چکیده:
در این پژوهش روند درک و شناخت اصطلاحات زبان فارسی در کودکان دختر و پسر مورد بررسی قرار گرفت. از آنجا که اصطلاحات شامل کلمات و عباراتی هستند که به شکلی رایج در گفتگوهای روزمره استفاده میشوند و مفهوم اصطلاح را نمیتوان از معناکردن تک تک لغات تشکیل دهنده ی آنها حدس زد، بنابراین احتمال میرود درک اصطلاحات بر اساس سن و جنسیت متفاوت باشد. از این جهت برای بررسی این هدف در پژوهش حاضر، جامعه پژوهش شامل همه کودکان دختر و پسر سنین 7 تا 12 سال شهر تهران در سال 1397 بودند که تعداد 24 نفر به روش در دسترس به عنوان گروه نمونه انتخاب شدند. جمع آوری دادهها با استفاده از روش مصاحبه انجام پذیرفت. مطالب بدست آمده از مصاحبه و پرسشنامه، کدگذاری شد و در نرم افزار SPSS با استفاده از آزمون تحلیل واریانس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج بدست آمده از پژوهش نشان داد که روند درک اصطلاحات در کودکان سنین 7 تا 12 سال متفاوت است و مشخص شد که درک اصطلاحات شفاف با میانگین کل برابر 3/5 (دختران با میانگین 7/5 و پسران با میانگین 5) آسانترین و اصطلاحات مبهم نیز با میانگین کل 9/3 برای دو جنس (دختران با میانگین 5/4 و پسران با میانگین 4/3) دشوارترین اصطلاحات بوده است. اصطلاحات تیره نیز با میانگین کل 2/4 برای دو جنس (دختران با میانگین 1/5 و پسران با میانگین 2/3) در سطح متوسط بوده است. در پاسخ به این سوال که کدام طبقه از اصطلاحات بر اساس موضوع برای بچهها آسان تر و کدام طبقه دشوارتر بوده است، مشخص شد که اصطلاحات مربوط به غذاها، آسانترین و اصطلاحات مربوط به حیوانات دشوارترین بوده است. همچنین درک اصطلاحات در بین کودکان دختر و پسر متفاوت است. این بدین معنی که اثر جنسیت بر نمره کل اصطلاحات مربوط به حیوانات و غذاها معنادار بوده و بر درک اصطلاحات مربوط به اعضاء بدن، ویژگیهای انسانی و اشیاء معنادار نبود. همچنین اثر تعامل بین جنسیت و سن فقط بر درک اصطلاحات مربوط به غذاها معنادار بوده است. بر طبق این نتایج، روند درک اصطلاحات شفاف تا تیره و مبهم در سنین 7 تا 12 سال مشخص شد. همچنین بر طبق تفاوت جنسیتی، توجه به رشد زبانی و درک اصطلاحات پسران در مقایسه با دختران و تقویت آن ضروری به نظر میرسد.
خلاصه ماشینی:
در راستاي اين سئوال هدف پژوهش حاضر بررسي و تحليل روند درک اصطلاحات فارسي در کودکان فارسي زبان و رده ي سني ٧ تا ١٢ سال بوده و همچنين تأثير عواملي مثل سن ، جنسيت ، تيرگي، شفافيت و ابهام اصطلاحات ، ميزان آشنايي اصطلاحات و موضوع دسته بندي اصطلاحات ، به عنوان نمونه اصطلاحات مربوط به اعضاي بدن ، حيوانات ، غذاها و ساير دسته بنديها بر ميزان درک اصطلاحات در کودکان سنجيده شده است .
(به تصویر صفحه مراجعه شود) (به تصویر صفحه مراجعه شود) با توجه به نتايج حاصل از تحليل واريانس دوطرفه در جدول ٢ ميتوان گفت که اثر جنسيت فقط در مورد درک اصطلاحات شفاف مرتبط با غذاها مؤثر بوده است ولي در زمينه اصطلاحات مربوط به اعضاي بدن ، ويژگيهاي انساني، حيوانات و اشياء تفاوت معناداري بين دختران و پسران مشاهده نشد.
علاوه بر اين در مورد اثر سن نيز مشخص شد که از لحاظ درک اصطلاحات مبهم مربوط به اعضاي بدن ، غذاها و اشياء تفاوت معناداري بين سنين مورد پژوهش وجود داشت و فقط در زمينه اصطلاحات مربوط به ويژگيهاي انساني و حيوانات تفاوت معناداري مشاهده نشد.
در مورد اثر تعاملي جنسيت و سن نيز مشاهده ميشود که فقط از لحاظ درک اعضاي بدن تفاوت معناداري بين دختران و پسران سنين مختلف وجود داشت که جهت روشن شدن ميزان تفاوت بين گروه ها، از آزمون زوجي استفاده شد و نتايج آن نشان داد که از لحاظ درک اصطلاحات مبهم مربوط به اعضاي بدن و غذاها در بين دختران و پسران تفاوت معنادار وجود دارد و نتايج دختران بهتر از پسران بوده است .