چکیده:
به دنبال فتح ایران توسط مسلمانان و گرویدن اکثریت ایرانیان به اسلام، به طور نسبی در دو سده ی اول ه. ق فرهنگ ایرانی دچار تغییراتی شد. با وجود این بخش چشم گیری از آداب و سنن ایران پیش از اسلام ، حیات خود را در کنار ارزش های دینی جدید حفظ کرد . تحولات سیاسی و دینی در ایران باعث شد برخی از این سنت ها به فراموشی یا کنار نهاده شد . اما بعد از گذشت دو سده از فتح ایران و به دنبال روی کار آمدن حکومت های محلی تلاش های برای بازیابی و گسترش دوباره ی سنت های باستانی صورت گرفت . در این میان آل بویه از جمله سلسله هایی بود که در این زمینه نقش برجسته ای داشت و زمامداران این سلسله ی محلی ایرانی، گام های اساسی برای حفظ آداب و رسوم و آیین های ملی و احیاء آن برداشتند. این پژوهش در صدد پاسخ دادن به این سوال است که هدف حاکمان آل بویه از احیای فرهنگ ایران باستان چه بوده است؟ نتایج تحقیق حاکی از آن است که فرمانروایان آل بویه به منظور کسب مشروعیت و بهتر پذیرفته شدن حکومتشان توسط مردم در صدد برآمدند تا به پاره ای از عناصر و مولفه های سیاسی و فرهنگی ایران باستان عطف توجه نشان دهند.در این پژوهش تلاش بر آن است تا با استخراج اطلاعات و داده های تاریخی از منابع دست اول و با استفاده از رویکرد تاریخی به روش توصیفی- تحلیلی به پاره ای تلاش های فرمانروایان آل بویه در زمینه توجه به فرهنگ ایران باستان بپردازد.
Following the conquest of Iran by Muslims and the conversion of the majority of
Iranians to Islam, in the first two centuries AH, The Iranian culture underwent
changes. Despite this significant part of the pre-Islamic Iranian customs and
traditions, it maintained its life alongside new religious values. Political and religious
developments in Iran caused some of these traditions to be forgotten or discarded.
However, two centuries after the conquest of Iran and following the establishment
of local governments, efforts were made to restore and expand ancient traditions. Al-
Buwayh, meanwhile, was one of the leading figures in the field, and the rulers of this
local Iranian dynasty took fundamental steps to preserve and revive national customs
and rituals. This study seeks to answer the question of what was the purpose of Al-
Buwayh in reviving the culture of ancient Iran? The results of the study show that
by paying attention to some of the cultural and political elements of ancient Iran, the
rulers of Al-Buwayh sought to gain legitimacy and be better accepted by the people.
In this study, an attempt was made to extract historical information and data from
first-hand sources and using a historical approach in a descriptive-analytical way to
pay attention to some of the efforts of Al-Buwayh rulers in paying attention to the
culture of ancient Iran.
خلاصه ماشینی:
در اين نوشتار آنچه که مسئله اصلي را شکل ميدهد مبتني بر اين سوال است که هدف فرمانروايان آل بويه از احياي فرهنگ ايران باستان چه بوده است ؟ و اينکه حاکمان آل بويه در کدام مولفه ها از شهرياران پيش از اسلام به ويژه ساسانيان الگوبرداري ميکردند؟ شواهد و قراين موجود در منابع نشان ميدهد که بنيان گذاران اين سلسله به اين اصل واقف بودند که حفظ و تداوم اقتدارشان نه فقط به شمشير و قدرت نظامي صرف ، بلکه به اين نکته وابسته بود که تجديد پيوند يا برساختن پيوند با گذشته براي استحکام اقتدارشان بر سرزمين هاي تحت فرمانشان ضرورت داشت .
شرايط معيشتي منطقه ي ديلم چندان مطلوب نبود، از اين رو پسران بويه " علي، حسن ، احمد " نيز مانند نياکان خود و به برکت برخورداري از مهارت هاي نظامي، خدمت در سپاه سلسله هاي اسلامي مانند سامانيان و زياريان را راهي براي تامين زندگي خويش يافتند، ولي آنان به خدمت بسنده نکردند و پس از مدتي با بهره گيري از رقابت هاي فرمانروايان محلي و کسب وفاداري مردم ديلم ، در انديشه - ي حکومت افتادند و با تصرف شيراز در سال ٣٣٣ه .
ه -پوشاک اميران آل بويه يکي ديگر از سنت هاي فرهنگي ايران باستان که در دوره ي آل بويه مورد توجه امراي اين سلسله قرار گرفت ، تقليد از شيوه ي لباس پوشيدن شاهان و درباريان پيشين بود .