چکیده:
امروزه بر اثر جهانی شدن اقتصاد و سیالیت سرمایهها، رقابتپذیر نمودن کلانشهرها از جمله مهمترین راهبردهای حیاتی محسوب میگردد. در این چارچوب، برندآفرینی مبتنی بر قابلیتهای محیطی، از جمله بهرهگیری بهینه از بنیاد جغرافیایی رودهای شهری، برای مثال شهرهای لندن و پاریس، از جمله راهکارهای بنیادی در جهت دستیابی به این مهم مطرح میباشد. اما مسئله این پژوهش آن است که کلانشهر اهواز نتوانسته است از رود کارون به مثابۀ برندی موثر در راستای جذب مشتریان، گردشگران، سرمایه گذاران، شرکتهای جهانی و برای به دست آوردن بازارهای هدف- با توجه به قابلیتهای آن- استفادۀ بهینه نماید؛ که منطقاً جهت واکاوی موضوع میباید به ریشهها توجه نمود. لذا پژوهش حاضر، در راستای دستیابی به این هدف با پیروی از رویکردی اکتشافی و با بهرهگیری از روشی توصیفی- تحلیلی مبتنی بر مطالعات کتابخانه ای و اسنادی به تحقیق پرداخت؛ که در انجام آن از روش کیفی نظریۀ داده بنیاد (گراندد تئوری) و تحلیل محتوا بهره گرفته شده است. ابزار انجام پژوهش، نرمافزار MAXQDA میباشد. بر مبنای یافتههای تحقیق که در تلفیق با ارائۀ پیشنهاداتی به صورتی توام انجام یافت، شرایط زمینهای و مداخلهگر از شرایط مناسبی برخوردار نبوده و لذا در جهت دستیابی به رود کارون به مثابۀ برند موثر کلانشهر اهواز و مزایای مترتب بر آن، نیاز به راهبردهای چهارگانهای شامل اقدامات لازم و فوری، اقدامات شهرسازی و معماری، اقدامات اجتماعی و فرهنگی و اقدامات مختص آبراه کارون میباشد.
خلاصه ماشینی:
در ايران نيز با چنين رويکردي که اغلب بر طراحي و سـاماندهي حاشـيۀ رودخانـه ها تمرکز يافته است ميتوان به تحقيقاتي که در جدول زير آمده است ، اشاره نمود: جدول ١- پژوهش هاي داخل کشور که در ارتباط با گردشگري رودخانه هاي شهري انجام يافته است (به غير از منطقۀ مورد مطالعه ) ٥ زنديه و همکاران ١٣٩٦ ساماندهي منظر رودخانه با رويکرد گردشگري پايدار (نمونه موردي: رودخانه بابلرود) ٦ شکور و همکاران ١٣٩٦ تاثير منظر رودکنارهاي شهري در توسعۀ پايدار (نمونه موردي: رودخانه سلطان آباد شيراز) ٧ کرم زاده و همکاران ١٣٩٦ فضاهاي تفريحي در راستاي جذب توريست و گردشگر (نمونه موردي: ساحل رودخانه شوشتر) ٧ شجاعي و همکاران ١٣٩٧ تبيين چارچوب مفهومي فعاليت گردشگري در حاشيۀ رودخانه ها ٨ مطهريان و گلرخ ١٣٩٧ اصول طراحي پهنه هاي رودکناري با رويکـرد گردشـگري خـلاق ؛ نمونه موردي رودخانه بشار در ياسوج ٩ جباري و عبدلي ١٣٩٨ بهــره بــرداري اقتصــادي و گردشــگري از رودخانــه هاي اســتان کرمانشاه و تاثير آن در ويژگيهاي زيبايي شناختي ١٠ قربان پور و همکاران ١٣٩٨ ارزيابي ابعاد زيست محيطي موثر بر تحقق گردشگري پايدار (مطالعۀ موردي: رودخانه زرچوب شهر رشت ) منبع : (استخراج و تدوين : نگارندگان ) در منطقۀ مورد مطالعۀ اين تحقيـق نيـز از جملـه پژوهش هـاي گردشـگري پيرامـون رود کـارون ميتوان به تحقيق سالمي و همکاران (١٣٩٦) با عنوان «ارزيابي تـوان اکولـوژيکي رودخانـه کـارون در محدودة شهر اهواز به منظور تعيين کاربري گردشگري به روش AHP» اشاره نمود کـه بـا ترکيبـي از پرسشنامه و نيز همپوشاني لايه هاي ارتفاع ، شيب ، جهت ، بافت خاک، تـراکم پوشـش گيـاهي و زمـين شناسي نسبت به پهنه بندي حاشيه رود کارون با توجـه بـه تناسـب بـا گردشـگري اقـدام نمودنـد.