چکیده:
ﺑﺎ ﻧﮕﺎه در ادﻋﯿﻪ و ﻣﻨﺎﺟﺎت اﻫﻞ ﺑﯿﺖ: ﺑﻪ اﻫﻤﯿﺖ رزق و روزی ﻣﻌﻨﻮی و ﺟﺎﯾﮕﺎه آن در زﻧﺪﮔﯽ ﻣﻮﻣﻦ ﭘﯽ ﻣﯽﺑﺮﯾﻢ، درآﯾﺎﺗﯽ ﮐﻪ از ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﺘﻌﺎل ﻃﻠﺐ رﻏﺒﺖ در ﻋﻤﻞ ﺑﺮای آﺧﺮت ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﺷﺪهاﺳﺖ، ﻧﻤﺎﯾﺎﻧﮕﺮ آن اﺳﺖ ﮐﻪ اﻧﺴﺎن ﯾﮏ دل ﺑﯿﺶﺗﺮ ﻧﺪارد ﮐﻪ از ﻫﺮﭼﻪ ﭘﺮ ﺷﻮد، ﺟﺎ ﺑﺮای ﭼﯿﺰ دﯾﮕﺮی ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﮔﺬاﺷﺖ. ﻧﻮﺷﺘﺎر ﭘﯿﺶ روی ﺑﺎ روﯾﮑﺮد ﺗﻮﺻﯿﻔﯽ ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ ﺑﺮ آن اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﯽ و ﺗﺤﻘﯿﻖ ﺳﺨﻨﺎن اﻣﺎم ﺳﺠﺎد در ﺻﺤﯿﻔﻪ ﺳﺠﺎدﯾﻪ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﭘﺮداﺧﺘﻪ ﺗﺎ ﺑﻪ دﯾﺪﮔﺎه آن اﻣﺎم ﺑﺰرﮔﻮار در ﻣﻮرد رزق ﻣﻌﻨﻮی و اﻫﻤﯿﺖ آن آﮔﺎه ﮔﺮدﯾﻢ و آن را ره ﺗﻮﺷﻪ زﻧﺪﮔﯽ ﻣﻌﻨﻮی ﻓﺮد ﻣﻮﻣﻦ ﻗﺮار دﻫﯿﻢ. ﻟﺬا اﺑﺘﺪا ﻋﺒﺎرات ﺻﺤﯿﻔﻪ ﺳﺠﺎدﯾﻪ ﺑﯿﺎن ﺷﺪه و ﺳﭙﺲ ﺑﻪ ﺑﯿﺎن ﻧﻈﺮات ﻣﻔﺴﺮﯾﻦ در ﻣﻮرد اﯾﻦ ﻋﺒﺎرات ﭘﺮداﺧﺘﻪ ﺷﺪهاﺳﺖ، اﯾﻦﮐﻪ دﻧﯿﺎی ﻣﺬﻣﻮﻣﻪ ﭼﻪ دﻧﯿﺎﯾﯽ اﺳﺖ، اﻫﻞ آﺧﺮت ﭼﻪ دﯾﺪی ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺣﯿﺎت دﻧﯿﺎ دارﻧﺪ، ﺗﻌﺒﯿﺮ ﺑﻪ ﻋﺪم وﺟﻮد دو ﻗﻠﺐ در ﺳﯿﻨﻪ اﻧﺴﺎن، ﺗﻌﺎدل ﺑﯿﻦ ﺧﻮف و رﺟﺎ در زﻧﺪﮔﯽ اﻓﺮاد ﻣﻮﻣﻦ و ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ آﺛﺎر رﻏﺒﺖ در ﻋﻤﻞ ﺑﺮای آﺧﺮت از دﯾﺪﮔﺎه اﻣﺎم ﺳﺠﺎد از ﻣﻬﻢﺗﺮﯾﻦ ﻣﺒﺎﺣﺜﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ در اﯾﻦ ﺗﺤﻘﯿﻖ ﻣﻮرد ﮐﺎوش و ﺑﺮرﺳﯽ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ.
خلاصه ماشینی:
زهد به حسب لغت به معناي ترک شئ و اعراض از آن با بي ميلي و بي رغبتي به آن و به معني قليل و حقير شمردن نيز آمده است (جوهري ، ١٤٠٤ ق ، ج ٢، ص ٤٨١) زهد در حقيقت ، بي رغبتي به دنياست و اين که انسان با قلبش طالب دنيا نباشد مگر به قدر ضرورت جسم و زهد در دنيا با وجود ثروت و خدمه و امثال آن ، منافات ندارد مگر آن که کسي قلباً ثروت را دوست داشته باشد و ثروت از ياد خدا، غافلش کند؛ البته چون اکثر مردم به خاطر ضعف نفس با جمع آوري ثروت و امثال آن ، ميل و رغبتشان به دنيا تحريک مي شود، زهد آن ها فقط با ترک ثروت محقق مي شود(شّبر، ١٣٨٦، ص ٣٩٩) امام سجاد زهد را به عنوان يک روزي طّيب از خداوند درخواست مي کند زيرا زهد را موجب آرامش انسان دانسته و لازمه آن را دوري از دنيا در علم و عمل مي دانند که نتيجه آن ، رسيدن به ورع و اعتدال است ؛ «اللهمّ صلّ علي محمدٍ و آل محمدٍ و آله ، و ارزقني صحۀ في عبادٔە و فراغاً في زهادٔە و علماً في استعمال ، و ورعاً في إجمال ٍ؛(درايتي ، ١٣٧٧، مناجات انجيليه طويله ، فراز ٣، ص ٥٩٠) بار خدايا بر محمد و آلش درود فرست و تندرستي در عبادت و آسايش در زهد و دوري از دنيا و عمل و پرهيزگاري از ميانه روي را روزي من کن ».