چکیده:
مدیحه سرایی یکی از فنون اصیل و ریشه دار ادبیات عرب است و از حیث مضمون شاخه های متنوعی دارد که مدح پیامبر یکی از شاخه های آن است. مدح نبوی در عصر حیات آن حضرت پدید آمد و در قرن هفتم با عنوان اصطلاحی بدیعیات استمرار یافت. بدیعیه سرایان غالبا موضوعاتی همچون وصف اخلاق و صفات و فضایل پیامبر، ذکر اماکن نزول وحی، وصف حسب و نسب پیامبر و بیان گوشه هایی از اخبار و سیره آن بزرگوار را مورد توجه قرار داده اند. شوقی که یکی از شاعران بدیعیه سرای معاصر است همچون اسلاف خود در تصویر سیمای پیامبر به موضوعاتی چون میلاد، مناقب و فضایل پیامبر، معجزه و کرامات، معراج، دین و نظام سیاسی- اجتماعی اسلام و جهاد و توسل وشفاعت پرداخته است.
خلاصه ماشینی:
مشهورترین قصیدهای است که توسط شاعر جاهلی کعب بی زهیر(662 م)در مدح پیامبر(ص)سروده شده و«برده»نام گرفته مصر،علی صافی حسین،ص 216،شعر صفی الدین الحلی،جواد احمد علوش،ص 128) در این فن معمولا شاعران ضمن ستایش صفات و اخلاق و فضایل پیامبر(ص)،از اماکن نزول وحی سخن به میان آورده،یا در اثنای سخن از حسب و نسب آن حضرت به ذکر گوشههایی از اخبار و سیره نبوی میپردازند،اما در هرحال توسل و شفاعتخواهی ویژگی بارز این فن است.
از اینرو قلب قهرمانان و مجاهدان به عشق او میتپد،و با آنکه میدانند در میدان نبرد کشته خواهد شد سر از پا نشناخته به او میپیوندند: فی کل نفس من سطاک مهابه و لکل نفس فی نداک رجاء (همان) تهفو إلیک-و إن أدمیت حبتها فی الحرب-أفئدة الابطال و البهم محبة الله ألقلها،و هیبتة علی ابن آمنة فی کل مصطدم (همان،ص 200) همه این فضایل سبب شده است تا فضیلت منحصر به فرد دیگری به او ارزانی شود؛چذا که خدا روزی همه بندگانش را به مشیت خود تقسیم اما پیامبر را در انتخاب روزی مخیر کرده است: اللّه قسم بین الناس رزقهم و أنت خیّرت فی الارزاق و القسم (همان) علاوه بر اخلاق و رفتار،گفتار پیامبر نیز مورد ستایش و تحسین قرار گرفته است؛چرا که سخنانش رایحه نغمه قدسی قرآن دارد،و حکمتهای گرانبهایش خردها را سیراب میکند: 44 أما حدیثک فی القول فمشرع و العلم و الحکم الغوالی الماء هو صبغة الفرقان،نفحة قدسه و السین فی سوراته و الراء (همان،ص 37) معجزه و کرامات: یکی از بزرگترین فضایل پیامبر معجزه و کرامات اوست.