چکیده:
بازارهای هفتگی از قدیم در بسیاری از روستاها رواج داشته و یکی از مشخصههای اصلی بسیاری از روستاها شناخته شده است، به نحوی که در تاریخ اقتصادی و اجتماعی جوامع کارکرد و جایگاه ویژهای دارد. هدف پژوهش حاضر بررسی تحلیل فضایی بازارهای هفتگی بر مبنای پایداری روستاها در دهستانهای شهرستان صومعهسرا است. اطلاعات و دادههای لازم از منابع کتابخانهای و میدانی گردآوری شده، ابزار پژوهش نیز پرسشنامه است و روایی آن توسط متخصصین مورد تایید قرار گرفت. همچنین به منظور تجزیه و تحلیل اطلاعات از مدلهای FARAS، WASPAS، FVIKOR استفاده شده است. نتایج رتبهبندی معیارهای اقتصادی و اجتماعی با استفاده از مدل آراس فازی نشان داد، در بعد اقتصادی به ترتیب مولفههای درآمد با مقدار وزن 497/ 0، افزایش کسب و کار با مقدار وزن 465/ 0، اشتغال با مقدار وزن 461/ 0، افزایش سرمایهگذاری با مقدار وزن 446/ 0، در بعد اجتماعی نیز به ترتیب مولفههای افزایش ارتباط فامیلی با مقدار وزن 476/ 0، کاهش مهاجرت با مقدار وزن 468/ 0، منزلت اجتماعی با مقدار وزن 454/ 0، ارتقای فرهنگ بومی با مقدار وزن 431/ 0، بالاترین و پایینترین رتبهها را به خود اختصاص دادهاند. در ادامه نیز نتایج رتبهبندی بازارهای هفتگی با تاکید بر ابعاد پایداری با استفاده از مدل واسپس نشان داد، در بعد اقتصادی، به ترتیب بازارهای هفتگی (گوراب زرمیخ، هندخاله، (شیخ محله) کسما، طاهر گوراب (اباتر)، هندخاله (تولم شهر)، ضیابر، طاهر گوراب )، و در بعد اجتماعی نیز به ترتیب بازارهای هفتگی (گوراب زرمیخ، هندخاله (شیخ محله)، کسما، هندخاله (تولم شهر)، طاهر گوراب (اباتر)، طاهر گوراب)، بالاترین و پایینترین رتبهها را به خود اختصاص دادهاند. در نهایت به منظور تحلیل فضایی دهستانهای شهرستان صومعه-سرا با تاکید بر ابعاد پایداری از مدل وایکور فازی استفاده شد، نتایج نشان داد، دهستانهای کسما با مقدار وزن 254/ 0، بالاترین رتبه و دهستان طاهر گوراب با مقدار وزن 050/ 0، پایینترین رتبه را به خود اختصاص دادهاند.
Weekly markets have long been popular in many villages and is one of the main characteristics of many villages. The purpose of this study is to investigate the spatial analysis of weekly markets based on the sustainability of rural areas of Somehsara County. Necessary information and data were collected from library and field sources, The research tool is a questionnaire and its validity was confirmed by experts. FARAS, WASPAS and FVIKOR models were also used to analyze the data. The results showed the ranking of economic and social criteria using the fuzzy ARS model, In the economic dimension, the components of income with a weight of 0.497, increase of business with a weight of 0.465, employment with a weight of 0.461, increase of investment with a weight of 0.446, respectively in the social dimension, respectively. Components of increasing family relationship with a weight of 0.476, reducing migration with a weight of 0.468, social status with a weight of 0.454, promotion of indigenous culture with a weight of 0.431, have the highest and lowest ranks. have given. The results of weekly market rankings with emphasis on the dimensions of sustainability using the Wasps model showed, In the economic dimension, weekly markets (Gorab Zarmikh, Hindkhaleh, (Sheikh Mahalla) Kasma, Taher Gorab (Abater), Hindkhaleh (Tolm Shahr), Ziaber, Taher Gorab), respectively, and in the social dimension, respectively, weekly markets (Gorab Zarmikh) , Hindkhaleh (Sheikh Mahalla), Kasma, Hindkhaleh (Tolm Shahr), Taher Gorab (Abater), Taher Gorab), have the highest and lowest ranks. Finally, in order to spatially analyze the villages of Somehsara city with emphasis on the dimensions of stability, the fuzzy Vicor model was used. The results showed that Kasma villages with a weight of 0.254 had the highest rank and Taher Gorab village with a weight of 0.050 had the lowest rank.
خلاصه ماشینی:
در نهایت به منظور تحلیل فضایی دهستان های شهرستان صومعه سرا با تاکید بر ابعاد پایداری از مدل وایکور فازی استفاده شد، نتایج نشان داد، دهستان های کسما با مقدار وزن ٠/٢٥٤، بالاترین رتبه و دهستان طاهر گوراب با مقدار وزن ٠/٠٥٠، پایین ترین رتبه را به خود اختصاص داده اند.
در بعد اقتصادی سه مؤلفه ، در بعد اجتماعی و فرهنگی دو مؤلفه در بازارهای دوره ای وجود دارند که بر توسعه روستایی اثر گذارند و عامل توسعه اقتصادی و اجتماعی در نواحی روستایی منطقه میشوند مهدوی و احمدی زاده هندخاله (١٣٩٠)، در پژوهش خود نشان دادند، بازارهای هفتگی شهرستان صومعه سرا تاثیر نقش عوامل جغرافیایی در ایجاد بازارهای هفتگی و استمرار آنها و نیز تنوع تولیدات و سهولت دسترسی وجود مراکز زیستی پرجمعیت در حوزه نفوذ بازار هفنگی و کارکردهای اجتماعی-فرهنگی این بازارها به عنوان عوامل روستایی و زایش شهرهای جدید، قابل تامل و توجه میباشد که این میتواند به برنامه ریزان اقتصادی در جهت خط دهی و برنامه ریزی در رابطه با توسعه مناطق روستایی کشور کمک قابل توجهی رساند.
/ شکل ٢-نقشه موقعیت جغرافیایی محدوده مورد مطالعه ٤ یافته ها و تحلیل داده _ در ابتدا، به منظور رتبه بندی معیارهای ابعاد پایداری (اقتصادی، اجتماعی) با تاکید بر بازارهای هفتگی در شهرستان صومعه سرا، از مدل های FARAS و FANP، استفاده گردیده شد.
در این راستا، پژوهش حاضر به دنبال بررسی تحلیل فضایی بازارهای هفتگی بر مبنای پایداری دهستان های شهرستان صومعه سرا میباشد.
- Kumar, Pawan and Dangi, Neha, (2013), Rural Marketing in India: Challenges and Opportunities, International Journal of Management and Social Sciences Research (IJMSSR) Volume 2, No. 8, August 2013.