چکیده:
صنعت دامپروری یکی از فعالیتهای اقتصادی در روستاها به شمار میرود که این بخش با امنیت غذایی و سلامت جامعه گره خورده است و یک صنعت پویا و اشتغال زاست که به عنوان یکی از اصلیترین بخشهای تولید مواد پروتئینی و لبنی اهمیت بسزایی در تغذیه انسانها دارد. و میتوان گفت که یکی از مخاطره آمیزترین فعالیتهای کشاورزی، زیر بخش دامداری است و بسیاری از عوامل کنترلناپذیر، مانند عوامل جوی، خشکسالیها و بیماریها بر این فعالیت اقتصادی اثر منفی دارند. همچنین مخاطراتی مانند تغییرات قیمت و بیثباتی عوامل تولید نیز این امر را در کشور تشدید میکند. براین اساس پژوهش حاضر با روش توصیفی تحلیلی و با هدف کاربردی به بررسی و شناسایی مدیریت ریسک دامداری در نواحی روستایی شهرستان گلپایگان انجام پذیرفته است. جمعآوری اطلاعات با استفاده از دادههای رسمی و مکتوب در ابتدا به صورت کتابخانهای و سپس براساس پژوهشها و در مطالعات میدانی از مشاهده همراه با مصاحبه بهرهبرده شده است. جامعه آماری تحقیق کل خانوارهای دامدار روستاهای مزرعه، قالقان، اسفرنجان و رباط قالقان است که مجموعا 200 خانوار بوده است، و به منظور برآورد حجم نمونه از فرمول کوکران استفاده گردید، که از این 200خانوار، تعداد 132 خانوار به عنوان جامعه هدف مصاحبهشونده تعیین شده است، و شیوه مصاحبه به صورت نیمه ساختاری بوده است. نتایج تحقیق نشان میدهد که نخست ریسک تأمین علوفه و نهادههای دامی در روستاهای مورد مطالعه دارای اهمیت و فراوانی بیشتری است و در مراتب بعدی ریسک عوامل طبیعی (سرمای شدید، هوای بسیار گرم و خشکسالی) و سرقت با سهم و فراوانی برابر دارای اهمیت هستند. و فعالان اقتصاد دام برای کاهش ریسکهای موجود نخست اقدام به کاشت علوفههای کمآب بر و ذخیرهسازی نهادهها میکنند؛ همچنین برای کاهش ریسک عوامل طبیعی و سرقت اقدام به ساخت پناهگاههای مسقف مناسب فصل سرد سال و سمپاشی جایگاه دام در فصل گرما و نصب دوربین و دزدگیر در دامداریهای خود میکنند.
Livestock industry is one of the economic activities in rural areas, which is tied to food security and community health, and is a dynamic and employment-generating industry that is one of the main sectors of protein and dairy production is very important in nutrition. It has humans. And it can be said that one of the most risky agricultural activities is the livestock sector, and many uncontrollable factors, such as climate change, droughts and diseases have a negative impact on this economic activity. Risks such as price changes and instability of production factors also exacerbate this in the country. Based on this, the present study has been carried out with a descriptive-analytical method and with the practical purpose of examining and identifying livestock risk management in rural areas of Golpayegan county. Data collection using official and written data was first done in the form of a library and then based on research and field studies with interviews. The statistical population of the study is the total number of livestock households in Mazraeh, Qaleghan, Asfarjan and Robat Qaleghan villages, which has 200 livestock households; Cochran's formula was used to estimate the sample size and 132 livestock families were selected as the sample. The results show that first the risk of fodder and livestock inputs in the studied villages is more important and more frequent, and then the risk of natural factors (severe cold, very hot weather and drought) and theft with equal share and frequency are more important. . And livestock activists first plant low-water forage and store inputs to reduce existing risks; Also, to reduce the risk of natural causes and theft, they build roofed shelters suitable for the cold season and spray livestock in the hot season and install cameras and alarms in their farms.
خلاصه ماشینی:
فرآیند مدیریت ریسک در فعالیت های اقتصادی منبع : تجارب بین المللی مدیریت ریسک فعالیت های اقتصادی، ٢٠٢١ شهرستان گلپایگان که در غرب مرکز استان اصفهان واقع شده از دیرباز به عنوان یکی از قطب های مهم کشاورزی و دامپروری منطقه محسوب می شده و لبنیات آن همواره به خاطر شرایط منطقه و نوع آب و هوا و نژاد دام ها از شهرت خاصی در سطح کشور برخوردار بوده است .
نمودار ریسک های فعالیت دامداری و سهم آنها از درصد کل راه حل های جایگزین و پیاده سازی آن ها در فرآیند ریسک طبق مطالعات صورت گرفته فعالان اقتصاد دام در روستاهای مورد مطالعه برای کاهش اثرات ریسک تأمین علوفه و نهاده های دامی در سال های قبل از ١٣٨٥ اقدام به زراعت و کاشت علوفه های دامی از جمله گندم ، جو، یونجه ، شبدر و ذرت میکردند که این امر هم آن ها را با مشــکل کم آبی و محدودیت های منابع آبی در ســال های بعد از ١٣٨٥ روبه رو کرده است و موجب شده که دامداران و کشاورزان به کاشت علوفه های کم آب مثل جو و یونجه روی آورند.
همچنین طبق نتایج به دســـت آمده مهم ترین و اولویتمندترین ریسک موجود در منطقه مورد مطالعه تأمین علوفه و نهاده های دامی است که برای مدیریت آن ، فعالان اقتصاد دام اقدام به کاشت علوفه های کم آب بر و ذخیره سازی نهاده ها میکنند.