چکیده:
امروزه، یکی از مباحث مهم و مطرح در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات، موضوع هوش مصنوعی است. فناوریهای نوین پردازش هوشمند محتوا، از همان ابتدای تاسیس مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی، مورد توجه مسئولان و در شمار وظایف اصلی این مرکز بوده است. از زمان راهاندازی مرکز نور تا کنون، افزون بر 30 دستاورد در این زمینه به نتیجه رسیده است. تحلیلگر صرفی و ریشهیاب هوشمند کلمات، سامانههای پیشنهاددهی محتوای احادیث و مقالات، سرویسهای آیهیاب و حدیثیاب، سامانه تقلبیابی سمیم نور و تحلیل استنادات مقالات و پیونددهی پاورقی کتب، برخی از این نتایج ارزشمند و کاربردی است.
نظر به اهمیت بحث هوش مصنوعی، متن سخنرانی حجتالاسلام والمسلمین دکتر سید سعید رضا عاملی، دبیر محترم شورای عالی انقلاب فرهنگی که در آستانه هفته پژوهش و مراسم افتتاح «آزمایشگاه هوش مصنوعی و علوم اسلامی و انسانی» در مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی بیان شده، جهت استفاده علاقهمندان ارائه میگردد.
خلاصه ماشینی:
من صحبتم را در مورد فناوریهای نوین، بستر رقومی، شبکهای شدن دانش و هوش مصنوعی خدمتتان عرض میکنم و این موضوع را ظرفیتی برای استقرار نظاممند شاخصههای تمدن نوین اسلامی میدانم.
هوش مصنوعی، متراکمِ ظرفیتهای حوزه علم است؛ یعنی در: ریاضیات، فیزیک، علوم رایانهای، علوم شناختی، روانشنانسی و روانکاوی، متراکم شده و تجربه علم، در هوش مصنوعی بروز و ظهور پیدا کرده و تا سطحی پیش میرود که این سطح مربوط به حوزه اینهمانی است.
این ابزار، قرار هست برای ما کاری انجام دهد و به هدفی برساند و اگر نتواند آن را تأمین کند، از منظر فلسفه اسلامی به حوزه هوش مصنوعی، ما کاری انجام ندادهایم و اتفاقی خاصی نیفتاده و نتوانستهایم آن عقل هوش مصنوعی که رضای خدا و رضای رحمان را فراهم میکند، ایجاد کنیم.
چرا امروز اهمیت پیدا می کند؟ ما از لحاظ معرفتشناسی باید به این دانش بپردازیم که چه روشی دارد؟ چه روندی داشته است؟ چه چارچوب نظری دارد؟ و مفهومسازیهایی که به لحاظ نظری برای هوش مصنوعی وجود دارد، چیست؟ تا در حوزه هستیشناسی بتوانیم ماهیت را باز کرده، به خود ماهیت توجه کنیم.
اهمیت هوش مصنوعی، به این است که در ظرف فضای مجازی و در بستر اینترنت و اینترانت، ظهور و بروز دارد و همه قابلیتهایی که ما در اینترنت درباره آنها صحبت میکنیم، در هوش مصنوعی هم درباره آن صحبت میشود.
وقتی میگوییم هوش مصنوعی، یک بیان استعاری از آن داریم و یک نشانی غلط به ما میدهد و فکر میکنیم این هوش، معادل یک نفر شده است و در رقابت با انسان، ظرفیتهای انسان را صنعتی میکند؛ اما نه، این گونه نیست.