چکیده:
استفاده از فرهنگ و به خدمت گرفتن ابزارهای فرهنگی در دیپلماسی، در مقایسه با سایر ابزارها و اهرمهای رایج در روابط بینالملل دارای مزایایی میباشد که موجب شده است تا کشورها –بیش از پیش- از این ظرفیت برای کاهش سوءتفاهمات میان خویش استفاده نمایند. بر این اساس، دیپلماسی فرهنگی به حوزهای از دیپلماسی تبدیل شده است که به برقراری، توسعه و پیگیری روابط با کشورهای خارجی از طریق فرهنگ، هنر و آموزش میپردازد و بیشتر به دنبال کشف، تعریف و ترویج ارزشها و منافع مشترک و جهانشمول و سپس، تأمین منافع ملی در چارچوب این ارزشها و منافع مشترک است. این مقاله درصدد است تا به روش توصیفی-تحلیلی و با استفاده از ابزار فیشبرداری از منابع کتابخانهای به این پرسش اساسی پاسخ دهد که «منابع، اهداف و ابزارهای دیپلماسی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران کدامند؟». بر این اساس، در گام نخست از «علوم و معارف اسلامی»؛ «فرهنگ و تمدن ایرانی»؛ و «آموزههای انقلاب اسلامی» بهعنوان منابع اصیل دیپلماسی فرهنگی این کشور یاد شد. آنگاه، ضمن مروری اجمالی بر اسناد بالادستی و نیز اساسنامه سازمانهای فعال در حوزه دیپلماسی فرهنگی، اهداف جمهوری اسلامی را برشمرده و در نهایت، به «فعالیتهای علمی، آموزشی و فناورانه»؛ «جهانگردی و مهاجرت»؛ و «فعالیتهای فرهنگی و هنری» بهعنوان مهمترین ابزارهای دیپلماسی فرهنگی این کشور اشاره شد. نتیجه آنکه، به نظر میرسد جمهوری اسلامی ایران قابلیتهای چشمگیری در خصوص استفاده از ظرفیتهای دیپلماسی فرهنگی دارد که استفاده بهینه از آنها میتواند به ارتقای پارامترهای قدرت نرم در سیاست خارجی این کشور کمک نماید.
The use of culture and the use of cultural tools in diplomacy, compared to other common tools and levers in international relations, have advantages that have led countries to use this capacity to reduce misunderstandings among themselves. Accordingly, cultural diplomacy has become an area of diplomacy that establishes, develops and pursues relations with foreign countries through culture, art and education, and seeks to discover, define and promote common and universal values and interests, and then, the pursuit of national interests is within the framework of these shared values and interests. This article seeks to answer the basic question "What are the sources, goals and tools of cultural diplomacy of the Islamic Republic of Iran?" Using a descriptive-analytical method and using library resource recording tools. Accordingly, in the first step of "Islamic sciences and knowledge"; "Iranian culture and civilization"; and the "teachings of the Islamic Revolution" were cited as the original sources of the country's cultural diplomacy. Then, while briefly reviewing the upstream documents as well as the statutes of organizations active in the field of cultural diplomacy, he enumerated the goals of the Islamic Republic and, finally, "scientific, educational and technological activities"; "Tourism and Immigration"; and "cultural and artistic activities" were cited as the most important tools of the country's cultural diplomacy. As a result, it seems that the Iran has significant capabilities in using the capabilities of cultural diplomacy, the optimal use of which can help improve the parameters of soft power in the foreign policy of this country.
خلاصه ماشینی:
منابع ، اهداف و ابزارهاي ديپلماسي فرهنگي جمهوري اسلامي ايران محمد رجبي ۱ احمدرضا عصاري ۲ چکيده استفاده از فرهنگ و به خدمت گرفتن ابزارهاي فرهنگي در ديپلماسي ، در مقايسه با ساير ابزارها و اهرمهاي رايج در روابط بين الملل داراي مزايايي مي باشد که موجب شده است تا کشورها -بيش از پيش - از اين ظرفيت براي کاهش ســوءتفاهمات ميان خويش استفاده نمايند.
اتخاذ چنين برنامه اي با ديپلماسي فرهنگي و در جهت منافع ملي ، ايران را به کشــوري پرنفوذتر و قدرتمندتر در عرصه بين المللي تبديل خواهد کرد که مي تواند در زمينه هاي زير فعال باشد: ارائه ايران و فرهنگ و تمدن ايراني به عنوان يکي از تمدنهاي بزرگ و تأثيرگذار جهان ؛ معرفي ترکيبي از انديشه اسلامي و فرهنگ ايراني ؛ تبليــغ ســنت ها، باورها، تاريخ و آثار باستانــي ايران به مردمان ساير کشورها(ملکي ، .
براي اين منظــور، نگاهي گذرا بر منابع ، اهداف و ابزارهاي ديپلماســي فرهنگي جمهوري اســلامي ايران خواهيم داشــت و از «علوم و معارف اسلامي »؛ «فرهنگ و تمدن ايراني »؛ و «آموزه هاي انقلاب اسلامي » به عنوان منابع اصيل ديپلماسي فرهنگي اين کشور ســخن خواهيم گفت .
در اين ميان، دولت ها از طريق ديپلماسي فرهنگي ســه هدف عمده را دنبال مي کنند: الف ) کســب وجهه بين المللي در ميان ساير اقوام و ملت ها و اثرگذاري بر رفتار آنهــا؛ ب) ايجاد نهادهاي علمي ، فرهنگي جديد به منظور برقراري روابط پايدار و صميميت بيشــتر ميان جوامع مختلف ؛ ج) فهم دقيق اصول موجود در فرهنگ ســاير ملت ها و کنکاش در ريشــه هاي فرهنگي و اجتماعي ديگر جوامع با هدف ارتقاي درک متقابل ميان ملت ها(دهشــيري، ۱۳۹۳: ۳۰).