چکیده:
هدف این پژوهش ارائه مدل شفافیت مالی در شهرداری و ارگان های عمومی غیر دولتی می باشد. گزارش های حسابرسی و تفریغ بودجه در واقع یک نوع عکس برداری از وضعیت مالی موجود است که به مانند آینه همه چیز را نشان می دهد. بی نظمی های مالی در شهرداری وجود دارد که باید از طریق خزانه کل حل شود، در کنار این موضوع فضای کلی شهرداری به همراه فضاهای مالی و اقتصادی نیز باید از طریق ساز و کارهای شفاف سالم سازی شود. معاونت مالی و پشتیبانی در هر سازمان نقش محوری دارد زیرا مهمترین موضوع در هر سازمان بحث درآمد و هزینه است. دستورالعمل طرز تهیه و تدوین، اجرا و تفریغ بودجه شهرداری به عنوان بخشی از نظام جامع مالی شهرداریها و در اجرای مفاد ماده (۲۵) آیین نامه مالی شهرداریها و وظایف محوله به وزارت کشور به منظور اصلاح نظام برنامه ریزی و بودجه ای شهرداریها و فراهم کردن بسترهای لازم برای ارتقاء شفافیت و پاسخگویی مالی از سوی سازمان شهرداریها و دهیاری های کشور تهیه و توسط وزیر کشور برای اجرا در شهرداریها به استانداران ابلاغ شده است. پژوهش حاضر با روش توصیفی- تحلیلی و هدف کاربردی در جهت ارزیابی نقش گزارش تفریغ بودجه در شفافیت و نظم مالی شهرداریها انجام شده است. نتایج نشان می دهد که این گزارش در شهرداریهای ایران ضعیف و ناقص بیان می شود و شفافیت مالی نامطلوب است. با توجه به نتایج، ضرورت نظارت دیوان محاسبات کشور بر بودجه ریزی شهرداریها مشهود می باشد و باید اجرا شود. با روش تحلیل محتوا به بررسی متون و پژوهش های قبلی پرداخته شد و مولفه های موثر بر شفافیت استخراج گردید. در ادامه با استفاده از رویکرد معادلات ساختاری روش دلفی و استفاده از نظر خبرگان معیار های مذکور مورد پایش قرار گرفت. نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که با استفاده از ابعاد اجتماعی، سازمانی، اقتصادی و بعد سیاسی به همراه مولفه ها و شاخصه های خود می توان مدل مناسبی از شفافیت گزارشگری مالی ارائه نمود و همچنین تقویت هر بعد و هر عامل می تواند گزارشگری مالی در شهرداری ها و سازمان های عمومی را شفاف تر نماید. ایجاد شفافیت مالی در دستگاه های عمومی غیر دولتی نظیر شهرداری ها باید به صورت ریشه ای، قانونمند و با فرهنگ سازی صورت پذیرد.
خلاصه ماشینی:
با توجه به اينکه شهرداري ها از جمله نهادهاي عمومي غيردولتي محسوب مي شوند که زير نظر شهردار اداره مي شود و نهادهاي نظارتي مالي نظير ديوان 2 Calderón & Chong 3 Stiglitz 4 Alt & Lassen 5 Financial Transparency 6 Bac 7 Caba et al 8 Allen 9 Chan 10 Wang 11 Alcaide Muñoz et al 302 محاسبات کشور به دليل ماهيت عمومي بودن و غيردولتي بودن شهرداري ها را به صورت مستقيم تحت نظارت خود ندارند و از طرفي با توجه به اينکه شرکت سهامي و پذيرفته شده در بورس اوراق بهادار نيز نمي باشد لذا نظارت هاي کمتري جهت شفافيت مالي و سازماني آن وجود دارد همچنين شهرداري سازماني است که تمامي فعاليتهاي آن به همراه صورت حسابهاي مالي بايد شفاف باشد و ميزان درآمدها، پروژه هاي عمراني، هزينه کردها، متممها و تمامي مسائل حول محور فعاليت هاي شهرداري بايد بدون هيچ ابهامي ارائه شود و شهرداري موظف است که حسابهاي مالي خود را به شکل دوره اي و منظم به شوراي شهر ارائه کند و صورت حسابهاي مالي شهرداري به اطلاع عموم شهروندان برسد (ابراهيمي و همکاران ، ١٣٩٨).
29 Ghafouri, Parvin, (2019), Evaluating the role of budget allocation report on financial transparency of municipalities, the second national conference on modern studies of economics, management and accounting in Iran, Tehran.