چکیده:
تابآوری رویکردی نو در راستای ارتقای ظرفیت مانایی و تحملپذیری بنیانهای توسعه در شهرهاست. هدف از پژوهش پیشرو مدلسازی پیشرانهای کلیدی موثر بر افزایش تابآوری کالبدی منطقه 10 تهران در برابر زلزله با رویکرد آیندهنگاری و طراحی ارتباطات بین این پیشرانها است. پژوهش حاضر با روش توصیفی-تحلیلی انجام شده و پیشرانهای کلیدی مورد بحث با روش تحلیل محتوا شناسایی شدهاند. در بخش مدلسازی، از آرای خبرگان دانشگاهی در حوزه تابآوری با روش دلفی استفاده شده است. دادهها با ابزار مصاحبه و پرسشنامه دوبهدویی جمعآوری و با استفاده از ملاک روایی صوری، روایی پرسشنامه سنجیده شده است. روابط بین پیشرانهای کلیدی موثر بر افزایش تابآوری کالبدی نمونه مورد مطالعه در برابر زلزله با استفاده از روش مدلسازی ساختاری-تفسیری (ISM) تعیین و به صورت یکپارچه تحلیل شده است. در نهایت با استفاده از تحلیل میکمک (Micmac) نوع پیشرانهای کلیدی با توجه به اثرگذاری و اثرپذیری آنها بر سایر عوامل مشخص و در شش عرصه، سطحبندی شدهاند. نتایج پژوهش نشان میدهد که پیشران "کلاس دانهبندی" با بیشترین قدرت نفوذ، زیربنا و محرک اصلی تابآوری کالبدی شهری بوده و هرگونه اقدام برای افزایش تابآوری کالبدی نمونه مورد مطالعه در برابر زلزله، مستلزم اصلاحات در این پیشران است. پیشرانهای "توزیع خدمات" و "استحکام بناهای با کاربری عمومی" نیز به ترتیب با میزان قدرت نفوذ 1 و 3 کمترین تاثیر را در تابآوری کالبدی نمونه مورد مطالعه دارند. همچنین نتایج پژوهش حاکی از این است که عناصر در سطوح بالاتر، قدرت تحریککنندگی کمتر و میزان وابستگی بیشتر دارند.
Resilience is a new approach to assessing and enhancing the resilience and tolerability of the development foundations in cities. The purpose of this research is to model the key drivers effective in increasing the physical resilience of the 10th district of Tehran against earthquakes with a futuristic approach and designing relationships between these key drivers. The present study is conducted by descriptive-analytical method, and the key drivers affecting the increase of physical resilience have been identified as an example of earthquake study by content analysis method. In the modeling section, through the Delphi method, the opinions of academic experts in the field of physical resilience have been used. Data were collected using interview tools, a binary questionnaire, and the validity of the questionnaire was measured and evaluated using face validity criteria. Relationships between the key drivers affecting the increase of physical resilience of the studied sample against earthquakes have been determined and analyzed by the interpretive structural modeling (ISM) method. Finally, using Micmac analysis, the type of key effective drivers have been identified and classified in six levels according to their effect on other factors. Findings represent that the driver of “granulation class” with the highest penetration force, is infrastructure and the main stimulus of urban physical resilience and any action to increase the physical resilience of the study sample against earthquakes, requires modifications in this driver. The drivers of service distribution and the strength of public buildings have the least impact with 1 and 3 penetration force, respectively. The results also show that elements at higher levels have less stimulating power and more dependence.
خلاصه ماشینی:
تحليل و سطح بندي پيشران هاي کليدي مؤثر بر افزايش تاب آوري کالبدي شهر تهران در برابر زلزله با 1 استفاده از مدل سازي ساختاري-تفسيري ISM (مورد پژوهي: منطقه ١٠) امين لطيفي- دانشجوي دکتري تخصصي شهرسازي، دانشکده هنر و معماري، واحد تهران غرب ، دانشگاه آزاد اسلامي، تهران ، ايران .
در همين راستا پژوهش حاضر به دنبال سطح بندي پيشران هاي کليدي مؤثر بر افزايش تاب آوري کالبدي منطقه ١٠ شـهر تهران در برابر زلزله با استفاده از مدل سازي ساختاري -تفسيري ISM١ و با رويکـردي آينـده نگارانـه بـراي افـق ١٤٠٤ است .
پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردي و از نظر ماهيت و روش توصيفي - تحليلي بوده و به دنبال پاسخ به ايـن سؤال اساسي است که ، مهم ترين پيشران هاي کليدي مؤثر بر افزايش تاب آوري کالبـدي نمونـه موردمطالعـه در برابـر زلزله در شرايط عدم قطعيت محيطي چيست و روابط بين آن ها چگونه تبيين و تحليل ميگردد؟ در ايـن تحقيـق ، بـا استفاده از مدل سازي ساختاري-تفسيري روابط بين پيشران هاي کليدي تعيين و به صورت يکپارچه تحليل ميشـوند و درنهايت مدل يکپارچه پيشران هاي کليدي مؤثر بر افزايش تاب آوري کالبدي شهر تهران در برابر زلزلـه بـا تأکيـد بـر نمونه موردمطالعه طراحي و ارتباطات بين آن ها مشخص ميشود.
1 Gonçalves & Ribeiro 2 Charleson 3 Boston 4 Johns Hopkins University 5 Yoshihiro Kanno, Shinnosuke Fujita & Yakov Ben-Haim 6 Martinelli & et.