چکیده:
اصل تحقیق پذیری پوزیتیویسم های منطقی که برای معناداری و بی معنایی قضایا مطرح می شوند، هر چند از سوی آنان با تفسیرهای متعددی روبرو گردیده است، مثلا خود پوزیتیویستها، میان تحقیق شده و تحقیق پذیر تمایز قائل شده است. لذا آنان نمی گفتند که گزاره باید تحقیق شده باشد، بلکه قابلیت تحقیق پذیری را می گوید. مثلا این جمله که «در کره مریخ حیات است»، هر چند این گزاره امروزه به خاطر نبود امکانات قابل تحقیق نباشد، اما به نظر پوزیتیویسمها قابل تحقیق است و لذا بامعنا است. این آمیزه گاهی به نام اثبات پذیری هم مطرح شده است که راجع به معنا و قابلیت تحقیق و عدم تحقیق قضایا است. این اصل با مشکلاتی مواجه شده است از جمله در علوم و مسائل علمی و تناقض که خود این اصل با آن روبرو است که سعی کردهاند پوزیتیویسم های منطقی از آن عبور کنند، ولی به نظر می رسد که موفقیت چندانی در این زمینه برای آنان حاصل نشده و مادامی که آنان از این اصل به آن اصل می روند، برای نجات قدم برداشتهاند.
خلاصه ماشینی:
com تاريخ دريافت : ١٤٠٠/٣/٩ تاريخ پذيرش : ١٤٠٠/٤/١٧ مقدمه تاريخچه فلسفه پوزيتيويسم ها از زماني آغاز مي شود که در واقع گروهي از فلاسفه دور هم جمع مي شدند و به بحث وبررسي پيرامون کتاب و رساله منطقي - فلسفي ويتگنشتاين بحث مي کردند و حتي گاهي از خود او براي بحث و بررسي پيرامون اين موضوع دعوت به عمل مي آوردند هرچند اصل و اساس پيدايش آنان به قرن بيستم برمي گردد به حلقه وين و اعضاي فعال و انقلابي آن ، اين حلقه در واقع عبارت بود از جلسات هفتگي عده اي از فيزيکدانان و رياضي دانان که راجع به مسائل فلسفي به بحث و تبادل نظر مي پرداختند از جمله مي توان به شيليک که بنيان گذار اين حلقه بود و اتونوراث و فردريک و يزمن و هانس هان و...
انتقادهاي وارد بر اين اصل چه بود؟ زمينه هاي اصل تحقيق پذيري: گروهي گفته اند که اين اصل به منظور فهم اعتراض شديد پوزيتيويسم ها به سيستم فلسفي متعارف يعني فلسفه اتميزم منطقي راسل است ، لذا در اين زمينه ما بايد به دوعاملي که در اين زمينه دخيل و به فهم مطلب کمک مي کند را فهم کنيم : اول تمايز بين قضاياي تحليلي و ترکيبي است که در اينجا بايد گفت که از نظر پوزيتيويسم هاي قضاياي منطقي تحليل آن گزاره هايي هستند که صدقشان از خود شان برمي آيد و در واقع انکار آنان مستلزم تناقض است ،قضايا تأليفي که گاهي به آن قابل تحقيق پذيري تجربي مي گوييم در واقع مستلزم نوعي تحقيق و پژوهش تجربي اند.