نموده ولی به صورت جامع به این مباحث اشاره نشده است.
در پاسخ به این گزارشان مربوط به شبهات باید گفت كه روايات «احرف سبعه» رواياتي غيـر قابـل اسـتناد اسـت كـه احتمالاً در قرن دوم هجري توسط زنادقه وضع شـده اسـت (معارف، 18:1377) بـه فرض صحت اين روايات، برخـي از علمـاي اهـل تسـنن بـر تـرك شـش حـرف در مصاحف عثماني و نگارش آن بر اساس يك حرف از حروف هفتگانه تصريح كردهاند (جزری، بیتا، ج1: 31)؛ طبق دیدگاه آیت الله معرفت باید گفت اختلاف اين مصاحف ناشي از عدم دقت و مقابلـهصحيح ميان مصاحف عثماني بوده است (معرفت، 1381:١0٨)؛ چراكـه ابن ابـي داود روايت مي كند كه برخي از مصاحف عثماني قبل از مقابله، به برخي از نقـاط فرسـتاده شد (سجستاني، بي تا: ٤٤) برخي از علماي اهل تسنن همچـون ابن قتيبـه (ابن قتيبـه، بی تا»40-41) ابن خلدون (ابن خلدون، بي تا، ج1: 419) به اين امر بـه تلویح یا به تصريح اشاره نموده اند.
(حجتی، سید محمد باقر، رسم الخط مصحف عثمانی: اسرار، حکمت و مزایای آن؛ دشواری قرائت مصحف و راه حل آن، پژوهش دینی، ش17، ص1-2) اکنون این سوال مطرح می شود که با توجه به دلایل مختلفی که در زمینه ی عدم تحریف قرآن وجود دارد چگونه می توان این عدم تحریف را با اشکال مختلفی که در رسم الخط مصاحف عثمانی وجود دارد سازگار دانست؟ بديهي است قرآني که به وسيلة کاتبان وحي که جمع کثيري از اصحاب بودند نوشته ميشد و شب و روز در نمازها و غير نمازها تلاوت ميگشت و حافظان بسيار زيادي داشت چيزي نبود که دست تحريف بتواند به سوي آن دراز شود.