چکیده:
عالم ارواح و عوالم غیر دنیایی به صورت کلی دارای ابهاماتی هستند که برای اثبات آنها علاوه بر مسائل نقلی، به تبیین عقلی نیز نیاز میباشد تا پذیرش آن بر همگان سهل و آسان شود. یکی از مسائل مهمی که در زمینه عالم ارواح وجود دارد و فقط بعد نقلی آن سنگینی میکند و طرف تبیین عقلی آن سبک است، موضوع تعارف الارواح است که در روایات بدان اشاره شده است ولی از جهت بعد عقلی در این زمینه، حرکتی صورت نگرفته است. تنها شخصی که مقداری به این مساله پرداخته است، شیخ طوسی است. آنچه که در این مقاله مورد بررسی قرار خواهد گرفت این است که در ابتدا ماهیت تعارف الارواح بررسی شود و سپس روایاتی که در این زمینه در کتب روایی موجود است نیز تبیین و تحلیل شود و در ادامه با بررسی مساله این همانی شخصیت در مساله وجودی انسان این موضوع نقلی، تببین عقلی شود.
خلاصه ماشینی:
با توجه به مسئلۀ تشخص فرد انساني ، اين پرسش مطرح ميگردد که آن چـه کـه بـه شـخص انسـاني، تشخص مي بخشد، چيست ؟ آيا تشخص انسـان بـر اسـاس «بـدن » اوسـت ، در ايـن صورت چگونه ميتوان از تعارف ارواح آن هم پيش از تعلق روح به بدن سخن به ميان آورد؟ آيا تشخص انسان بر اساس امري غير از بـدن اوسـت ؟ در ايـن صـورت معيـار دقيق و ملاک روشن تشخص فرد انساني چيست ؟ بنابراين پرسشي که در اين تحقيـق در صدد بررسي آن هستيم اين است کـه از منظـر حکمـت اسـلامي آمـوزة «تعـارف الارواح » چگونه قابل تبيين و توجيه است ؟ ماهيت تعارف الارواح ماهيت يک مساله يعنـي چيسـتي آن ؛ لـذا وقتـي گفتـه مـيشـود ماهيـت تعـارف الارواح ، يعني چيستي تعارف الارواح ؟ پس سوالي که در اين قسـمت بـا آن رو بـه رو هستيم اين است که تعارف الارواح بـه چـه معناسـت و موضـوعي کـه در آن بررسـي ميشود چه ميباشد؟ در پاسخ به اين سوال بايد بگوييم که آنچه مسلم و مورد تواتر قرار دارد ايـن اسـت که در روايات متعدد به موضوعي اشاره شده است که ارواح در عالم ذر با هم ائـتلاف داشته اند که اين ائتلاف ، همان ائتلافي است کـه در دنيـا خواهنـد داشـت و همچنـين کساني که در عالم ذر با هم اختلاف داشتند نيز در اين دنيا بـا هـم اخـتلاف خواهنـد داشت .