چکیده:
معماری ارزشمند ایران همواره در دوره های مختلف به فراخور شرایط ، اصول خاصی داشته و منعکس کننده آن شرایط بوده است . از سویی مساجد ایران نیز همواره نشانه شکوه معماری ایرانی بوده که این مهم در دوره صفوی بیش از پیش آشکار می گردد. هندسه و استفاده از نقوش هندسی به عنوان یکی از بنیان های معماری سنتی ، در مفهوم نمادین و فلسفی آن ، تاثیرگذار روانی بر نیایشگر و تقویت حس وحدانیت در مساجد می باشد. هماهنگی موجود در بناهای مذهبی عصر صفوی ، بیانگر هندسه ناب و خالص این عصر است . هدف این پژوهش بررسی جایگاه هندسه در معماری مساجد عصر صفویه با رویکرد هنر قدسی است . روش تحقیق ، توصیفی - تحلیلی بوده و جمع آوری داده ها، به روش کتابخانه ای و میدانی است . در این پژوهش پس از بررسی ویژگی های هنر و هندسه قدسی براساس اشکال و اعداد، به بررسی این هنر در مساجد امام و شیخ لطف الله در اصفهان پرداخته می شود. نتایج حاکی از آن است که نظم هندسی در پلان های هر دو مسجد براساس اشکال مربع ، مستطیل و دایره بوده و نظم هندسی اعداد، صفر، سه ، چهار و پنج می باشد. هنر قدسی در این مساجد براساس هنر هندسه و اصول نظم ، تعادل ، هماهنگی ، تقارن و تناسب رعایت شده است .
خلاصه ماشینی:
بررسي جايگاه هندسه در معماري مساجد صفويه با رويکرد هنر قدسي ؛ نمونه موردي : اصفهان تاريخ دريافت : ١٤٠١/٠١/٣١ مريم امان پور١ تاريخ پذيرش : ١٤٠١/٠٣/٠٤ کد مقاله : ٨٧١١٠ چکـيده معماري ارزشمند ايران همواره در دوره هاي مختلف به فراخور شرايط ، اصول خاصي داشته و منعکس کننده آن شرايط بوده است .
عظمت و شکوه معماري مساجد ايراني با تزيينات خاص آن به خصوص در عصر صفويه در شهر اصفهان بر کسي پوشيده نيست با توجه به اين که تحقيق و بررسي در رابطه با هنر هندسه در مساجد اين عصر که در واقع هنر قدسي به شمار مي آيد در تمامي آثار هنري به صورت جامع و کامل مورد بررسي قرار نگرفته است ، لزوم تحقيق و بررسي همه جانبه در رابطه با اشکال هندسي در مسجد امام و مسجد شيخ لطف الله لازم و ضروري به نظر مي رسد.
جدول شماره ٤- نظم هندسي هنر قدسي در مساجد شيخ لطف الله و امام اصفهان (منبع : نگارنده ) (به تصویر صفحه رجوع شود) منابع ١.
Naredi, Rainer, (1982), Paul von, Architecktur und Hamonie, Koln, Harpers 22 The Position of Geometry in the Art of Architecture of Safavid mosques with the approach of sacred art (Case study: Isfahan) Maryam Amanpour Assistant professor of Architecture, Islamic Azad University, Garmsar Branch, Garmsar, Iran Abstract Valuable Iranian architecture has always followed certain principles in different periods to suit different conditions and has reflected those conditions.
The present study has been carried out aimed to investigate the position of geometry in the architecture of Safavid mosques with the approach of sacred art.